ANKARA (AA) - DUYGU YENER - Sağlık Bakanlığı tarafından sigarayı bırakmak isteyenlere destek amacıyla 2009'da kurulan "Sigara Bırakma Poliklinikleri"ne bugüne kadar 1 milyon 928 bin 916 kişi başvurdu.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından tütün ürünlerinin zararları hakkında kamuoyunda farkındalık oluşturulması, toplum bilincinin artırılması amacıyla "Dünya Tütünsüz Günü" olarak ilan edilen 31 Mayıs'ta, her yıl olduğu gibi bu yıl da çeşitli etkinliklerle sigaranın zararlarına dikkat çekiliyor.

Tütün kullanımı, önlenebilir hastalık ve ölüm sebepleri arasında ilk sırada yer alıyor ve DSÖ tarafından dünyanın şimdiye kadar karşılaştığı en büyük halk sağlığı tehditlerinden biri olarak tanımlanıyor.

- Her yıl 600 bin kişi sigara dumanına maruz kaldığı için ölüyor

Sağlık Bakanlığı yetkililerinden alınan bilgiye göre, dünyada yılda 6 milyon kişi, Türkiye'de de 100 binden fazla kişi sigara kullanımına bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybediyor. Dünyada 700 milyon çocuk yani dünyadaki çocukların yarısı sigara dumanına maruz kalıyor ve her yıl 600 binin üzerinde kişi sigara içtiği için değil sigara dumanına maruz kaldığı, dumandan pasif etkilendiği için hayatını kaybediyor.

Türkiye'nin "Ulusal Tütün Kontrol Programı Eylem Planı" çerçevesinde yürüttüğü tütünle mücadele çalışmaları bu alanda dünyaya örnek gösteriliyor.

Tütün kontrol çalışmaları için 2008'den itibaren gerekli amaç, hedef ve stratejiler belirlenerek hazırlanan eylem planları yürütülüyor.

Türkiye'nin ihtiyaçları doğrultusunda "Tütün Kontrol Çerçeve Sözleşmesi"ne uygun olarak 2015-2018 yıllarını kapsayacak şekilde güncellenen "Ulusal Tütün Kontrol Programı Eylem Planı", 27 Ocak 2015 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Başbakanlık genelgesi ile yürürlüğe girdi.

Tütünle mücadalede tüm dünyada, "çocuklar ve gençler başta olmak üzere bireylerin sigaraya başlamasının önlenmesi", "sigara içenlerin bu davranışlarını bırakmalarının desteklenmesi", "sigara dumanından pasif etkileniminin engellenmesi" şeklinde üç strateji izleniyor.

Türkiye'de çocuklar ve gençler başta olmak üzere bireylerin sigaraya başmalarının önlenmesi kapsamında, "Tütünle Mücadele Gençlik Eylem Planı" oluşturuldu.

Tütünle Mücadele Gençlik Eylem Planı, gençlerin bizzat kendileri için tütünle mücadele konusunda neler yapabileceklerini, bu mücadelede nasıl daha aktif yer alabileceklerini, sahada tütünle mücadelenin etkin bir parçası haline nasıl gelebileceklerini tartışarak geliştirdikleri strateji ve faaliyetleri içeriyor.

Toplumun tamamının sigara dumanından pasif maruziyetinin önlenmesi faaliyetleri kapsamında ise Sağlık Bakanlığınca, 2009'dan itibaren güçlü bir denetim mekanizması geliştirildi. İlgili kamu kurum ve kuruluşlarında görevli personelden (sağlık personeli, emniyet kuvvetleri, milli eğitim, belediye zabıtası) denetim ekipleri oluşturuldu.

- 185 milyon 188 bin 75 lira ceza kesildi

Denetimler, valilikler ve kaymakamlıklarca yetkilendirilen denetim ekiplerince, "rutin denetimler" ve "Alo 184 iletişim hattına yapılan ihbarlara yönelik denetimler" şeklinde yürütülüyor. Verilerinin anlık olarak izlenip değerlendirilmesi, kanun kapsamında yapılan denetimlerin etkinliğinin artırılarak cezai müeyyidelerin hızla uygulanmasının sağlaması amacıyla 30 Eylül 2012'de 81 ilde tablet bilgisayarlarla online denetim sistemine (Dumansız Hava Sahası Denetim Sistemi) geçildi.

Bakanlık, bu süreçte sigara denetimlerine de ağırlık verdi. 19 Temmuz 2009-25 Mayıs 2017'de Türkiye genelinde yaklaşık bin 453 denetim ekibi ile 15 milyon 721 bin 601 denetim gerçekleştirilirken aynı dönemde 185 milyon 188 bin 75 lira idari para cezası kesildi.

Pasif etkilenimin önlenmesindeki kilit noktalarından biri de vatandaşların temiz hava soluma haklarına sahip çıkmaları oldu. Bu kapsamda, Dumansız Hava Sahası Denetim Sistemi aracılığıyla "Alo 184" iletişim hattına bugüne kadar gelen toplam ihbar sayısı 171 bin 331'e ulaştı.

Sigara Bırakma Poliklinikleri ve Alo 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı üzerinden de sigarayı bırakmak isteyenlere hizmet sunuluyor. 27 Ekim 2010 tarihinde kurulan Alo 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı'nda 175 operatör 24 saat hizmet veriyor. Alo 171, kurulduğu günden bugüne kadar toplam 24 milyon 950 bin 673 çağrıya yanıt verdi.

Sigarayı bırakmak isteyen vatandaşların taleplerine karşılık vererek hizmete erişimlerini kolaylaştırmak için 2009'da 62 merkezle uygulamaya konulan "Sigara Bırakma Polikliniği" sayısı, 2017'de 415'e çıkarıldı.

Sigara Bırakma Polikliniklerinden Ocak 2009-25 Mayıs 2017'de 1 milyon 928 bin 916 kişi hizmet aldı.

Sigara bırakma tedavisinde kullanılan ilaçlar, Türkiye'de henüz geri ödeme kapsamında yer almıyor. Bu kapsamda, Bakanlar Kurulu kararı uyarınca Sağlık Bakanlığı tarafından 2010'da 200 bin, 2014'de de 300 bin kişiye yetecek kadar "vareniklin" ve "bubropion" etken maddeli sigara bırakma tedavisinde kullanılan ilaç satın alındı. Bu ilaçlar, polikliniklere başvuran ve hekimler tarafından uygun görülen hastalara ücretsiz uygulandı.

Yeni dönemde 300 bin kişinin daha tütün bağımlılığı tedavisine yetecek kadar ilacın teminine ilişkin Bakanlar Kurulu kararı, 6 Mayıs 2017 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlandı.

AA