Roma İmparatoru Marcus Aurelius’un Boubon Antik Kenti’nden kaçırılan bronz heykeli, 65 yıl aradan sonra Türkiye’ye iade edildi. Heykelin teslimi, ABD’nin Ohio eyaletindeki Cleveland Sanat Müzesi’nde düzenlenen resmi törenle gerçekleştirildi. Törene, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı da katıldı.

Marcus Aurelius’u bir filozof olarak betimleyen bu nadir bronz eser, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yıllar süren diplomatik, hukuki ve bilimsel girişimleri sonucunda Türkiye’ye kazandırıldı.

“Uzun yolculuğu, ait olduğu topraklarda son bulmuş olacak”

Gelişmeyi sosyal medya hesabından duyuran Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı, şu ifadeleri kullandı:

“1960’lı yıllarda Boubon Antik Kenti’nden yasa dışı yollarla yurt dışına çıkarılan ve Roma İmparatoru Marcus Aurelius’u filozof kimliğiyle betimleyen eşsiz bronz heykel, 14 Nisan 2025 tarihinde Cleveland Sanat Müzesi’nde düzenlenen törenle resmen Türkiye’ye iade edilmiştir. Temmuz ayında ülkemizde, kendi kültürel bağlamı içerisinde yeniden hayat bulacaktır. Böylelikle, Marcus Aurelius’un uzun yolculuğu, ait olduğu topraklarda son bulmuş olacaktır.”

Boubon’dan Cleveland’a uzanan kaçakçılık hikâyesi

Heykel, 1960’larda Burdur’daki Boubon Antik Kenti’nde yapılan izinsiz kazılarda gün yüzüne çıkarıldı ve yasa dışı yollarla yurt dışına kaçırıldı. 1980’li yıllardan itibaren Cleveland Sanat Müzesi koleksiyonunda yer aldı.

Prof. Dr. Jale İnan’ın öncülüğündeki akademik çalışmalar sayesinde Boubon kökenli eserler uluslararası gündeme taşındı. 2021 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın, ABD Manhattan Bölge Savcılığı ve İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi (HSI) ile başlattığı iş birliği, süreci hızlandırdı.

Bu kapsamda, daha önce Lucius Verus, Septimius Severus ve Caracalla'ya ait heykeller de Türkiye’ye getirilmişti.

Bilimsel kanıtlar iade sürecini hızlandırdı

Heykelin Boubon Antik Kenti’ndeki Sebasteion yapısına ait olduğu, arkeolojik bulgular, tanık ifadeleri, yayınlar ve arşiv belgeleriyle bilimsel olarak kanıtlandı. Manhattan Savcılığı ve HSI, 2023’te esere el koydu.

2024 yılında Türk ve Amerikalı uzmanların ortak çalışmalarıyla heykelin ait olduğu yer kesinleşti. Silikon ayak kalıplarının Boubon’daki kaidelerle birebir uyum göstermesi ve Almanya’daki Curt Engelhorn Arkeometri Merkezi’nde yapılan analizlerin, heykelin uzun süre Boubon’da toprak altında kaldığını doğrulaması, iade kararını pekiştirdi.

Kültürel mirasın korunmasında örnek model

Cleveland Sanat Müzesi, Türkiye’nin sunduğu bilimsel veriler karşısında etik ve yapıcı bir tutum sergileyerek iade kararı aldı. Marcus Aurelius’un bronz heykelinin Türkiye’ye dönüşü, kültürel mirasın korunması konusunda uluslararası düzeyde örnek bir iş birliği modeli olarak dikkat çekti.

Teslim töreni, kültürel adaletin tesisi ve tarihî eser kaçakçılığına karşı verilen mücadelenin bilimsel ve diplomatik boyutunu gözler önüne serdi.

Temmuz ayında Türkiye’de sergilenecek heykel, ait olduğu topraklarda yeniden hayat bulacak.