Meallerde temel anlamından ve Bağlamından koparılan

“ ele’ “ kavram üzerine

“İlyen, elen, ilen ilyun,” kelimesinin çoğulu (Taberî, IX/7721) olan “Ele’” “nimet” ve “kudret” anlamlarına gelmektedir.(Maverdi, en-Nuketu ve’l-Uyûn, V/426) Bu konuda oldukça geniş bir araştırmada bulunmuş olan Abdulhamit el Ferahi ise; bu kelimenin “nimetler” anlamına geldiği konusunda söz birliğine varılmış olunsa da Kur’an ve Arap şiiri bunu red eder.” İddiasında bulunarak “ele’” kavramının asıl anlamının kudret olduğunu savunmaktadır. (Ferahi; Müfredat’ül-Kur’an, s. 125 )

Taberi “ele’” kavramına sadece Rahman 38. Ayette “kudret” anlamını vermekte diğer yerlerde ise “nimet” anlamını esas almaktadır. Necm 55. Ayette Taberi, Kurtubi “ele’” kavramına nimetler anlamını vermişlerdir.(Taberî, IX/7794, 7721; Kurtubî, el-Cami’ li Ahkâmi’l-Kur’ân, XX/65.) Hâlbuki ayetin bağlamı “kudretle” ilgilidir ve ayette kavimlerin helakinden sonra “ele’” kavramı zikredilmektedir. (Ferahi; Müfredat’ül-Kur’an, s. 129 )

Rahman suresinde 31 defa zikredilen “ele’” kavramının “Kudret” anlamına alınması ayetlerin siyak ve sibakına daha uygun düşmektedir. Zira Rahman suresinde Rabbimiz nimetlerini sıralamaktan ziyade gücünü, kudretini izhar etmektedir. İnsanın topraktan yaratılması(Rahman,14), cinlerin ateşten yaratılması(rahman,15), suçluların cehenneme atılması(Rahman,41,43) vs. ile ilgili ayetler nimetten çok kudreti anlatmak içindir.

Çantay;”Günahkârlar sîmâlariyle tanılacak da perçemlerinden ve ayaklarından tutulacak. Şimdi Rabbinizin hangi ni'metlerini yalan sayabilirsiniz?”(Rahman, 41,42)

Ayette ifade edilen suçlunun cehenneme atılması suçlu açısından nimet değil Kur’an’ın birçok yerinde ifade edildiği gibi azaptır. Malesef eski ve yeni tefsirlerde ve meallerin tamamında bu kavrama gereken önem verilmemiştir. Bir kaç meal dışında(M. Esed, Mevdüdi, Sait Şimşek-Hayat Kaynağı Kur’an Tefsiri) ) kalan tüm mealler istisnasız ele’ kavramına “nimet” anlamını vermişlerdir. Hâlbuki “Ele’” kavramının temel anlamı “kudrettir.” (Taberî, IX/ 7773, Maverdi, V/426; Mevdudî, Tefhimu’l-Kur’ân, VI/83)

Mevdüdi, Muhammed Esed ve değerli hocam Prof. Dr. Sait Şimşek ilgili ayetlerin mealinde hem nimet hem de kudret anlamını vermiş ve takdiri okuyucuya bırakmışlardır. Aslında meal okuyucusuna anlam takdirini bırakmak yanlıştır.

Her meal mini bir tefsir bir yorum ise o halde meal yazarı anlam takdirinde kendi tercihini yazmalı ve okuyucuyu yormamalıdır. Kaldı ki çokanlamlı kelimeler aynı ayette sadece bir anlama gelirler birden fazla anlam vermezler. Değilse anlam belirsizliği kaçınılmaz olacaktır.

Necm ve Rahman Surelerinde geçen ele’ kelimesinin “kudret” anlamında alınması kanımızca bağlama daha uygun düşecektir…