MÜNİH (AA) - Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye'nin talebiyle Libya'daki silah ambargosu denetimlerin Avrupa Birliği (AB) yerine Birleşmiş Milletler (BM) tarafından yapılmasının ortak taslak metine girdiğini söyledi.

Çavuşoğlu, "56. Münih Güvenlik Konferansı" ve gündeme ilişkin soruları yanıtladı.

Bakan Çavuşoğlu, Münih'te gerçekleştirilen Libya Uluslararası İzleme Komitesi Toplantısı sonunda, eş başkanların ortak açıklaması için hazırlanan taslak metinde silah ambargosunun denetlenmesinin, AB tarafından yapılmasının öngörüldüğünü belirterek, "Türkiye olarak, Libya'daki silah ambargosu denetiminin AB yerine BM tarafından yapılmasının daha uygun olacağını, değişmesi gerektiğini söyledim. Bir taraftan, AB ülkelerinden bazılarının Hafter'e silah verdiğini ve bu denetimin güvenilir olmadığını belirttik.'' ifadelerini kullandı.

Hafter'e silahların güneyden sağlandığına, masaya bakınca AB üyesi ülkelerden daha çok uluslararası örgüt ve diğer ülkeler bulunduğuna dikkati çeken Çavuşoğlu, şunları söyledi:

"Afrika Birliği var, Arap Ligi var, P5 var. AB üyesi olmayan ülkeler Kongo, Cezayir, Tunus var. O nedenle silah ambargosu denetiminin çatı örgütü olan BM tarafından yapılması önemlidir. AB de buna katkı verebilir. Türkiye'nin zaten bu işin içinde mutlaka olması gerekiyor. Denetimin objektif şekilde olması gerekiyor. Metinde bu değişikliği de yaptılar. AB, kendi içinde nasıl katkı sağlayabileceğini görüşebilir, bunda mahsur yok. Teknik ya da personelde neye ihtiyaç varsa biz bunu sağlayabiliriz."

- "Çin'in 'heyet gönderin' davetine, mutabakat sağlarsak yanıt verebiliriz"

Çavuşoğlu, Uygur Türklerine ilişkin konuları, Türkiye'nin her vesileyle gündeme getirdiğine işaret ederek, "Uygur Türkleri, Çin'in vatandaşıdır. Dolayısıyla Uygur Türklerinin birinci sınıf vatandaş gibi tüm haklarını kullanarak yaşama hakkı var. Beklentimiz bu yöndedir." diye konuştu.

Bu konuları uluslararası toplantılarda, Çin'in aleyhine kullanmak isteyen ülkeler olduğunu dile getiren Çavuşoğlu, Türkiye'nin o tür propagandalara katılmadığını ve "bu konuyu siyasete alet eden ülkelerin propagandasının parçası olmak istemediğini" vurguladı.

Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

"Çin'in biliyorsunuz, bir heyet gönderme konusunda bize bir daveti oldu. Biz esasen heyetimizin gitmeden önce nasıl bir program izleyeceği, nerelere gideceği, kimlerle görüşeceği konusunda beklentilerimizi hazırladık. Daha sonra bu konuda mutabakat sağlarsak elbette göndeririz. Yoksa sadece resmi görüşmeler için bir heyetin gitmesi mümkün olmaz. Çin'e bu davet için teşekkür ediyoruz. Bu sürecin de şeffaf olması gerekiyor."

Çin'den, "Uygur Türklerinin özünde, etnik olarak Türk olmadığı" yönünde bazı açıklamalar geldiğini belirten Çavuşoğlu, "Biz de esprili bir şekilde bunu gündeme getirdik. Bu açıklamaları doğru bulmuyoruz. Bizim etnik, din, kültür ve tarih bağlarımız var. Bizim Uygur Türklerinin meseleleriyle ilgilenmemiz gayet normal ama biz Çin'in bütünlüğünü de destekliyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

Bakan Çavuşoğlu, "herhangi bir gruptan terörist çıktı diye tüm Uygur Türklerinin 'terörist' diye adlandırılmasının doğru olmadığını" Çinli muhataplara her görüşmede söylediklerini aktararak, "Esprili bir şekilde de 'Tabii ki bunlar Uygur Türkü. Onlara Türkçeyi biz zorla öğretmedik, bizden daha iyi Türkçe konuşuyorlar.' Bu tür açıklamaların da doğru olmadığını dostane bir şekilde söyledik." ifadesini kullandı.

Türkiye'nin, Uygur Türkleri konusunu Çin ile ikili düzeyde samimi şekilde ele aldığını vurgulayan Çavuşoğlu, mevkidaşı Vang Yi ile Münih'teki görüşmede de konunun bu çerçevede gündeme geldiğini kaydetti.

- Türkiye'nin Batısızlık değerlendirmesi

Çavuşoğlu, bu yıl, Münih Güvenlik Konferansı ana gündeminin Batısızlık olduğuna değinerek, Batı'nın uluslararası toplumda ağırlığının küresel sistemde azaldığının altını çizdi.

Batı'nın kendi içindeki meselelere odaklandığına dikkati çeken Çavuşoğlu, şunları kaydetti:

''Kendi içindeki meselelere çözüm bulmak için uyum veya konsensüs yok. Değişik politikalar var. İki Batı neden cazipti? Bir, ekonomik kalkınma; iki, savunduğu değerler. Şimdi örneğin; ekonominin gücü olmaya başladı. Gelir bakımından dünya ekonomisinin yüzde 50’sinden fazlasına ait ve bu daha da artacak öyle gözüküyor. Diğer taraftan artık Avrupa, Batı bu savunduğu değerleri inkar etmeye başladı. Örneğin, demokrasi konusunda tamamen çifte standart içinde. Gerek kendi içinde gerekse üçüncü ülkelere yaklaşımda.

Bazı ülkelerdeki darbeleri bile destekleyebiliyor, göz yumabiliyor. İnsan hakları, özgürlükler konusunda da keza öyle. Batı'daki artan ırkçılık, nefret, İslamofobi, Antisemitizm tüm akımlar, Batı'nın savunduğu değerleri yok etmeye başladı. Batı'yı birleştirmek için kurulan AB ve Avrupa Konseyi dahil, önemli örgütleri de temelden sarsmaya başladı. Dolayısıyla dünyada, Batı'ya olan güven azalmaya başladı.''

Çavuşoğlu, Batı'nın esas probleminin kendi değerlerini inkar etmesi ve Batı'nın Batı'dan kendisinin uzaklaşması olduğunu belirterek, Münih Güvenlik Konferansı’nın temasının zamanlıca bir tema olduğunu ve Batı'nın da bunu ciddi şekilde düşünmesi gerektiğini söyledi.

Batı'nın içinde "Batısızlık" kavramının tartışılmaya başlanmasının doğru bir adım olduğunu ifade eden Çavuşoğlu, ''Bunu tersine çevirebilir mi? Onu da zamanla göreceğiz ama bu trendi tersine çevirebilmek için çok ciddi bir anlayış değişikliğine ve çabaya ihtiyaç var.'' dedi.

- Almanya ile ilişkiler

Çavuşoğlu, Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas ile uzun bir görüşme gerçekleştirdiklerini aktararak, İdlib’deki mültecilere yine en çok Almanya'nın duyarlı olduğunu vurguladı.

Şansölye Angela Merkel'in her zaman olduğu gibi diğer Avrupa ülkelerine göre daha bir duyarlılık gösterdiğini ve yardımda bulunduğunu dile getiren Çavuşoğlu, ''Zaten kaçak göçmen, düzensiz göçmen ya da gönüllü yerleşim konularında, Merkel her zaman diğerlerinden bir adım önde oluyor. Fakat İdlib’deki durum herkesi endişelendirdi. Bizi her gören ilk bunu soruyor. Dolasıyla İdlib’i konuşmamız normaldi.'' diye konuştu.

Çavuşoğlu, Alman mevkidaşıyla Berlin Konferansı sonrası Libya’daki durumu değerlendirdiklerini belirterek, şunları söyledi:

''Ayrıca bizim ikili meselelerimiz var, bunları da karşılıklı değerlendirdik, beklentilerimizi söyledik. Sayın Merkel ile Cumhurbaşkanımızın ele aldığı konuların takibini yaptık. Münih Güvenlik Konferansı marjında, ikili görüşmeler 20 ile 30 dakika arasında olur. Dolayısıyla iki saatte bütün bu meseleleri Almanya Dışişleri Bakanı Maas ile ele almıştık.''

(Bitti)