Baş saptırmaya vurunca basın ‘eyvahhh’ diyor

Hür ve bağımsız basın, demokrasinin olmazsa olmaz koşullarından biridir.

Günümüzün zor şartlarında basın ne kadar hürdür ve ne kadar bağımsızdır? Toplumun nezdinde hür ve bağımsızlığını yitirmiş basın ne kadar gereklidir? Acaba basın üstlenmiş olduğu misyonun gereğini ne kadar yerine getiriyordur? Basın demokrasinin tesisinde ve halkın beklentileri noktasında duyarlılığını ne kadar yerine getirebiliyor?

Bu sorular ve sorunlar zihnin derinliklerinde hep kafayı tırmalayan sorular, ama ne var ki içinde bulunduğumuz şartlar bu soruların cevaplarına realist cevaplar vermekten insanı imtina ettiriyor.

Ülke geneline baktığımızda yuvarlarsak 70 milyon nüfusa karşın 2 milyon gazete satılıyor. Bu satış oranını toplam nüfusa oranladığımızda ülke nüfusunun yüzde 2.85’nin gazete aldığını görüyoruz.

Bu orana lokal manada baktığımızda ise durum çok farklı değil 800 bin nüfuslu Konya’da günlük gazete satış toplamı 14 bin civarında. Bu satış oranını şehir nüfusuna oranladığımızda yüzde 1.8 gibi çok komik bir satış oranı ortaya çıkıyor.

Böylesi bir ortamda yaygın, bölgesel ve yerel olarak değişik kategorilerde basın-yayın fonksiyonunu yerine getirmeye çalışan kuruluşlarımıza ticari anlamda baktığımızda gazete satışından zarar ettikleri gayet aşikar bir şekilde görülmektedir. Basın- yayın kuruluşlarının ana gelir kaynağı, onların hayatlarını idame ettirmelerini sağlayan tek gelir kaynağı reklam gelirleridir.

Daralan piyasalarda yaşanan likidite sorunu, ülke ekonomisindeki cari açık, yüksek reel faizler ve istihdam gibi ana temel problemler ülke reel ekonomisinde yarına dair ciddi manada tedirginlikler oluşturmakta. Böylesi zamanlarda piyasalar kendilerine koruma moduna çeker ve masraflar alt alta dizilir, önem ve lüzumuna göre de bazı masraflardan vazgeçilir ya da sınırlandırılır. İşte böyle durumlarda ilk etapta sınırlandırma getirilen şey reklam bütçeleridir.

Basın ayakta kalabilme, görevini yerine getirebilme adına üstlenmiş olduğu görevi zarar etse dahi yerine getirecektir. Basını özellikle yerel basını böylesi zamanlarda ayakta tutan ona devamlı kan sağlayan resmi ilan gelirleri böylesi kriz ortamlarında bu kuruluşların hayatta kalabilmelerini sağlayan en temel gelirdir.

Basın hür ve bağımsız olabilir. Bu okuyucusuna bağlıdır. Okuyucu ne kadar çok gazete alırsa

o bölgede ticaret yapan sanayici, esnaf, tüccar reklam verirse basın o denli halkın gazetesi olur.

Bu dar ve zor şartlarda basın bir yerlere yassılarak hayatını devam ettirmek mecburiyetinde kalmaktadır. Hükümetimizin Basın İlan Kurumu aracılığı ile yayınlanan resmi ilanlarda düzenleme yapma girişimi Anadolu basınını tedirgin etmiş ve son iki gündür yapılan açıklamalar gazete sütunlarından sizlere yansıtılmaktadır. Yıllardır basın ilana güvenmeksizin yapılan bir gazeteciliği savunan bir kişi olarak böyle bir düzenleme ile basının uğrayacağı zarar ve oluşacak istihdam sorunundan endişe duymaktayım.

Ama şu da bir gerçek ki kurumlarımız geldiğimiz noktayı biraz da kendileri hazırladılar. Bu bir özeleştiridir katılanlar olur katılmayanlar olur. Konya’da yayın yapan bu kuruluşlar hak ettikleri ve diğer illerde aynı kalitede yayın yapan emsallerinin çok çok altında ücretle reklam alarak pazarı bozmuş, neredeyse maliyetine reklam yayınlayarak sektörün gelişimini ipotek altına almışlardır.

Gönlümüz Anadolu basınını sekteye uğratacak bir kararın çıkmamasından yana ancak böyle bir karar çıkacak olursa da sektörü yozlaştıranların, dejenerasyonuna kişisel heves ve hırslarıyla zarar verdikleri sektörden en az zararla çıkmalarını temenni etmekten öte bir şey yok.

Bin nasihat bir husumetten evladır derler ya kanun çıkmasa da bu tür zamanlarda eyvahhh demektense gelin sektörümüzü ayağa kaldıracak, geliştirecek, kurumlarımıza ve çalışanlarımıza hak ettikleri rahat ve huzuru sağlayacak tedbirleri bugünden alalım.

Bu atılımın gerçekleşmesi için sevgili cemiyet başkanına, sektöre yıllarını vermiş emekçi ağabeylerimize ve kurum sahiplerine birlik ve beraberliğin tesisini sağlamak için ödevler düşüyor.