Doğumunun 400. yıl dönümü, UNESCO etkinlikleri kapsamına alınan Evliya Çelebi’nin hayatı, TDK Başkanı Şükrü Haluk Akalın’ın hazırladığı “Seyyâh-ı Âlem Evliya Çelebi” kitabıyla raflardaki yerini aldı. Avrupa Konseyi’nin Strasbourg’da açtığı bir sergide farklı kültürlerin kaynaşmasına en çok katkıda bulunan 20 kişi arasında gösterilen Evliya Çelebi’nin bilinmeyen öyküsü TürkDil Kurumu(TDK) Başkanı ŞükrüHaluk Akalın tarafından kaleme alındı. Akalın kitabın giriş bölümünde, “Evliya Çelebi gezmekle kalmamış seyahat ettiği, dolaştığı yerleri; bu ülkelerle, diyarlarla ilgili gözlemlerini, yolculuğu sırasında başından geçen olayları, gittiği yerlerde kendisine anlatılanları akıcı diliyle ve ilgi çekici üslubuyla yazıya dökmüştür” diyor.

51 YILI YOLLARDA GEÇTİ

Yetmiş yılı aşkın ömrünün elli bir yılı seyahatlerle geçen Evliya Çelebi’nin kişiliğine dair bilgilerin de verildiği kitapta, “Bir rüya.. Bir dünya”, “Evliya Çelebi’nin eserleri”, “Seyahatname”, “Seyahatname abartılı bir eser midir?”, “EvliyaÇelebi Seyahatname’yi nasıl yazmıştır?”, “Şakaname, Evliya’nın şehirleri”, “Bütün yönleriyle Evliya Çelebi”, “Seyahatname’ye bir yolculuk” gibi bölümler bulunuyor.

Son gittiği yer Mısır

Adını daima “Evliya” diye anan ünlü gezgin, bu adın kendisine nasıl verildiğinden eserlerinde söz etmez. “Çelebi” ise unvanıdır. Kendisiyle ilgili bilgi verirken hakir, (değersiz, aşağı, bayağı), fakir, biriya (özü sözü bir) sıfatlarını kullandığı görülür. Ataları Kütahyalı olan Çelebi’nin soyu Hoca Ahmet Yesevi’ye dek uzanır. Babası, Kanuni Sultan Süleyman’dan Ahmed’e kadar hüküm süren padişahların kuyumcubaşılığını yapar. MEZARININ YERİ BİLİNMİYOR Çok iyi bir dini eğitim gören Evliya Çelebi, öğrenimini bitirdikten sonra sarayda görev alır. Yaptığı işlerle padişah ve devlet ileri gelenlerinin beğenisini kazanır. Bu yüzden çok yüksek görevlere getirilmesi düşünülür. Ancak Evliya Çelebi yeni yerler görmek istediği için sarayda fazla kalamaz. İlk gezisini, İstanbul ve çevresine yapar. Daha sonra tam elli yıl boyunca durmadan gezer. Son gittiği yer Mısır olur. 1683 yılından sonra vefat eden Evliya Çelebi’nin mezarının ise tam olarak nerede olduğu bilinmiyor.