ANKARA (AA) - Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) referandum kararını dondurma teklifine ilişkin "Kuzey Irak'ın geri adımı, önemli bir adımdır ama yetersizdir. Bu referandumun iptal edilmesi gerekir." dedi.

Bakan Çavuşoğlu ve Kosova Başbakan Birinci Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Behcet Pacolli, Dışişleri Bakanlığı'nda yaptıkları görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

Kosovalı meslektaşı ile gerçekleştirilen görüşmelerde Türkiye ve Kosova arasındaki ikili ilişkilerin tüm boyutlarıyla ele alındığını belirten Çavuşoğlu, "Görevine kısa bir süre önce başlayan değerli Behcet kardeşim, ilk ziyaretlerinden birisini Türkiye'ye gerçekleştirdi ve biz bundan büyük bir mutluluk duyuyoruz." diye konuştu.

Çavuşoğlu, Kosova'nın tanınması, uluslararası örgütler nezdinde statü elde etmesi ve Avrupa-Atlantik kuruluşlarına entegrasyonunun Türkiye için önemli olduğunun altını çizerek, "Bugüne kadar verdiğimiz desteği bundan sonra da artırarak devam ettireceğiz." ifadelerini kullandı.

- "Kosova'nın güçlü olması önceliğimiz"

Kosova'nın ekonomik anlamda kalkınmasının önemine dikkati çeken Çavuşoğlu, "Kosova'nın her alanda güçlü olması ve kendi ayaklarının üzerinde durması bizim önceliğimizdir. Bu bakımdan Kosova'nın ekonomisini güçlendirici yatırımlarda Türkiye ve Türk firmaları olarak önemli rol oynayacağız. Ticaret hacmimizi artıracağız." dedi.

Çavuşoğlu, Türkiye'nin Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) vasıtasıyla Kosova'da faaliyetlerini sürdürdüğünü belirterek, sözlerine şöyle devam etti:

"600'den fazla projeyi Kosova'da hayata geçirdik. Yaklaşık 100 milyon dolar değerindeki bu projelerin özellikle ortak miraslarımızın tekrar canlandırılması, ihya edilmesi, istihdam artırıcı projelerin hayata geçirilmesi ve birçok sektörde kalkınma projelerinin desteklenmesi gerçekten TİKA'nın bu ülkedeki prestijini de her geçen gün artırmıştır."

Türkiye'nin Sırbistan ve Kosova arasındaki diyalog sürecini desteklemeye devam edeceğini dile getiren Çavuşoğlu, "Bu konudaki düşüncelerimizi en son Belgrad ziyaretinde Sırp muhataplarımıza da anlatmıştık." ifadelerini kullandı.

- "Kosova'nın güvenliği ve istikrarı hayati derecede önemli"

Çavuşoğlu, "Bölgenin istikrarı önemli ama bölgenin güvenliği ve istikrarı bakımından Kosova'nın güvenliği ve istikrarı hayati derecede önemli. Biz bunun farkındayız." dedi.

Türk iş adamlarını Kosova'ya daha fazla yatırım yapmaya teşvik ettiklerini vurgulayan Çavuşoğlu, "İş adamlarımız Kosova'da önemli projeler üstlendiler. Bundan sonraki süreçte de yine Kosova'nın kalkınması için hayata geçirilecek projeleri üstlenme konusunda Türk firmalarına güvenmeye devam etmelerini özellikle istiyoruz." diye konuştu.

Çavuşoğlu, Türkiye ve Kosova arasındaki ilişkilerin gelecek süreçte çok daha ileri bir noktaya geleceğine işaret ederek, "Yeni kurulan Kosova hükümetinde de aynı kararlılığı görüyoruz." ifadelerini kullandı.

- FETÖ ile mücadelede Kosova'yı yanımızda görmeyi istiyoruz"

Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) ile mücadele konusuna da değinen Çavuşoğlu, "FETÖ ile mücadelede kardeş Kosova'yı daha güçlü bir şekilde yanımızda görmeyi istiyoruz." dedi.

Çavuşoğlu, gerçekleştirilen görüşmelerde FETÖ ile mücadele konusunda atılacak adımların da görüşüldüğünü belirterek, "Özellikle kardeş Kosova'dan, Kosova hükümetinden, FETÖ'nün Kosova'daki faaliyetlerine yönelik somut adımları beklememiz bizim en doğal hakkımızdır." değerlendirmesinde bulundu.

Terör örgütü FETÖ mensuplarının kardeş bir ülkede faaliyet göstermesinin kabul edilmesinin mümkün olmadığına dikkati çeken Çavuşoğlu, Maarif Vakfı'nın Kosova hükümetinin desteği ile iki okul açtığını ve yeni okulların açılması içinde çalışmaların sürdüğünü anlattı.

Çavuşoğlu, gün içinde gerçekleştirilecek görüşmelerde de bölgesel konuların ele alınacağını dile getirerek, uluslararası arenada birlikte atılacak adımların da değerlendirileceğini kaydetti.

Pacolli'nin TBMM Başkanı İsmail Kahraman ile bugün bir araya geleceğini ve yarın da Başbakan Binali Yıldırım tarafından kabul edileceğini söyleyen Çavuşoğlu, Pacolli'nin ayrıca Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan ile ikili bir görüşme yapacağını ve Türk iş adamları ile de bir araya geleceğini aktardı.

Çavuşoğlu, "Ben inanıyorum ki bu ziyaret, ilişkilerimizin geleceği bakımından çok katkı sağlayacaktır. 2018'in ilk çeyreğinde Kosova'ya ziyaret yapma konusunda davet üzerine söz verdik. Memnuniyetle inşallah bu ziyaretin karşılığını vereceğiz." diye konuştu.

Çavuşoğlu, Kosova ile ilişkilere yönelik bir soru üzerine, Sırbistan’a başarılı bir ziyaret gerçekleştirdiklerini ve bu ülkeyle ilişkileri geliştirdiklerini söyledi.

- "Dayanışma, Balkanlar’da yaşayan tüm toplumların yararına olacak"

Üçlü mekanizmalarla da Batı Balkanlar’ın kalkınmasına katkı sağladıklarını dile getiren Çavuşoğlu, “İnanıyoruz ki Balkanlar'daki bu dayanışma ve Avrupa Atlantik entegrasyonu, Balkanlar’da yaşayan tüm toplumların yararına olacaktır.“ diye konuştu.

Kosova’nın uluslararası kurumlardan statü elde etmesi için çalışmalarını artırarak devam edeceklerini vurgulayan Çavuşoğlu, zaten Kosova’nın bir talebine gerek duymadan yaptıklarını ifade etti.

- "Kosova halkı Türkiye için kardeş bir halktır“

Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Başkanlığı yaptığı dönemde Kosova’nın komisyon toplantılarına katılması için çaba gösterdiklerini hatırlatan Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

“Kosova ile ticaretimizi de artırmak istediğimizi söyledik. Yatırımları da artırmak istiyoruz. Kosova’nın son çıkardığı stratejik yatırımların desteklenmesiyle ilgili yasa sayesinde Kosova’ya gelen doğrudan yatırımın artacağını düşünüyoruz, tüm dünyadan ama özellikle de Türkiye’den bu yatırımların artacağını düşünüyoruz. Burada Kosova yönetiminden beklentimiz bürokrasinin azaltılması, şirketlerimize daha fazla sahip çıkılmasıdır. Birlikte Kosova yönetimiyle Türk firmalarının buradaki yatırım miktarını artıracağız. Şirketlerimizi teşvik ediyoruz.”

Kosova’nın önemli projeleri hayata geçirdiğini dile getiren Çavuşoğlu, Türk firmalarının da havaalanı, ulaştırma, enerjiyle ilgili bu projeleri üstlenmek için çok hevesli olduğunu söyledi.

Bakan Çavuşoğlu, “Biz Kosova ile olan ilişkilerimizi başka ülkelerle olan ilişkilerimize alternatif olarak görmüyoruz. Başka ülkelerle iyi ilişkilerimiz, Kosova politikamızı hiçbir zaman etkilemez, değiştirmez. Bu konuda kararlılığımız tamdır. Çünkü Kosova halkı Türkiye için kardeş bir halktır.“ şeklinde konuştu.

- "Yanlış hesap Bağdat'a varmadan döndü"

Irak Başbakanı Haydar el-İbadi’nin ziyaretine ilişkin bir soruya Çavuşoğlu, "Kuzey Irak'ın geri adımı, önemli bir adımdır ama yetersizdir. Bu referandumun iptal edilmesi gerekir." yanıtını verdi. Bu yanlış hesabın Bağdat’a varmadan döndüğünü vurgulayan Çavuşoğlu, IKBY Başkanı Mesut Barzani’nin referandum yapması halinde masada çok daha güçlü olacağını düşündüğünü ancak çok daha zayıf bir noktada bulunduğunun herkes tarafından görüldüğünü ifade etti.

Barzani’nin bu hamlesiyle Kürt halkını kendi arkasında birleştireceğini hesapladığını fakat bu adımla Irak’taki Kürtleri böldüğünü anlatan Çavuşoğlu, Barzani’nin ayrıca daha fazla hak elde edeceğini iddia ederek bölgedeki Kürtleri kandırdığını ancak gelinen noktada de facto olarak kullandığı hakların bile elinden gittiğini vurguladı.

Sınır kontrolünde Türkiye’nin muhatabının merkezi yönetim olduğunun altını çizen Çavuşoğlu, tartışmalı Kerkük bölgesindeki petrol rezervlerinin de merkezi yönetimde olduğunu ve dolayısıyla merkezi yönetimin Türkiye üzerinden dünyaya ihracat yapmak istediğini, bu konudaki iş birliğinin artacağını söyledi.

Sınır kapılarının kontrolünün de esasen merkezi hükümete ait olması gerektiği halde ülkede yaşanan sorunlar ve terörle mücadele gibi konular nedeniyle, bölgesel yönetimin de facto durum yaratarak sınırların öbür tarafını kontrol etmeye başladığını belirten Çavuşoğlu, şunları kaydetti:

“Bizim de bölgesel yönetime tavsiyemiz çatışma olmadan, Kürt kardeşlerimize de daha fazla zarar vermeden Bağdat’ın bu taleplerinin yerine getirilmesi. Bundan sonraki süreçte, bu kapılar Bağdat'ın eline geçtikten sonra ilave sınır kapısı açılacaksa açarız. Ticaretimizi artırma konusunda yine bir irade ortaya koyduk dün. Dolayısıyla ilişkilerimizin geleceği bakımından, yeni sayfaların açılması bakımından dünkü ziyaret çok önemliydi. Bundan sonraki süreçte adımlarımızı atarken merkezi yönetimin taleplerini ve attığı adımları adeta kriter olarak alacağız. Fakat bu adımları atarken bu referandumdan sonra çok dikkatli davranacağız. Zaten bu referandumda zor şartlar altında olan Irak’taki Kürt kardeşlerimizin zarar görmemesi için hep dikkatli davrandık.”

Bakan Çavuşoğlu, PKK’ya yönelik Irak ile birlikte adım atmak gerektiğinin altını çizdi. Irak’ın DEAŞ’tan kurtulmak üzere olduğuna dikkati çeken Çavuşoğlu, bu ülkenin içinde bulunduğu durumdan en çok faydalananın PKK olduğunu ve Kuzey Irak’ta bazı Kürt partileri ve yönetimden bazılarının PKK’ya destek verdiğini anlattı.

Çavuşoğlu, “Elbette bunun da hesabı sorulacaktır ama diğer taraftan PKK’nın da Irak’tan temizlenmesi için Irak yönetimiyle elbette birlikte adım atmak isteriz. Tüm gücümüzle havadan karadan gerekli mücadeleyi zaten yapıyoruz. Kendi topraklarımızda PKK’yı nasıl etkisiz hale getirdiysek Irak topraklarında da PKK’yı etkisiz hale getireceğiz. Suriye’de bir terör koridorunun oluşmasına asla müsaade etmeyeceğiz. Kendi güvenliğimiz için ne gerekiyorsa o adımı atacağız." diye konuştu.

AA