İSTANBUL (AA) - Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan, Cazibe Merkezleri Programına ilişkin, "Üretime geçildikten sonra da netleşmemekle birlikte kamu alımları konusunda o bölgede üretilen ürünlere özellikle kamunun ihalelerinde bazı avantajlar sağlayacağız. Şu anda yerli üretimde yüzde 15 gibi bir avantaj sağlanıyor. Benzer bir avantajı da sağlamayı düşünüyoruz." dedi.

Elvan, Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) üyelerini Cazibe Merkezleri Programı hakkında bilgilendirme toplantısında yaptığı konuşmada, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin kalkınmasının yıllardan beri konuşulduğunu belirterek, 2002 yılı sonrasında yerel ve bölgesel kalkınma alanında Türkiye'nin ciddi kazanımlar elde ettiğini, çok önemli kurumların oluşturulduğunu kaydetti.

Bu kurumların oluşturulması sürecinde TÜSİAD'ın da önemli katkılarının olduğunu ifade eden Elvan, şunları söyledi:

"Bunlardan birinin kalkınma ajanslarının kurulması oldu. Özellikle bu bölgelerde insan kaynaklarının geliştirilmesi, kurumların kapasitelerinin artırılması en önemli problemlerimizden biriydi. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde son 7-8 yılda STK'lar tarafından 15 binin üzerinde proje üretilmiştir. Bunun önemi şu yerel ve bölgesel kalkınma alanında kapasite ve insan kaynaklarının geliştirilmesi yönünde ciddi başarı elde ettik. Kamu yatırımlarıyla bölgede önemli bir gelişme sağlandı. 6 bölgeli teşvik mekanizmasının aslında başarılı olduğunu görüyoruz. O bölgelere yapılan yatırımların arttığını görüyoruz. Terörün hareketlenmesi neticesinde yatırımlarda duraksama söz konusu oldu. O süreçte hatırlıyorum hem TÜSİAD hem de TÜRKONFED yerel ve bölgesel kalkınma alanında önemli çalışmalar gerçekleştirdi."

Elvan, Cazibe Merkezleri Programına 3 temel alanda destek vermeye yoğunlaştırdıklarına işaret ederek, "Bunlardan birisi üretime, imalat sanayine yönelik destekler, ikincisi özellikle az miktarda kaynakla yüksek istihdam sağlayabileceğiniz alan olan çağrı merkezleri, üçüncüsü ise veri merkezleri." şeklinde konuştu.

Bu programın 23 ilde tüm süreçleri kapsadığını anlatan Elvan, yatırımcıya bir yol haritası çizilerek desteklerin bir strateji çerçevesinde verilmesinin amaçlandığını kaydetti.

- "Sorunlarınızı siz çözmeyeceksiniz, biz çözeceğiz"

Elvan, programda kamunun kendisine ait bir yatırımmış gibi hareket edeceği bir süreç olacağını aktararak, "Danışmanlık ve fizibilite hazırlanması aşamasından işletme aşamasına kadar geçen süreçte biz de işin içinde olacağız. Yani sorunlarınızı siz çözmeyeceksiniz, biz çözeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.

Son derece esnek bir yapılarının bulunduğunu belirten Elvan, gerekirse dışarından da danışmanlık desteğinin alınabileceğini, bu çalışmayı uygulama boyutu ile Kalkınma Bankası'nın yürüteceğini anlattı.

Elvan, esnek bir yapı olması için bu programın bir bakanlık tarafından yürütülmesini arzu etmediklerini aktararak, "Çok daha esnek yapıda bir mekanizma oluşsun istedik. Özellikle bunu Bankacılık Kanunu'nun dışına çıkararak uygulayacağımız bir program olarak öngördük. Bir anlamda Kalkınma Bankası için de önemli bir deneyim olacak. Kalkınma Bankasını bildiğiniz gibi yeniden yapılandıracağız ama bu program da yapılandırma için önemli bir başlangıç olacak." diye konuştu.

- "Her bir ilin belirli rolü olacak"

Bakan Elvan, her bir ile belirli roller vermeyi istediklerini belirterek, sözlerine şöyle devam etti:

"Bir taraftan imalat sanayisinde yatırım hamlesi gerçekleştirilirken diğer taraftan biz verdiğimiz role uygun üniversite alt yapısını destekleyeceğiz. Bir ilde tarıma dayalı gıda sanayi ön plana çıkıyorsa o ildeki üniversitenin Ar-Ge çalışmalarını gıda sanayine yoğunlaştıracağız. O ilin o üniversitesinin Türkiye'nin en iyi üniversitelerden biri olmasını sağlayacağız. Kamu kurum ve kuruluşlarının o sektöre yönelik herhangi bir yatırımı varsa önceliği o bahsettiğimiz rol ne ise ona uygun destek mekanizması oluşacak. Programımız yeni yatırımlar yanında, imalat sanayisinde yatırımını büyütmek isteyen yatırımcılarımıza, yarım kalmış yatırımlarını ekonomiye kazandırma arzusunda olan yatırımcılarımıza ve diğer illerimizde faaliyet gösteren, program kapsamındaki illerimize tesislerini taşımak isteyen girişimcilerimize destek sağlayacağız."

Teşvik belgesi alabilmek için 500 bin liranın üzerinde yatırım gerçekleştirilmesi gerektiğini ifade eden Elvan, "Biz bu (programda) rakamı biraz bunun üzerinde tuttuk. Asgari 2 milyon liralık yatırım, istihdam için de asgari 30 kişi öngördük. Amacımız büyük ölçekli işletmeleri bu bölgelere çekip kümelendirmek. Çağrı merkezi yatırımları için asgari 200 kişilik istihdamın taahhüdü, hizmet sözleşmesinin yapılmış olma şartı aranacak. Veri merkezi yatırımları için ise asgari 5 bin metrekare beyaz alan bulunması… 5 bin metrekare beyaz alan bulunması için de 10 bin metrekare kapalı alan bulunması gerekiyor." şeklinde konuştu.

- "Bölgede üretilen ürünlere kamunun ihalelerinde bazı avantajlar sağlayacağız"

Bakan Elvan, üretim tesisi taşıma desteğinden yararlanılabilmesi için son 2 yılda üretim faaliyetinin sürdürüldüğünün belgelendirilmesi ve taşındıktan sonra da asgari 200 kişilik istihdam taahhüdü istediklerini belirterek, kredilendirilecek yatırımın asgari yüzde 30'unun özkaynakça karşılanmasının gerektiğini kaydetti.

Elvan, diğer taraftan ekonomiye katkısı en fazla olacak yatırımların desteklenebilmesi amacıyla başvuruların bazı kriterler çerçevesinde değerlendirileceğine dikkati çekerek, bu kriterleri şöyle sıraladı:

"Öncelik sırasına göre; yüksek istihdam sağlanması, ithal ikamesi sağlayacak ürün üretilmesi, ihracat potansiyelinin olması, yatırımın ileri geri bağlantıları ile diğer alt sektörleri tetikleyecek nitelikte olması, Ar-Ge ve yenilik içermesi, yerli makina ve teçhizat veya yerli teknoloji kullanılması, yatırımcının destekten faydalanmasını talep ettiği yatırım konusunda tecrübesi veya kurumsal kapasitesi olması. Projeleri değerlendirirken öncelikle yatırımcıların bu alanda deneyim sahibi olup olmadığına bakacağız. Hiçbir şekilde imalat sanayinde faaliyet göstermemiş, yatırımla ilgisi olmayan birinin 'çok cazip teşvik tedbirleri geldi başvuralım, biz de bundan istifade edelim' yaklaşımı varsa biz bunlara 'dur' diyeceğiz. Önceliği, yatırımla, üretimle uğraşan kesimlere vereceğiz."

Proje fikri olan ve danışmanlık ve fizibilite çalışması yapılmasını isteyen kişiler için illerin ve bölgelerin potansiyelini, rekabet güçlerini ve ihtiyaç duydukları bilgileri temin edeceklerini aktaran Elvan, şu bilgileri verdi:

"Fizibilite çalışması yapılmasını istiyorsanız firma adına bu çalışmayı yaptıracağız. Bunu illaki Kalkınma Bankası yapacak şeklinde algılamayın. Muhtemelen bir veya birkaç müşavir firmayla Kalkınma Bankamız çalışacak. Bu fizibilite çalışmalarını yaptıracağız. Elimizde doneler var ama iyi bir fizibilite çalışması gerçekten yatırımın veya yapılacak olan üretimin sürdürülebilirliği açısından son derece önemli. O açıdan fizibilite konusunda her türlü desteği bedelsiz yapacağız. İşin başından sürecin sonuna kadar biz işin içerisinde olacağız. Alın size şu parayı, şu desteği gidin yapın demeyeceğiz. Makina teçhizat alacaksanız biz yine işin içinde olacağız. Elbette siz kararınızı yine kendiniz vereceksiniz. Özellikle suistamellerin önlenmesi ve yönlendirme açısından önemli olduğunu düşünüyoruz."

Elvan, ikinci aşamada arsa tahsisin geldiğini ve arsa tahsisini bedelsiz olacak sağlayacaklarını dile getirerek, arsa tahsisinden sonra bina yapımına ilişkin teşvikleri olacağını anlattı.

20 bin metrekareye kadar olan kapalı alanın tüm masraflarını yani bina maliyetini kendilerinin karşıladığını veya 10 milyon liraya kadar bina yapımı için destek verdiklerini aktaran Elvan, "Bu binayı siz de yapabilirsiniz, biz de yapabiliriz. Eğer biz yapacağız derseniz, hak ediliş usulüne göre size ödeme yapacağız. Diyelim ki 7 bin metrekarelik bir bina yapacaksınız, o binanın masraflarını Kalkınma Bankamız karşılayacak ve bunun karşılığında da herhangi bir bedel ödemeyeceksiniz. 20 bin metrekarenin üzerindeyse diyelim ki 50 bin metrekarelik bir kapalı alanınız varsa o zaman kalan kısmını kredilendirebileceğiz." diye konuştu.

Elvan, kalan kısmı için sıfır faizli kredi desteği de verebileceklerini belirterek, "Bina yapıldıktan sonra bedelini biz karşıladığımız için 15 yıl süreyle o binanın emlak değer bedelinin maksimum yüzde 10'u kadar sembolik kira alacağız. 15 yılın sonunda talep etmeniz halinde 15 yıl önceki nominal değer üzerinden satışını gerçekleştireceğiz. Herhangi bir enflasyon artışı koymayacağız. Hem arsa hem de binanın sahibi olacaksınız." bilgisini verdi.

Elvan, bina yapımından sonra makina teçhizat aşamasına geçileceğini ve bu aşamada yerli makina teçhizat alımı olursa ilk 3 yıl ödemesiz 10 yıl vade uygulanacağını ifade etti.

Üretime geçildikten sonra da teşvik uygulayacaklarına dikkati çeken Elvan, şunları kaydetti:

"Üretime geçildikten sonra da netleşmemekle birlikte kamu alımları konusunda yani o bölgede üretilen ürünlere özellikle kamunun ihalelerinde bazı avantajlar sağlayacağız. Şu anda yerli üretimde yüzde 15 gibi bir avantaj sağlanıyor. Benzer bir avantajı da sağlamayı düşünüyoruz. Henüz Bakanlar Kurulu kararını çıkartmadık, bu konuyu nihaileştirmedik ama önümüzdeki günlerde net bir şekilde kamu alım garantisiyle ilgili açıklamaları yapacağız. Sadece bölgesel düzeyde değil tüm Türkiye genelinde yüksek teknolojik alanda örneğin sağlık gibi alanlarda kamu alım garantileri vereceğiz. Çalışmalarımız devam ediyor. Bizim yaklaşımımız şu biz bu programı sadece imalat sanayisine yönelik bir program olarak görmüyoruz. Çünkü bu programı destekleyici programlarımız var. Kalkınma ajanslarımız daha çok girişimci yetiştiren bir kurum haline dönüşecek."

Konuşmaların ardından TÜSİAD üyelerinin Bakan Elvan'a soru yönelttiği bölüm basına kapalı olarak gerçekleştirildi.

AA