DUBAİ (AA) - Çin yapımı silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) Ortadoğu'daki çatışma bölgelerinde kullanılmaya başlandığı bildirildi.

ABD'nin Bard Üniversitesine bağlı İHA Çalışma Merkezine göre, ABD'nin Yemen, Irak ve Afganistan'da teröre karşı savaşta kullandığı SİHA'ların sivil kayıplara yol açtığı endişeleri nedeniyle Amerikan şirketlerine getirilen satış kısıtlamaları, bölge ülkelerinin Çin şirketlerinin ürettiği SİHA'lara olan talebini arttırdı.

Bu yılın başında Suudi Arabistan üzerinden geçen bir gözlem uydusu, Yemen'e yönelik hava saldırılarında kullanılan bir askeri havaalanında Amerikan yapımı istihbarat İHA'larının yanında Çin yapımı SİHA'larla yan yana görüntüledi.

Yemen'de nisan ayında, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçlerinin kuşatması altındaki liman kenti Hüdeyde'de Husi isyancı lideri Salih El-Samad'ı Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) güçlerinin kontrolündeki Çin yapımı bir SİHA'nın düzenlediği saldırıda öldürüldü.

Uydunun tespit ettiği görüntüler ve El-Samad'in öldürüldüğü saldırı, Çin yapımı SİHA'ların Yemen'de kullanıldığına dair ilk bulgular olarak kayda geçti.

ABD ilk SİHA saldırısını, 2002 yılında Yemen'de bölgedeki El Kaide unsurlarına karşı düzenlemişti. Yemen, o zamandan bu yana ABD SİHA'ları için adeta bir deneme sahasına dönüşmüş durumda. 2015 yılından bu yana süren iç savaşa müdahil olan bölge güçlerinin de SİHA'ları kullandığı anlaşılıyor. Suudi Arabistan ve BAE, söz konusu harp araçlarına en fazla para harcayan ülkeler arasında geliyor.

Son dönemde ABD'nin SİHA satışına kısıtlamalar getirmesi Ortadoğu ülkelerinin Çin yapımı SİHA'lara talebini arttırmış görünüyor. Suudi Arabistan, BAE, Irak, Mısır ve Pakistan'ın Çin yapımı SİHA'lar satın aldığına dair kanıtlar var.

İHA Çalışma Merkezi verilerine göre, Eski Irak Savunma Bakanı Halit El-Übeydi'nin 2015 yılında Kut şehrinde ziyaret ettiği bir askeri üste Çin yapımı CH-4 tipi bir İHA hakkında bilgi aldığı bir fotoğraf bulunuyor.

Uydu fotoğrafları Ürdün'ün Zarka Havaalanında, Pakistan'da bir askeri havaalanında ve Mısır'ın Sina Yarımadası'nda ve Libya sınır yakınındaki hava üslerinde bulunduğunu kanıtlıyor.

Jane Defense savunma dergisinin ocak ayında yayımladığı haberde, BAE'nin güneyinde, çöldeki gizli bir üste Çin yapımı füze taşıyabilen Wing Loong 2 model SİHA'lardan 3 adet bulunduğunu bildirdi.

Suudi Arabistan'ın güneyindeki, Yemen sınırı yakınındaki Jizan Bölgesel Havaalanında 2 adet Çin yapımı CH-4 model SİHA olduğu tespit edildi.

Ortadoğu dışında Afrika'da Nijerya'nın Boko Haram'a yönelik operasyonlarında Çin yapımı SİHA'lar kullandığı iddia ediliyor.

- Çin'in SİHA'sı "gökkuşağı"

Çin'in en çok sattığı SİHA modelinin Çince "gökkuşağı" anlamına gelen Cai-Hong sınıfı muharebe araçları oluşturuyor. Çin Uzay Havacılık Bilim ve Teknoloji Şirketi (CASC) tarafından üretilen CH-4 ve CH-5 modeli araçlar, ABD'nin General Atomics firmasının ürettiği Predetor ve Reaper'ların muadili niteliğinde. Uzmanlar, teknolojisi Amerikan modelleri kadar iyi olmasa da fiyatını yaklaşık yarı yarıya daha az olmasının söz konusu modelleri çekici kıldığını belirtiyor.

CASC, 2014 yılından bu yana aralarında Suudi Arabistan ve Irak'ın olduğu ülkelere 30'dan fazla CH-4 sattığını, bu satışlardan 700 milyon dolardan fazla gelir elde edildiğini açıkladı. Şirket halen 10 ülkeyle CH-4 satışı için müzakere halinde olduklarını ekledi.

İsveç'teki Stockholm Barış Enstitüsü verilerine göre, Çin'in silah ihracatı 2013-2017 arasında, önceki 4 yıla göre yüzde 38 arttı.

AA