ANKARA (AA) - Anayasa Mahkemesi, vatani görevini yaptığı birliğinde çavuşu tarafından darbedilmesinin ardından kaldırıldığı hastanede dalağı alınan askere, 7 bin 500 lira tazminat ödenmesine karar verdi.

İstanbul Kasımpaşa Askeri Hastanesi Emniyet Hizmet Birlik Komutanlığında askerlik yapan kişi, eğitim sırasında rahatsızlanmasının ardından önce Kasımpaşa Askeri Hastanesine, ardından da GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesine sevk edildi. Burada ameliyata alınan askerin, parçalandığı belirlenen dalağı alındı.

Asker, hastanedeki tedavisinin ardından "askerliğe elverişli olmadığı" gerekçesiyle terhis edildi.

Olayla ilgili başlatılan idari soruşturma ve askerin babasının savcılığa gönderdiği ihbar yazısı sonrasında askerin, aynı birlikte görev yapan bir çavuş tarafından darbedildiği ortaya çıktı. Asker, soruşturma kapsamında verdiği ifadede, birlikteki çavuşu tarafından geç kaldığı gerekçesiyle kendisine ceza verildiğini belirtti. Bir kalorifer peteğine sağ elinden kelepçelendiğini anlatan asker, daha sonra darbedildiğini ileri sürdü.

Kuzey Deniz Saha Komutanlığı Askeri Savcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında, kovuşturmaya yer olmadığına hükmedildi. Söz konusu karara ilişkin yapılan itiraz da Kara Kuvvetleri Komutanlığı 1. Ordu Komutanlığı Askeri Mahkemesince reddedildi.

Bunun üzerine başvurucu asker, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulundu.

Anayasa Mahkemesi, "etkili soruşturma yapma usul yükümlülüğü"nün ihlal edildiğine, yeniden yargılama yapılmak üzere kararın Kuzey Deniz Saha Komutanlığı Askeri Savcılığına gönderilmesine hükmetti.

Yüksek Mahkeme ayrıca, yalnızca ihlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararlar karşılığında, başvurucuya 7 bin 500 lira manevi tazminat ödenmesini kararlaştırdı.

- Karardan

Kararda, devletin, doğal olmayan her türlü fiziksel ve ruhsal saldırı olayının sorumlularının belirlenmesini ve gerekiyorsa cezalandırılmasını sağlayabilecek etkili, resmi bir soruşturma yürütmek durumunda olduğu belirtildi.

Devletin etkili soruşturma yapma yükümlülüğünün öncelikli amacının maddi olayı açıklığa kavuşturmak, olaya ilişkin bireylerin ve devletin sorumluluğunu saptamak olduğunun ifade edildiği kararda, "Ancak maddi olayın ve sorumluluğun tespit edilmesinin ardından soruşturma sürecinin diğer amaçları, sorumluların cezalandırılmaları ve mağdurlar için giderim sağlanması söz konusu olabilecektir." ifadelerine yer verildi.

Zorunlu askerlik görevinin ifası sırasında başvurucunun büyük oranda devletin gözetimi altında bulunduğunun vurgulandığı kararda, şunlar kaydedildi:

"Bir kişinin devletin gözetimi altında bulunduğu bir zaman diliminde yaralandığının tespiti halinde, söz konusu yaralanmanın nasıl oluştuğu hususunda makul bir açıklama getirme yükümlülüğü devlete aittir. Gözaltı gibi kişinin tamamıyla devletin gözetimi altında bulunduğu hallerde olduğu kadar sıkı uygulanamayacak olmakla birlikte anılan ilke, başvurucunun travma sonucu ortaya çıkması muhtemel şekilde dalağının parçalandığı somut verisi karşısında, anılan yaralanmanın ne şekilde meydana geldiğinin tespit edilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır."

"Başvurucunun olay anlatımıyla uyumlu bilirkişi raporunun dikkate alınmadığı değerlendirildiğinde, maddi olayın açıklığa kavuşturulmasını ve olası bir sorumluluğun tespiti yönünde gerekli özenin gösterilmediği sonucuna ulaşılmıştır" denilen kararda, etkili soruşturma yapma usul yükümlülüğünün ihlal edildiği bildirildi.

AA