ANKARA (AA) - Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, küresel doğalgaz pazarında ABD ve Rusya arasındaki rekabetin giderek arttığını belirterek, "ABD kendi doğalgazını satmaya çalışacak, Rusya da piyasadaki mevcut payını ve hakimiyetini korumaya çalışacak. Bundan Türkiye gibi ithalatçı ülkeler karlı çıkabilir. O bakımdan bizim gibi ülkelerin, durumu iyice tahlil ederek kartlarını en iyi şekilde oynaması gerekiyor." dedi.

Birol, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı ve Dünya Enerji Konseyi (DEK) Türk Milli Komitesi Başkanı Alparslan Bayraktar'ın moderatörlüğündeki panelde, ABD, Kanada ve Avustralya'nın küresel doğalgaz ihracatında söz sahibi ülkeler olmaya başladığını söyledi.

2000'li yılların başında sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithalat eden 5 ülke olduğunu kaydeden Birol, bu rakamın 3 yıl sonra 50'ye ulaştığını ifade etti. Birol, bu ülkelerin çoğunun gelişmekte olan ülkeler olduğuna işaret ederek, "Avrupa ülkeleri en büyük doğalgaz ithalatçısıyken Japonya, Kore, Hindistan ve Çin önemli gaz ithalatçıları olacak. Piyasanın nabzı Avrupa'da değil Asya'da atmaya başlayacak." diye konuştu.

Son günlerde ABD ve Rusya arasındaki doğalgaz rekabetinin de giderek arttığını vurgulayan Birol, şöyle konuştu:

"ABD artık kendi doğalgazını satmaya çalışacak, Rusya da piyasadaki mevcut payını ve hakimiyetini korumaya çalışacak. Bundan Türkiye gibi ithalatçı ülkeler karlı çıkabilir. O bakımdan bizim gibi ülkelerin durumu, iyice tahlil ederek kartlarını en iyi şekilde oynaması gerekiyor. Enerjide kaynak çeşitliliği son derece önemli. Önerim, ülkelerin çeşitliliği artırması ve böylece riskleri azaltması. ABD şu anda Ortadoğu ve Körfez ülkelerine doğalgaz ihraç ediyor. 4-5 sene önce bunu düşünmek pek beklenen bir şey değildi. Önümüzdeki 4-5 yılda ise jeopolitik bir beklenti olmazsa gaz fiyatlarında büyük bir artış beklemiyoruz. Türkiye gibi ülkeler Avustralya'dan, ABD'den, Kanada'dan LNG ithal etmeyecek olsalar bile etme opsiyonlarını elde tutmaları mevcut kontratlarda daha iyi şartlar elde etmek için önemli bir koz. Bunu çok iyi kullanmak lazım."

Türkiye'nin enerjide yerlileşme politikasına ağırlık verdiğini aktaran Birol, bu alanda her ülkenin ayrı model uyguladığını, ana prensibin ekonomiye ve teknolojik atılıma katkı sağlamak olduğunu ifade etti.

- "Çin enerji dünyasını çalkalayacak"

Birol, Çin'in yaklaşık 10 yıl önce enerji piyasasında öne çıktığını ve özellikle kömür fiyatları konusunda önemli bir rolü olduğunu belirterek, "Şimdi, Çin enerji piyasasını bir kere daha çalkalayacak ama bu sefer özellikle yeni enerji teknolojileriyle yapacak. Bunu görüyoruz, rakamlar buna işaret ediyor. Çin'in bunları yapması da maliyetlerin düşmesine neden olabilir." dedi.

Son 15 yılda dünyadaki kömür tüketiminde talebin büyük kısmının Çin'den geldiğini vurgulayan Birol, "Önümüzdeki yıllarda bu talepte azalma görüyoruz. Çin hükümeti şehirlerdeki hava kirliliğini azaltmak için kısıtlamalar getirdi. Petrolde ve doğalgazda da Çin'in ciddi rolü var. Çin'in bu yıl içindeki LNG ithalatı ise yüzde 40 büyüdü." diye konuştu.

- "Elektrikli araç sayısı 300 milyonu bulacak"

Birol, dünyada şu anda yaklaşık 1 milyar araba olduğunu ve bunun 2 milyonunun elektrikli olduğunu söyledi.

Piyasadaki 2 milyon elektrikli arabanın da 1 milyonunun Çin'de bulunduğunun anlatan Birol, "Bu konuda değişik tahminler var ama orta yollu bir tahminle sayının 2040'ta 300 milyona kadar varabileceğini düşünüyoruz. Hollanda, İsveç, Norveç ve Çin gibi bazı hükümetler bu konuda mevzuatlar, kanunlar çıkardı. Bu konuda büyük teşvikler var." diye konuştu.

Birol, elektrikli arabaların sayısının artmasının petrole "Allah'a ısmarladık" demek olmadığına dikkati çekerek, "Elektrikli arabalar ve arabalardaki enerji verimliliği artışı nedeniyle petrol talebinde düşüş olacak. Artı birçok ülke bugün özellikle Ortadoğu'da elektrik üretmek için petrol kullanıyor. Bu da düşecek ama üç konu var ki buralarda petrol talebi hızla artacak. Bunlar, kamyonlar, uçaklar ve petrokimya tesisleri. Bu üç ana konu petrolü ikame edecek şu anda ciddi bir alternatif yok." değerlendirmesinde bulundu.

DEK Türk Milli Komitesi'nin ilkini gerçekleştirdiği DEK konuşmaları paneline Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Fatih Dönmez ve TBMM Sanayi, Ticaret ve Enerji Komisyonu Başkanı Ziya Altunyaldız katıldı.

AA