Türkiye'de Doğu, Kürt ve Terör sorunu olarak adlandırılan en belalı ve kanlı problemin çözümü için tarihi fırsat yakalandı mı tartışmaları sürerken, konuyla ilgili yayınlanan eserler de konuyla ilgili merak edilen sorulara aranan cevaplara cevap verme çabasını sürdürüyor. Geçtiğimiz aylanda Altan Tan'ın ya tam kardeşlik ya hep birylikte kölelik diyen Kürt Sorunu adlı kitabını yayınlayan Timaş yayınları son olarak konuya yıllardır kafa yoran ve araştırmaları ile gündemden düşmeyen Prof. Dr. Doğu Ergil'in Kürt Raporu adlı eserini yayınlandı.

Prof. Dr. Doğu Ergil'in 1995 yılında ülkenin ilk Doğu Raporu’nu yazdığında kopan fırtınalar hâlâ akıllarda. Söz konusu rapor, Kürt nüfusun yoğun olarak yaşadığı ve bölge koşulları yüzünden göç edip yerleştiği illerde yapılan geniş bir saha araştırmasına dayanıyordu. Ayrıca Kuzey İrlanda, İngiltere ve İspanya’da gerçekleştirilen ve yaklaşık bir buçuk yıl süren incelemelerle bu ülkelerin ayrılıkçı hareketleri dizginleme, ıslah ve entegre etme yönünde ne tür adımlar attığı araştırılmış ve neticede geniş bir değerlendirme raporu yazılmıştı.

Hayli ses getiren bu araştırmadan sonra Ergil 2005 ve 2008 yıllarında bölgenin nabzını tutan iki yeni çalışma daha yaptı ve sonuçta Kürt meselesinin yaklaşık son on beş yılının kapsamlı bir izdüşümü ortaya çıktı. Çalışmayı önemli kılan bir diğer faktör de Ergil’in siyaset bilimi, sosyoloji, sosyal psikoloji ve uluslararası ilişkiler gibi disiplinler arasında yerinde geçişlerle kuru bir rapor olmanın çok ötesinde, gayet tatminkâr bir eser çıkarmış olması. Doğu Ergil’in “Kürt Raporu / Güvenlik Politikalarından Kimlik Siyasetine” isimli kitabı, bu araştırmalar ışığında Kürt sorununun dününü, bugününü ve geleceğini anlamak üzere ciddi bir başvuru kaynağı olarak sunuluyor.

1995 yılında TOBB Yönetim Kurulu Başkanı E. Yalım Erez hazırlanan rapor için, "Doğu Sorunu: Teşhisler ve Tespitler" adlı araştırma; ülkemizde, Kuzey İrlanda'da, İngiltere'de, İspanya'da gerçekleştirilen ve yaklaşık bir buçuk yıl süren kapsamlı bir inceleme. Sunulan raporda somutlaşan araştırma projesi, Birliğimizde Prof. Dr. Doğu ERGİL tarafından takdim edildiği zaman, ülkesinin bütünlüğü, istikran ve halkının refahı için benzer çalışmaları teşvik eden TOBB Yönetim Kurulu, bu önemli ve yararlı girişimi desteklemekte tereddüt etmedi.

Ülkemiz, hızlı ve köklü bir değişim sürecinden geçiyor. Her kapsamlı değişim, bir alt-üst oluşturur. Kurumlar, değerler ve statüler değişir. Bu kadar büyük çaplı dönüşümler, bireylerin ve toplulukların hayatlarında köklü "kopuşlara" ve "kaymalara" neden olur. Değişimi "tehdit" olarak algılayan veya yeni düzende yerlerini beğenmeyen bireyler ve gruplar, tedirginliklerini radikal çıkışlarla ifade edebilirler. Maalesef terörizm, bu radikal ifade biçimlerinden biridir. Ülkenin bütünüyle sosyal ve ekonomik açıdan entegrasyonunu engelleyen düşük gelişme düzeyi ve geleneksel ilişkilerin varlığını sürdürmesi, ciddi sorunlara yol açıyor. Sosyal sorunlar, eninde sonunda siyasete yansıyor. Siyasal istikrarsızlık, ekonomik gelişmeyi geciktiriyor. Bu durum, yeni sosyal sorunlar yaraüyor.

İşte TOBB, bu kısır çemberi kırmak ve en önemli sorunlarından birinin çözümü için Türk kamuoyu önüne bilimsel bir teşhis ve tespit koymak istemiştir. Bu araştırma, eğildiği konunun ilk ve tek bilimsel örneğidir. Birliğimiz, bu araştırmayı sunmakla, demokratik örgütlerin üstlenmeleri gereken bir sorumluluğu yerine getirdiği için kıvançlıdır. Bu raporun sunduğu bulgu ve bilgiler, TOBB'un kendi görüşü değildir. Araştırmanın içinden çıkan verilerdir. Bu verilerin başlatacağı tartışmanın, sağlıklı değerlendirmeler ve politikalar üreteceğini umuyoruz. Sunduğumuz araştırma raporunun, yetkililere ve halkımıza yararlı olacağını ümit ederim "diyordu.

Araştırmanın kamsamı ve metodu üzerine bilgi veren Prof. Dr. Doğu Ergil, "Doğu Sorunu: Teşhisler ve Tespitler" İsimli Rapora yazdığı önsözde 5 araştırma asistanının, Doğu Anadolu'nun Tarihi, Doğu Anadolu'nun Ekonomisi, Doğu Anadolu'da tnik ilişkiler, Doğu Anadolu'nun Türkiye Cumhuriyeti'nin Dış Politikasındaki Yeri, Terörizme İlişkin Arşiv Bilgileri ve Yasal Mevzuaat konusunda araştırmalara başladığını belirtiyor. Daha sonra elde edilen veriler ışığında rapor şu üç ana başlıkta sunulmuş.

Proje Yöneticisi ve TOBB Başkanlık Özel Danışmanı Prof. Dr. Doğu Ergil, bu konuda şunları söylüyor:

"1- Doğu Anadolu'nun Yerleşik Nüfusu ve Yöreden Göç Alan Güney İllerimizde Gerçekleştirilen Alan Araştırması

2-Araştırma Kapsamındaki İllerde Yaşayan "Kanaat Önder-leri"yle Bizzat Yapılan Derinlemesine Görüşmelerin Bilimsel Analizi Bu bölümde, yüze yakın kanaat önderinin yaşanan krizin a) nedenlerine, b) çözümüne ilişkin görüşleri tespit ve tahlil edilmiştir.

3- "İngiltere ve Kuzey İrlanda'da IRA Sorunu, İspanya ve Bask Yöresinde ETA Sorunu Demokrasiye ve Hukukun Üstünlüğüne Bağlı Devlet Yapısı İçinde Nasıl Çözülmeye Çalışıldı?" Sorusuna Yanıt Bulmak Amacıyla, Adı Geçen Ülkelerde Yapılan Kapsamlı Sosyal Araştırmaların Özeti.

Söz konusu soruya a) siyasi felsefe, b) hukuk kuralları, c) kurumlar, d) kadrolar açısından adı geçen ülkelerde yanıtlar bulunmaya çalışıldı.

BİR KİTAP DA BİREY YAYINLARINDAN: KÜRT SORUNU

Yayınevinin kitapla ilgili tanıtım metni şu şekilde:

Türkiyede İnsanlar Eskiden Sağ Ve Sol Diye Kamplara Ayrılırken Şimdi İse Birilerinin Kışkırtmalarıyla Kürt Ve Türk Diye Ayrılmakta. Bir Parti Türklükten Diğeri De Kürtlükten Nemalanmakta.

Bazı Şeylerin Gecikmeye Gelmeyeceğini Bize En İyi Gösteren Olaylardan Biri De Ne Yazık Ki Kürt Sorunu Oldu.

Kürt Sorunu Bekledikçe, Yok Sayıldıkça Daha Fazla Büyüyen Bir Sorun Haline Gelmekte. Bu Sorunu Çözmenin Sadece Güvenlik Tedbirleriyle Ve Sadece Komşu Ülkelerle Gizli İttifaklar Yapmak Suretiyle Çözülmeyeceği Gerçeği Şimdi Daha Net Anlaşıldı. Kürt Sorununu Çözmek İçin Biraz Cesaret Gösterenler Ya Engellenmekte Yada Korkutulmakta. Ancak Gelinen Nokta Bu Olayın Çözümünü Kimler Engelliyor İse Üzerine Gidilmeli Ve Deşifre Edilmeli. O Halde Zaman Cesaret Zamanıdır.

Kürt Sorunu: Acil Sorun Gerçekçi Yaklaşım İsimli Bu Kitapta Kürt Sorununun Ortaya Çıkışı, Olayın Askeri, Siyasi, Ekonomik Ve Kültürel Yönü, Bu Sorunun Yaşanmasında İç Faktörler, Dış Faktörler Konusunda Neler Olup Bittiği, Kürt Sorununun Bu Kadar Süre Çözümsüz Kalmasında Kimlerin Rol Oynadığı, Bu Sorunun Yaşanmasında Rant Elde Edenlerin Olup Olmadığı, Sorunun Çözümü İçin Acilen Ve Pratik Olarak Hangi Alanda Neler Yapılabileceği, Sorunun Çözümünde Aydınların Gerekeni Yapıp Yapmadığı, Halkların Bu Olaya Nasıl Baktığı, 29 Mart 2009 Yerel Seçimlerde Dtp Ve Ak Partinin Tercih Edilmesini Nasıl Yorumlamak Gerektiği, Sorun Sadece Bir Güneydoğu Sorunu Mudur Yoksa Bir Türkiye Sorunu Mu Olup Olmadığı, Bu Sorunun Halklar Arası Bir Çatışmaya Dönüşmemesi İçin Neler Yapılabileceği, Son Zamanlarda Trt, Yök Ve Hükümetin Kürtlere Yönelik Çalışmalarını Nasıl Değerlendirmek Gerektiği Gibi Sorulara Cevaplar Aranmış.

Kitap Dört Bölümden Oluşuyor.

Kürt Sorununa Tarihsel Bakış Başlıklı Birinci Bölümde Sadık Yalsızuçanlar Kürt Sorunu Nedir Ne Değildir, Ayhan Bilgen Kürt Sorununun Çözümü Derin Bir Yüzleşme Gerektirir, Selami Saygın: Kürt Sorununun Mahiyeti Ve Çözüm Teklifleri Başlıklı Yazılarıyla Katkıda Bulunmuş. İkinci Bölüm Kürt Sorununun Nedenleri-Tesbitler Başlığını Taşıyor. Ekrem Kızıltaş:Madem Çözmemiz Gerekiyor; O Halde Çözeriz, Emrullah Beytar: İnsan Hakları Penceresinden Kürt Sorunu Ve Çözüm Yolları,Hayrettin Karaman: Kürt Meselesi İle Terörle Mücadeleyi Birbirinden Ayırmak Gerekir, Sevan Nişanyan: Kürt Sorunu Yoktur, Türk Sorunu Vardır,Ergün Yıldırım: Kürt Sorunu, Bu Ülke Sorunudur,Yıldız Ramazanoğlu: Kol Kırma Hakkı, Mehmet Ali Soydan: Kürt Meselesini İnsanlık Meselesi Olanlar Çözebilir, Tahsin Cihan: Kuzey İrak Bize Ne Kadar İrak?,Leyla İpekçi: Erbilde Barış Ve Geleceği Birlikte Ararken, Mustafa Acar: Kürt Sorunu Çözmek İktidar Seçkinlerinin İşine Gelmemiştir Başlıklı Yazısıyla Katkıda Bulunmuş. Üçüncü Bölümde Kürt Sorunu Ve Yerel Siyaset Konulu Bir Dosya Dikkat Çekiyor. Hüseyin Özdemir Ve Adem Balta Bediüzzaman Saidi Nursinin Kürt Sorununa Yaklaşımını Ele Almış. Dördüncü Bölümde Kürt Sorununa Dair Çözüm Önerileri Ele Alınmakta. Kitabı Zenginleştiren Bir Bölüm İse Belgeler Ve Raporlar Başlığını Taşıyor. Bu Bölümde Tesev Tarafından Aralık 2008 Tarihinde Hazırlanan Rapordan Bazı Notlar, İhh Raporu, Genel Kurmay Başkanı Org. İlker Başbuğ'un ''Yıllık Değerlendirme Konuşması''nda Kürt Sorununa Dair Görüşleri Dikkat Çekmekte.

Son Bölümde Kürt Sorunu Üzerine Görüşler Ve Öneriler Ele Alınmakta. Bu Bölümde Mehmet Atlan: Kürt Sorununu Ergenekon Davasının Sonucu Çözecektir, Orhan Atalay: Kürt Sorununda Çözümsüzlük İsteyenler Tuzu Kuru Olanlardır, Ramazan Kayan: Üst Kimlik Ait Olmadığımız Paradigmaya Dayanmamalı,Nihat Nasır: Rejim Sorununa Büründüm Kürt Sorunu Diye Göründüm, Taha Özhan & Hatem Ete: Kapsamlı Bir Çözümün Parametreleri,Gültekin Avcı: Etnik Kimlik, Terör Ve Siyaset Üçgeninde Kürt Sorunu, Cafer Solgun: Kürt Sorununda Sevindirici Şeyler Olacaksa Başlıklı Yazılarıyla Katkıda Ulunmakta.

Kitapla ilgili teknik bilgiler ve internet üzerinden sipariş şartlarını görmek için bu linki kullanabilirsiniz...

Avrupa'da haftalarca süren gözlem-temas-inceleme programını Brüksel'deki Avrupa Birliği Teşkilata yetkilileri düzenledi. Bu görevi sevinerek üstlendiler, çünkü Türkiye'nin Gümrük Birliği ile başlayacak Avrupa'yla entegrasyon sürecinin önünde duran önemli bir "sosyal sorun"un çözümünü onlar da önemsiyorlardı. Sorunlu ve istikrarsız bir ortağı kim ister ki?...

Haftalarca randevu peşinde koştuğum üst düzey devlet adamı (iki İçişleri Bakan Yardımcısı), siyasetçi (parti başkanları ve Meclis Başkanları), bürokrat, hukukçu, akademisyen, polis şefi, askeri komutan, gazeteci, eski-yeni militan, savcı, hâkim ve hapishane yöneticisi ile adeta zamanla yarışarak görüştüm, tartıştım.

Yerinde gözlemlerde ve tespitlerde bulundum. Bütün bu temaslar boyunca her gittiğim ülkede bir rehber, gerektiğinde de bir çevirmen bana eşlik etti.

Başka türlü gerçekleşmesi mümkün olmayacak olan bu kapsamlı araştırmayı mümkün kılan Ankara'daki ve Brüksel'deki Avrupa Birliği Teşkilatı sorumlularına teşekkür ederim.

Ülkemizde ve dışarıda sürdürülen alan ve gözlem araştırmaları, belge-bilgi tarama, yorumlama, istatistiksel verileri işleme, değerlendirme ve rapor yazma işlemleri, neredeyse bir buçuk yıl sürdü. Özetle bu yapıt, ülkesinin birliğine ve dirliğine yürekten inanan insanların kolektif eseridir.

Çok kişiye şükranlarımı sunmak isterim. Öncelikle, Başkanı Sayın Yalım Erez'in şahsında TOBB Yönetim Kurulu'na araştırmayı finanse ettikleri ve gönülden destekledikleri için müteşekkirim. Diyarbakır, Batman, Mardin, Nusaybin, Kızıltepe Ticaret ve Sanayi Odaları Başkan ve üyelerine minnettarım. Onların güven verici desteği ve beceriyle uyguladıkları halkla ilişkiler programı olmasaydı anket çalışmalarımız gerçekleşemezdi.

Aynı içten şükran duygularımı, bize kimsenin karışmamasını sağlayarak, zaten ürkek olan hedef kitlemizin bizimle özgürce ve içtenlikle görüşmesi için ortam hazırlayan adı geçen illerin Valilerine ve maiyetlerine; bizi yerel sorunlar konusunda aydınlatan Belediye Başkanlarına da sunarım.

Araştırma asistanlarıma ve bize sonradan katılarak Güneydoğu Anadolu'nun zor koşullarım yurtseverce ve özveriyle göğüs-leyen anketçi arkadaşlarıma ve anketlerin sayılara, sayıların istatistiksel değerlere ve tablolara dönüştürülmesinde Dr. Turhan Menteş'e, Nesrin Karakuş'a ve TOBB Bilgi Hizmetleri Birimi'nin değerli elemanlarına özellikle teşekkür etmek isterim. Ama her şeyden çok, bize güvenerek konuşmak, yüreklerini açmak lütfunda bulunan acılı ve mert yöre insanlarına minnettarım. Bu araştırma, onların dertlerini ve ülkemizin kanayan yarasını biraz dindirebilirse, burada adı-sıfaü geçen bizlere ne mutlu... İmkânı olan tüm özerk sivil ve yarı resmi kuruluşların bu tür hayati toplumsal araştırmaları desteklemesi dileğiyle saygılar sunarım."

Kitapta yer alan anketler, Batı illerinin sonuçları, DTP'nin güçlü olduğu yerler, DTP'nin güçlü olmadığı Doğu ve Güneydoğu illerinin sonuçları başlıkları altında ayrı ayrı olarak sunuluyor.

Fotoğalerimizde kitapta yer alan anket sonuçlarından bir kısmını görebilirsiniz... Daha fazlası ve fotogalerimizde yer alan anket verilerinin yorumları için kitaba müracaat edebilirsiniz.....

Kitapta cevaplanmaya çalışılan konular:

"Türkiye bir Türk-Kürt fay hattına doğru mu gidiyor? Kürtler kendi içlerinde hangi noktalarda ayrılıyor? Dağa çıkışın ardındaki sosyal, ekonomik ve siyasal sebepler neler? Kürt milliyetçiliği yükselme trendinde mi? Türkiye’nin Doğusu demokratik ideallere güven duyuyor mu? Sınırötesi operasyonlar terörü engelliyor mu? İspanya ETA ile nasıl mücadele etti? Sinn Fein ve Herri Batasuna sisteme nasıl dahil edildi? sorularının yanıtlandığı araştırmada yer alan düzinelerce grafik ve istatistik rakamı konunun görsel olarak rahat algılanmasını yardımcı oluyor.