Enflasyon Haziran'da zirve yaptı!
TÜFE haziranda yüzde 2,61, Yİ-ÜFE yüzde 3,03 arttı - Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 15,39, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 23,71 olarak gerçekleşti
Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) haziranda aylık bazda yüzde 2,61, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 3,03 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 15,39, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 23,71 oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, haziran ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 11,49, yurt içi üretici fiyatları yüzde 16,57 arttı. Aylık bazda TÜFE yüzde 2,61, Yİ-ÜFE yüzde 3,03 artış gösterdi.
TÜFE, haziranda geçen yılın aralık ayına göre yüzde 9,17, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15,39 yükseldi. Yİ-ÜFE ise Aralık 2017'ye göre yüzde 15,52, geçen yılın haziran ayına kıyasla da yüzde 23,71 arttı.
- Beklentiler
AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistlerin haziran ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 1,36 olmuştu. Bu ortalamaya göre, bir önceki ay yüzde 12,15 olan yıllık enflasyonun, yüzde 13,98'e yükseleceği öngörülmüştü.
Ekonomistlerin 2018 sonu enflasyon beklentisinin ortalaması da yüzde 12,27 olarak belirlenmişti.
- TÜFE ve Yİ-ÜFE oranları şöyle:
| Aylık Değişim | TÜFE | Yİ-ÜFE | ||||||||||||||
| AYLAR/YILLAR | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 |
| Ocak | 0,41 | 0,56 | 1,65 | 1,98 | 1,1 | 1,82 | 2,46 | 1,02 | 2,36 | 0,38 | -0,18 | 3,32 | 0,33 | 0,55 | 3,98 | 0,99 |
| Şubat | 0,73 | 0,56 | 0,3 | 0,43 | 0,71 | -0,02 | 0,81 | 0,73 | 1,72 | -0,09 | -0,13 | 1,38 | 1,2 | -0,2 | 1,26 | 2,68 |
| Mart | 0,42 | 0,41 | 0,66 | 1,13 | 1,19 | -0,04 | 1,02 | 0,99 | 1,22 | 0,36 | 0,81 | 0,74 | 1,05 | 0,40 | 1,04 | 1,54 |
| Nisan | 0,87 | 1,52 | 0,42 | 1,34 | 1,63 | 0,78 | 1,31 | 1,87 | 0,61 | 0,08 | -0,51 | 0,09 | 1,43 | 0,52 | 0,76 | 2,60 |
| Mayıs | 2,42 | -0,21 | 0,15 | 0,40 | 0,56 | 0,58 | 0,45 | 1,62 | 0,15 | 0,53 | 1 | -0,52 | 1,11 | 1,48 | 0,52 | 3,79 |
| Haziran | -1,43 | -0,9 | 0,76 | 0,31 | -0,51 | 0,47 | -0,27 | 2,61 | 0,01 | -1,49 | 1,46 | 0,06 | 0,25 | 0,41 | 0,07 | 3,03 |
| Temmuz | -0,41 | -0,23 | 0,31 | 0,45 | 0,09 | 1,16 | 0,15 | -0,03 | -0,31 | 0,99 | 0,73 | -0,32 | 0,21 | 0,72 | ||
| Ağustos | 0,73 | 0,56 | -0,1 | 0,09 | 0,4 | -0,29 | 0,52 | 1,76 | 0,26 | 0,04 | 0,42 | 0,98 | 0,08 | 0,85 | ||
| Eylül | 0,75 | 1,03 | 0,77 | 0,14 | 0,89 | 0,18 | 0,65 | 1,55 | 1,03 | 0,88 | 0,85 | 1,53 | 0,29 | 0,24 | ||
| Ekim | 3,27 | 1,96 | 1,8 | 1,9 | 1,55 | 1,44 | 2,08 | 1,6 | 0,17 | 0,69 | 0,92 | -0,2 | 0,84 | 1,71 | ||
| Kasım | 1,73 | 0,38 | 0,01 | 0,18 | 0,67 | 0,52 | 1,49 | 0,65 | 1,66 | 0,62 | -0,97 | -1,42 | 2 | 2,02 | ||
| Aralık | 0,58 | 0,38 | 0,46 | -0,44 | 0,21 | 1,64 | 0,69 | 1 | -0,12 | 1,11 | -0,76 | -0,33 | 2,98 | 1,37 | ||
| Yıllık Değişim | TÜFE | Yİ-ÜFE | ||||||||||||||
| AYLAR/YILLAR | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 |
| Ocak | 4,9 | 10,61 | 7,31 | 7,75 | 7,24 | 9,58 | 9,22 | 10,35 | 10,8 | 11,13 | 1,88 | 10,72 | 3,28 | 5,94 | 13,69 | 12,14 |
| Şubat | 4,16 | 10,43 | 7,03 | 7,89 | 7,55 | 8,78 | 10,13 | 10,26 | 10,87 | 9,15 | 1,84 | 12,4 | 3,1 | 4,47 | 15,36 | 13,71 |
| Mart | 3,99 | 10,43 | 7,29 | 8,39 | 7,61 | 7,46 | 11,29 | 10,23 | 10,08 | 8,22 | 2,3 | 12,31 | 3,41 | 3,80 | 16,09 | 14,28 |
| Nisan | 4,26 | 11,14 | 6,13 | 9,38 | 7,91 | 6,57 | 11,87 | 10,85 | 8,21 | 7,65 | 1,7 | 12,98 | 4,8 | 2,87 | 16,37 | 16,37 |
| Mayıs | 7,17 | 8,28 | 6,51 | 9,66 | 8,09 | 6,58 | 11,72 | 12,15 | 9,63 | 8,06 | 2,17 | 11,28 | 6,52 | 3,25 | 15,26 | 20,16 |
| Haziran | 6,24 | 8,87 | 8,3 | 9,16 | 7,2 | 7,64 | 10.90 | 15,39 | 10,19 | 6,44 | 5,23 | 9,75 | 6,73 | 3,41 | 14,87 | 23,71 |
| Temmuz | 6,31 | 9,07 | 8,88 | 9,32 | 6,81 | 8,79 | 9,79 | 10,34 | 6,13 | 6,61 | 9,46 | 5,62 | 3,96 | 15.45 | ||
| Ağustos | 6,65 | 8,88 | 8,17 | 9,54 | 7,14 | 8,05 | 10,68 | 11 | 4,56 | 6,38 | 9,88 | 6,21 | 3,03 | 16,34 | ||
| Eylül | 6,15 | 9,19 | 7,88 | 8,86 | 7,95 | 7,28 | 11,2 | 12,15 | 4,03 | 6,23 | 9,84 | 6,92 | 1,78 | 16,28 | ||
| Ekim | 7,66 | 7,8 | 7,71 | 8,96 | 7,58 | 7,16 | 11,90 | 12,58 | 2,57 | 6,77 | 10,1 | 5,74 | 2,84 | 17,28 | ||
| Kasım | 9,48 | 6,37 | 7,32 | 9,15 | 8,1 | 7 | 12,98 | 13,67 | 3,6 | 5,67 | 8,36 | 5,25 | 6,41 | 17,30 | ||
| Aralık | 10,45 | 6,16 | 7,4 | 8,17 | 8,81 | 8,53 | 11,92 | 13,33 | 2,45 | 6,97 | 6,36 | 5,71 | 9,94 | 15,47 |
Ana harcama grupları itibarıyla haziranda, aylık bazda en yüksek artış yüzde 5,98 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda görülürken, haberleşmede yüzde 4,76, ulaştırmada yüzde 2,66, ev eşyasında yüzde 2,24, eğlence ve kültürde yüzde 2,16 artış kaydedildi.
Haziranda ana harcama grupları itibarıyla düşüş gösteren tek grup yüzde 1,15 ile giyim ve ayakkabı oldu.
- Yıllık değişimler
TÜFE'de yıllık bazda en yüksek artış, yüzde 24,26 ile ulaştırma grubunda gerçekleşti. Bunu yüzde 18,91 ile ev eşyası, yüzde 18,89 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 16,79 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 13,30 ile lokanta ve oteller izledi.
Geçen ay endekste kapsanan 407 maddeden 58 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken 289 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 60 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş kayıtlara geçti.
Sektörlere ve alt gruplara göre aylık ve yıllık değişimler şöyle:
| Kapsam | Aylık (yüzde) | Yıllık (yüzde) |
| Gıda ve alkolsüz içecekler | 5,98 | 18,89 |
| Alkollü içecekler ve tütün | 0,02 | 1,06 |
| Giyim ve ayakkabı | -1,15 | 11,34 |
| Konut | 1,03 | 12,04 |
| Ev eşyası | 2,24 | 18,91 |
| Sağlık | 0,84 | 10,83 |
| Ulaştırma | 2,66 | 24,26 |
| Haberleşme | 4,76 | 4,94 |
| Eğlence ve kültür | 2,16 | 9,39 |
| Eğitim | 0,85 | 10,79 |
| Lokanta ve oteller | 1,74 | 13,30 |
| Çeşitli mal ve hizmetler | 1,75 | 16,79 |
- Özel kapsamlı TÜFE göstergeleri
Özel kapsamlı TÜFE göstergelerine bakıldığında, haziranda aylık bazda en yüksek artış yüzde 2,20 ile "mevsimlik ürünler hariç TÜFE" göstergesinde görüldü.
Özel kapsamlı TÜFE göstergeleri şöyle:
| Kapsam | Aylık değişim (yüzde) | Yıllık değişim (yüzde) |
| Mevsimlik ürünler hariç TÜFE | 2,20 | 14,88 |
| İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE | 1,72 | 14,58 |
| Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç TÜFE | 1,81 | 14,60 |
| İşlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri hariç | 1,64 | 15,20 |
Türkiye'de haziranda yıllık bazda tüketici fiyatlarının en fazla arttığı bölge, yüzde 17,38 ile "Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye" oldu. İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) 2. düzeyde bulunan 26 bölge içinde, aylık bazda en yüksek artış yüzde 3,69 ile "Samsun, Tokat, Çorum, Amasya", 12 aylık ortalamalara göre en yüksek artış ise yüzde 12,58 ile "Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye" bölgesinde gerçekleşti.
Yıllık bazda da en yüksek artış yüzde 17,38 ile "Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye" bölgesinde gözlenirken, bunu yüzde 17,21 ile "Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane" ve yüzde 17,05 ile "Zonguldak, Karabük, Bartın" izledi.
En düşük fiyat artışı ise yüzde 13,99 ile "Balıkesir, Çanakkale" bölgesinde gerçekleşti.
Bölgeler itibarıyla aylık ve yıllık bazda fiyat artışları şöyle:
İstatistiki Bölgeler | Aylık değişim (Yüzde) | Yıllık değişim (Yüzde) |
Türkiye | 2,61 | 15,39 |
İstanbul | 2,40 | 14,53 |
Tekirdağ, Edirne, Kırklareli | 2,48 | 15,43 |
TR22 (Balıkesir, Çanakkale) | 2,38 | 13,99 |
İzmir | 2,38 | 15,90 |
Aydın, Denizli, Muğla | 2,76 | 16,96 |
Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak | 2,44 | 15,54 |
Bursa, Eskişehir, Bilecik | 2,43 | 14,66 |
Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova | 2,87 | 15,49 |
Ankara | 2,24 | 14,37 |
Konya, Karaman | 3,02 | 16,16 |
Antalya, Isparta, Burdur | 2,23 | 16,76 |
Adana, Mersin | 2,79 | 16,22 |
Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye | 2,38 | 17,38 |
Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir | 3,03 | 14,69 |
Kayseri, Sivas, Yozgat | 2,96 | 15,47 |
Zonguldak, Karabük, Bartın | 2,97 | 17,05 |
Kastamonu, Çankırı, Sinop | 3,10 | 15,30 |
Samsun, Tokat, Çorum, Amasya | 3,69 | 16,55 |
Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane | 3,20 | 17,21 |
Erzurum, Erzincan, Bayburt | 2,72 | 16,39 |
Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan | 3,23 | 15,50 |
Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli | 2,83 | 16,51 |
Van, Muş, Bitlis, Hakkari | 3,19 | 15,64 |
Gaziantep, Adıyaman, Kilis | 3,42 | 15,94 |
Şanlıurfa, Diyarbakır | 3,65 | 16,21 |
Mardin, Batman, Şırnak, Siirt | 3,61 | 16,23 |
Kaynak:
