ANKARA (AA) - HÜSEYİN KARATEPE / İBRAHİM YILMAZ - Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Selva Demiralp, enflasyon sepetindeki düzenlemeye ilişkin, "Enflasyon sepetinde gıdanın 2010'da yüzde 27,60 olan ağırlığının yıllar içinde azaltılarak yüzde 21,77'ye kadar indirilmesi rutin bir uygulama. Sepetteki ağırlıklar anketler sonucunda belirleniyor." dedi.

Demiralp AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) enflasyon sepetindeki maddelere ve bunların ağırlıklarına ilişkin düzenlemesini değerlendirdi.

Enflasyon sepetinde gıdanın 2010'da yüzde 27,60 olan ağırlığının yıllar içinde azaltılarak yüzde 21,77'ye kadar indirilmesinin rutin bir uygulama olduğunu dile getiren Demiralp, sepetteki ağırlıkların anketler sonucunda belirlendiğine dikkati çekti.

Demiralp, "Bu, enflasyonu düşürecek bir düzenleme değil. Bilakis bu ağırlıklarla 2016 enflasyonu hesaplandığı zaman yüzde 8,5 değil, yüzde 8,9 gibi bir rakam çıkıyor. TÜİK'in herhangi bir şekilde sevimli görünmek amacıyla yaptığı düşünülen bir şeyi bu zaten çürütüyor. O yüzden TÜİK'in objektifliğinden şüphe etmiyorum." diye konuştu.

İstatistiklerin veri kaynaklarındaki değişim nedeniyle güncellenebildiğine işaret eden Demiralp, "İnsanlar eğer o kalemde daha az harcama yaptıklarını söylüyorlarsa, onun ağırlığı azalıyor. TÜİK'in inisiyatifiyle olmuş bir şey değil. Bunu kabul etmek lazım." ifadesini kullandı.

"Söz konusu değişikliğin siyasi bir etkiyle yapıldığını düşünmüyorum." diyen Demiralp, "Mevzunun fazla büyütüldüğünü düşünüyorum. Bu, her sene yapılıyor, sadece bu sene altı çizildi." değerlendirmesinde bulundu.

- Enflasyon sepeti nasıl hesaplanıyor?

TÜİK, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ağırlıklarının hesaplanmasında ve enflasyon sepetinin oluşturulmasında temel veri kaynağı olarak "Hanehalkı Bütçe Anketini" kullanıyor. Bu ankette hanehalklarına hangi mal ve hizmetleri, ne kadar harcama yaparak satın aldıkları soruluyor.

TÜFE'de ağırlık sistemi oluşturulurken hanehalkları tarafından yapılan nihai parasal harcamalar dikkate alınıyor. Toplam hanehalkı nihai parasal tüketim harcamaları içinde binde 1'den fazla ağırlık alan mal ve hizmetler TÜFE sepetine dahil ediliyor.

Bu yıl için TÜFE'de her ay 27 bin 386 iş yerinden ve 4 bin 275 haneden (kira maddesi için) 910 madde çeşidine ait yaklaşık 400 bin 772 fiyatın derlenerek hesaplama yapılması planlanıyor.

- Sepetteki en ağırlıklı maddeler

Bu yıl için TÜFE sepetindeki ağırlıklı ilk 20 madde, sigaralar, kira, benzinli otomobil, elektrik, cep telefonu görüşme ücreti, su, ekmek, dizel otomobil, dana eti, mazot, benzin, LPG, doğalgaz, dolmuş ücreti, mücevher altın, hazır yemekler ve mezeler, sıcak içecekler, kebaplar, koyun eti, tavuk.

Sepetteki en az ağırlıklı 20 madde ise kırmızı lahana, diğer bakliyat (kuru barbunya), at yarışı, süper loto, kakao, film tabetme ücreti, şans topu, kakaolu içecekler, erkek ayakkabı tamiri, çocuk için anorak tipi kaban, kadın ayakkabı tamiri, tren ücreti, on numara, metro ücreti, otoban geçiş ücreti, erkek için anorak tipi kaban, tramvay ücreti, PTT koli gönderme ücreti, iddaa ve köprü geçiş ücretinden oluşuyor.

TÜİK, TÜFE'de gıdanın ağırlığını 2010'da 27,60, 2011'de 26,78, 2012'de 26,22, 2013'te 24,09, 2014'te 24,45, 2015'te 24,25, 2016'da 23,68 olarak belirlemişti.

AA