İSTANBUL (AA) - BEKİR GÜRDAMAR - Halk Yatırım Araştıma Direktörü Banu Kıvci Tokalı, yıllık TÜFE'nin yüzde 12,98’e çıkarak, 2003 bazlı endeksin en yüksek seviyesini gördüğünü belirterek, lehte baz etkisi nedeniyle, enflasyonun kısa vadede zirveyi görmüş olabileceğini ve gelecek aylarda aşağı yönlü hareketine başlayabileceğini kaydetti.

Enflasyon kasım ayında önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12,98 artarak ekonomistlerin beklentilerini aşarken, analistler, aralık ayında baz etkisi nedeniyle düşüş beklentilerinin devam ettiğini söyledi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) kasımda aylık bazda yüzde 1,49 yıllık bazda ise yüzde 12,98 artarak sırasıyla yüzde 1,08 ve yüzde 12,53 olan beklentileri aştı.

Analistler, baz etkisi nedeniyle yıllık enflasyonun aralıkta yüksek ihtimalle gerileyeceğini, ancak Merkez Bankasının yüzde 9,8, Orta Vadeli Program'da (OVP) ise yüzde 9,5 olan yıl sonu enflasyon öngörüsünün üzerinde kalacağının neredeyse kesinleştiğini kaydetti.

- "Yıllık enflasyonda kısa vadede zirve göründü"

Halk Yatırım Araştıma Direktörü Banu Kıvci Tokalı, yıllık TÜFE'nin yüzde 12,98’e çıkarak, 2003 bazlı endeksin en yüksek seviyesini gördüğünü belirterek, lehte baz etkisi nedeniyle, enflasyonun kısa vadede zirveyi görmüş olabileceğini ve gelecek aylarda aşağı yönlü hareketine başlayabileceğini kaydetti.

Ancak, mevcut seviyelerin yüksekliği karşısında, yıl sonu tahminlerini yüzde 11,60’a, 2018 sonu tahminlerini de yüzde 8,7’ye yükselttiklerini dile getiren Tokalı, "Kurda eylül sonundan itibaren yaşanan değer kaybının aynı hızla devam etmeyeceğini, daha istikrarlı bir süreç görebileceğimizi varsaydığımızı belirtmek isteriz. Aynı şekilde, petrol fiyatlarının da son aylarda yaşadığı rallinin ardından daha ılımlı bir seyir izleyebileceğini düşünüyoruz." dedi.

Tokalı, işlenmemiş ve işlenmiş gıda enflasyonunda yükselişin devam ettiğini belirterek, mevcut durumda yüzde 15,81’e ulaşan gıda enflasyonunun bu yıl sonunda yüzde 10’a inmesi hedefinin gerçekleşme olasılığının oldukça düşük olduğunu dile getirdi.

Kasım enflasyonunda baskı yaratan diğer bir unsurun da, petrol fiyatlarındaki devam eden artışa bağlı olarak yüksek ulaştırma enflasyonu olduğunu kaydeden Tokalı "Ancak, petrol piyasasının dinamikleri çerçevesinde, ulaştırma enflasyonda daha ılımlı bir seyrin takip etmesini bekliyoruz."

- "Mevcut fiyatlama, PPK toplantısında GLP faizinin en az 75-100 baz puan artırılacağı yönünde"

AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, kasım ayında TÜFE'nin aleyhte baz etkisinin de etkisiyle yüzde 1,49 artarak beklentinin üzerinde gerçekleştiğini kaydetti. Enflasyonun geçen yılın aynı ayına göre yüksek gelmesinde, gıda fiyatları etkisinin belirgin olduğuna dikkati çeken Bürümcekçi, enerji grubunda artışın da yüzde 2,5 ile geçen yılın üzerinde, mobilya, ev aletleri ve kurlara hassas olan diğer gruplarda da fiyat artışların devam ettiğini ifade etti.

Bürümcekçi, endeks tarihindeki ortalama yıllık artışı yüzde 9 civarında olan gıda fiyatlarının 2017 yılındaki yüksek seyrinin enflasyonun çift haneli gerçekleşmesinde önemli faktörlerden biri olduğunu belirterek, "Manşet enflasyon Aralık’ta düşecek ama yılı çift haneli kapatacak." ifadelerini kullandı.

Gelecek dönem seyri açısından gıda fiyatlarının belirsizliği ve oynaklığı dışında, ham petrol ve diğer emtia fiyatlarının görünümü, döviz kuru hareketleri ve kamu fiyat/vergi ayarlamalarının enflasyon üzerindeki risklerin yönünü belirleyeceğini kaydeden Bürümcekçi, kasım ayı ortalamasında kur sepeti bazında Türk lirasının yüzde 5,8 civarı değer kaybetmesi ve bir yıllık dönemde değer kaybının yüzde 24 düzeyinde seyretmesinin kurlardan fiyatlara geçiş riskinin yüksek kalmaya devam ettiği anlamına geldiğini söyledi.

Bürümcekçi, manşet enflasyonda baz etkisinin aralık ayından itibaren nisan sonuna kadar olan dönemde lehte olacağına dikkati çekerek, deperlendirmesine şöyle devam etti:

"Merkez Bankası’nın 14 Aralık Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında faiz artırımı masada olacaktır. Öncelikle Merkez Bankasının, mevcut çerçevenin verdiği tüm manevra alanını kullanmış olması, ihtiyaç olması durumunda sıkılaşma için ilave alan ihtiyacını ortaya çıkarmaktadır. Ayrıca, manşet enflasyonun Geç Likidite Penceresi (GLP) faizinin mevcut düzeyi olan yüzde 12,25’in üzerine çıkmış olması GLP faizini yükseltme yönünde bir adım atılmasını kaçınılmaz kılmaktadır. Mevcut fiyatlama PPK toplantısında GLP faizinin en az 75-100 baz puan artırılacağı yönünde görünürken, politika faizinin yüzde 8’den daha yüksek bir seviyeye çıkarak eşlik etmesinin verilen mesajı güçlendireceğini düşünüyorum. Ancak, kurlar ve faizlerdeki baskı devam ederse mevcut imkanların tamamı kullanılmış olduğundan Bankanın PPK toplantısını beklemesine imkan vermeyebilir, bu durumda olağanüstü bir toplantı ile de faiz artışına gidilebilir."

- "Yılı yüzde 12 civarında bir enflasyon ile kapatacağız gibi görünüyor"

İntegral Yatırım Araştırma Direktörü Tuncay Turşucu ise enflasyonda mevsim ve kur etkisinin devam ettiğini bildirdi. Ana harcama gruplarına bakıldığında fiyatı düşen grubun bulunmadığına dikkati çeken Turşucu, enflasyonda ağırlığı yüksek olan gıda, giyim, konut ve ulaştırma gruplarındaki artışın devam ettiğini dile getirdi.

Turşucu, ekim ayında mevsimlik etkiyle fiyatı en çok artan giyim sektöründeki fiyat artışlarının kasım ayında da devam ettiğini kaydederek, baz etkisinin de yıllık enflasyonun hızını artırdığını ifade etti. Enflasyon görünümündeki bozulmanın devam ettiğini belirten Turşucu değerlendirmesine şöyle devam etti:

"Sonuç olarak OVP'deki enflasyon hedefi olan yüzde 9,5 seviyesinin oldukça üzerinde yüzde 12 civarında bir enflasyon ile kapatacağız gibi görünüyor. Enflasyonda mevsimlik etkilerin bir süredir etkili olduğunu dikkate alırsak, gelecek yılın ilk çeyreğinde baz etkisinin de yardımıyla enflasyonda düşüş görebiliriz. Elbette burada kur seviyesi de önemli olacak. Kurda yeni bir yükseliş olursa, enflasyona ilave baskı yapabilir. TCMB'nin bu verinin ardından sıkı duruşu devam ettireceğini ve kurda oynaklığın giderilmesi konusunda daha hassas davranacağını düşünüyoruz."

AA