İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Suriye'deki duruma ilişkin, "Suriye’nin kaderinin sadece Suriye halkı tarafından belirlenmesi lazım. Suriye'nin toprak bütünlüğüne herkes saygı duymalıdır ve bu konuda biz iki ülke tamamen hemfikiriz." dedi.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İran Cumhurbaşkanı Ruhani, baş başa görüşmelerinin ve Türkiye-İran Yüksek Düzeyli İş Birliği Konseyi Beşinci Toplantısı’nın ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

Burada konuşan Ruhani, bugünkü görüşmelerde uluslararası ve bölgesel konuların ele alındığını bildirdi.

Türkiye ve İran ilişkilerinin bölgenin barış ve istikrarı ile gelişmesine katkı sağladığını ifade eden Ruhani, hiçbir ülkenin bu ilişkilere zarar veremeyeceğini vurguladı.

ABD'nin ülkesine uyguladığı ambargoya ilişkin Ruhani, "Erdoğan ve hükümetine ABD’nin uyguladığı tek taraflı, kanunsuz ve zalimce ambargoların karşısındaki kesin ve açık tutumları için teşekkür ediyorum. Bu bütün ahlaka, ortak çıkarlara ve uluslararası hukuka aykırıdır. ABD’nin İran aleyhine uyguladığı bu eylem yüzde 100 terörist bir eylemdir." diye konuştu.

ABD’nin İran’a ambargosunun ülkeleri, şirketleri ve çalışanları korkuttuğunu belirten Ruhani, Birleşmiş Milletlerin (BM) 2231 numaralı kararının dünya ülkelerinin İran’la ticaret yapmasını öngördüğünü hatırlattı.

Birkaç ülkenin ABD’ye katılarak BM Güvenlik Konseyi kararlarını ve uluslararası hukuku çiğnediğini söyleyen Ruhani, dünyada "zorbalık döneminin" bittiğine inandığını dile getirdi.

Bugünkü Türkiye-İran Yüksek Düzeyli İş Birliği Konseyi Beşinci Toplantısı’nda iki ülkenin ticari ilişkilerinin gelişmesinin önündeki engellerin kaldırılması ile bankacılık, sanayi, gümrük, taşımacılık, enerji, turizm ve kültür alanlarındaki iş birliğinin sürdürülmesi yönünde karar aldıklarını anlatan Ruhani, Türkiye ve İran’ın Asya’yı Avrupa’ya, doğuyu batıya, kuzeyi güneye bağlayabileceğine işaret etti.

İki ülke ilişkilerinin bölgenin ve küresel ticaretin lehine olduğunu bildiren Ruhani, ilişkilerde problem bulunan tüm alanlarda da sorunların giderilmesi kararı alındığını söyledi.

- "Suriye'nin toprak bütünlüğü konusunda hemfikiriz"

Görüşmede bölgesel konuları da ele aldıklarını söyleyen Ruhani, Suriye konusundaki Astana sürecinde Türkiye, İran ve Rusya’nın yakın iş birliği içinde çalıştığını belirtti.

Bu iş birliğinin sürdürülmesi kararı alındığını dile getiren Ruhani, üç ülkenin bir araya geleceği sonraki toplantının da Rusya’da yapılması konusunda mutabık kalındığını dile getirdi.

Ruhani, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Suriye bizim için çok önemli. Suriye’nin kaderinin sadece Suriye halkı tarafından belirlenmesi lazım. Suriye'nin toprak bütünlüğüne herkes saygı duymalıdır ve bu konuda biz iki ülke tamamen hemfikiriz. Bu konuda bölgede barış ve istikrarın sağlanması için iş birliğimizi devam ettireceğiz. Ayrıca Yemen konusuyla ilgili, Yemen halkının geçirdiği çok zor koşullarla ilgili olarak, Yemen’de de barış ve istikrarın sağlanması için beraber karar aldık. Yemenliler arasındaki diyaloğun sağlanmasına yardımcı olalım ve Yemen halkına yapılacak insani yardımlar için iki ülke istişare edelim. Birbirimize yardım edelim."

Gelecek yıl Yüksek Düzeyli İş Birliği Konseyi’nin Altıncı Toplantısı’nın Tahran’da yapılmasını temenni eden Ruhani, iki ülkenin günden güne kalkınması yönündeki dileğini dile getirdi.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Bölgemizde yaşanan çatışmaların sona erdirilmesi, barış ortamının tesisi için Türkiye ve İran'ın birlikte atabileceği çok adımlar vardır." dedi.

İran Cumhurbaşkanı Ruhani'yi Türkiye'de ağırlamaktan büyük memnuniyet duyduğunu ifade eden Erdoğan, 4 Ekim 2017'de İran'ı ziyaret ettiğini, 4. konsey toplantısını gerçekleştirdiklerini hatırlattı.

Erdoğan, son olarak Tahran'da 7 Eylül 2018'de yapılan Üçlü Zirve vesilesiyle bir araya geldiklerini anımsatarak, "İran'ın yaptırımlarla baskı altına alınmaya çalışıldığı dönemde bu ziyaretin gerçekleştiriliyor olmasının ayrıca farklı bir önem taşıdığını düşünüyorum. Karşılıklı üst düzey ziyaretlerimizde yakaladığımız bu ivmeyi her iki ülkenin de menfaatine hizmet edecek, sonuç alıcı adımlar olarak düşünüyorum." değerlendirmesinde bulundu.

Ruhani ile iki ülke arasındaki ikili ekonomik ve ticari ilişkileri, güncel, bölgesel gelişmeler başta olmak üzere ele aldıklarını bildiren Erdoğan, ikili ticaret hacminin 2017 yılında 11 milyar dolarken, bu rakamın 2018 ekim ayı itibarıyla 8 milyar dolar düzeyinde gerçekleştiğine dikkati çekti.

İkili ticaret alanında hedef olarak belirledikleri 30 milyar dolara ulaşmak için çok daha fazla çalışılması gerektiğini vurgulayan Erdoğan, iş adamları ve yatırımcılar için elverişli bir iş ortamının tesisi, iş çevrelerinin teşviki yönündeki çabaların devam ettiğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu toplantının ardından Çankaya Köşkü'nde iş adamlarıyla bir araya gelerek iş forumunu gerçekleştireceklerini söyledi.

- "Güvenlik kurullarımız arasında temasların artmasından memnunuz"

İki ülke arasında sınır güvenliği konusunda teknik ve siyasi düzeyde iyi bir işbirliğinin söz konusu olduğunun altını çizen Erdoğan, "Son dönemde ilgili güvenlik kurullarımız arasında temasların artmış olmasından da memnunuz. Ülkemizin ve bölgemizin istikrarını ve güvenliğini hedef alan hiçbir oluşuma müsamaha göstermedik, göstermeyeceğiz. Bu konuda İran ile iş birliğimizi artırarak sürdürmek ve karşılaştığımız ortak hedefleri bertaraf etme noktasında irademiz tamdır. Bölgemizde yaşanan çatışmaların sona erdirilmesi, barış ortamının tesis edilmesi için Türkiye ve İran'ın atabileceği çok adımlar var." diye konuştu.

Erdoğan, bölgesel konularda İran ile iş birliğini, istişareleri bu doğrultuda derinleştireceklerini belirterek, şöyle devam etti:

"Bu iş birliğinin, müspet sonuçlarını Rusya Federasyonu'nun da katılımıyla oluşturulan Astana Süreci'nde başarmış bulunuyoruz. Çabalarımızı Suriye ve tüm Suriye halkını kucaklayacak, kalıcı bir barışın tesisi için artırmamız gerek. Öte yandan, Türkiye olarak kapsamlı ortak eylem planının tüm tarafların anlaşmaya sadık kalmalarıyla, planın devamının uluslararası barış ve güvenliğe hizmet ettiğine, edeceğine inanıyoruz. İran plan kapsamındaki taahhütlerini yerine getirdiği Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı tarafından bugüne kadar defalarca teyit edilmiştir. Hal böyleyken Amerika'nın anlaşmadan çekilmesini doğru bulmuyoruz. Biz, meselelerin dayatmalarla değil, angajmanla, karşılıklı müzakerelerle çözülmesinin taraftarıyız. ABD'nin İran'a yaptırım kararının bölge güvenliği ve istikrarını tehlikeye attığını, bunları desteklemediğimizi bir kez daha vurguluyorum. Bu yaptırımların ülkelerimiz arasındaki meşru ticari ilişkilere menfi etkilerini asgariye indirmek için her türlü tedbiri almaya hazırız. Bu yöndeki çalışmalarımız sürüyor."

- "Kardeş İran halkının yanında durmaya devam edeceğiz"

Cumhurbaşkanı Erdoğan, komşuluk hukukunun, ülkelerin zor zamanlarında birbirine destek olmayı gerektirdiğini kaydederek, "İran'a yönelik haksız bulduğumuz baskıların yoğunlaştığı bu dönemde, kardeş İran halkının yanında durmaya devam edeceğiz. Köklü geçmişimizden ilham alan ilişkilerimizi geleceğe daha da güçlü bir şekilde taşıyacağımıza inanıyorum." ifadelerini kullandı.

Ruhani'ye verdiği destek ve sergilediği dayanışmadan ötürü teşekkür eden Erdoğan, iki ülkenin ilgili bakanlarını, kurum ve kuruluşlarını da ikili ilişkilerin güçlendirilmesine yönelik özverili çalışmalarından dolayı tebrik etti.

Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye ile İran arasındaki iş birliğini önümüzdeki dönemde her alanda derinleştirmek hususundaki kararlılığını vurguladı.