ANKARA (AA) - NAZLI YÜZBAŞIOĞLU - Dünya genelinde Edinilmiş Bağışıklık Eksikliği Sendromu (AIDS) nedeniyle geçen yıl yaklaşık 770 bin kişi yaşamını yitirdi.

Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programının (UNAIDS) yayımladığı rapora göre, HIV epidemisinin başlangıcından bu yana 74,9 milyon kişi HIV ile enfekte oldu, 32 milyon kişi ise AIDS ile ilişkili hastalıklar nedeni ile hayatını kaybetti.

UNAIDS'in raporunda, geçen yıl dünyada 37,9 milyon kişinin HIV taşıdığı belirtildi. Bu sayı 2017'de yaklaşık 36,9 milyon, 2016'da ise 36,7 milyon kişiydi.

Geçen yıl HIV taşıyanların yaklaşık 36,2 milyonunun yetişkin, 1,7 milyonunun ise 15 yaşından küçük çocuklar olduğu açıklandı.

Raporda, 2018'de HIV taşıyanların yaklaşık yüzde 79'unun durumundan haberdar olduğu kaydedildi.

2018'de yaklaşık 1,7 milyon kişiye HIV bulaştığı ve AIDS nedeniyle 770 bin kişinin yaşamını yitirdiği kaydedildi.

- Doğu ve Güney Afrika'da HIV taşıyan kişi sayısı 20 milyonu aştı

UNAIDS raporunda, 2018'de Doğu ve Güney Afrika'da 20,6 milyon kişinin AIDS hastalığına yol açan HIV taşıyıcısı olduğu kaydedildi.

Bunu, ortalama 5 milyon kişiyle Batı ve Orta Afrika takip etti. Bu oranın, Asya ve Pasifik'te 5,9 milyon, Latin Amerika'da 1,9 milyon, Karayipler'de 340 bin, Doğu Avrupa ve Orta Asya'da 1,7 milyon, Batı ve Orta Avrupa ile Kuzey Amerika'da da ortalama 2,2 milyon ve Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da ortalama 240 bin olduğu bildirildi.

- HIV kaynaklı ölümlerde üçte bir oranında azalma görüldü

Rapora göre, HIV kaynaklı hastalıkların yol açtığı ölüm oranı, 2004'teki 1,7 milyondan geçen yıl 770 milyona düştü.

HIV kaynaklı ölüm oranı, 2010'dan bu yana ise yüzde 33 azaldı.

Küresel çapta bu oranlardaki düşüş ise, dünyada HIV taşıyanların yüzde 54'üne ev sahipliği yapan Doğu ve Güney Afrika'da hastalıkla mücadelede katedilen yol ile sağlandı. Bölgedeki HIV nedenli ölüm oranı 2010'dan 2018'e kadar yüzde 44 azaldı.

Sahra Altı Afrika bölgesinin dışında da HIV nedenli ölüm oranlarında yüzde 20 düşüş görüldü.

- Geçen yıl 24,5 milyon kişi tedavi gördü

UNAIDS raporuna göre, geçen yıl HIV testi ve tedavileri HIV virüsü taşıyan daha fazla insana ulaştı.

Geçen yıl HIV ile yaşayan 24,5 milyon kişi antiretroviral tedaviye erişti. 2015 yılında 17,2 milyon kişi tedavi olurken, 2016'da bu sayı 19,4 milyon, 2017'de ise 21,7 milyondu.

Raporda, HIV taşıyan yetişkinlerin yüzde 62'sinin, 15 yaş altı çocukların yüzde 54'ünün antiretroviral ilaçlara erişiminin sağlandığı kaydedilirken, HIV ile yaşayan hamile kadınların yüzde 82'sinin virüsün bebeğe bulaşmasını engellemek için antiretroviral tedavi aldığı bildirildi.

- HIV hızlı tanı testleri ile aynı gün teşhis edilebiliyor

AIDS'e yol açan HIV virüsü, bağışıklık sistemine zarar vererek hastalığa neden oluyor.

Virüs, HIV taşıyıcısının kanı, spermi, vajinal akıntıları veya diğer vücut sıvılarının başka birine teması yoluyla bulaşıyor. HIV, cinsel ilişki, organ nakilleri, doğrudan kan teması ve anneden bebeğine olmak üzere dört yolla bulaşıyor.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Türkiye ofisinden edinilen bilgiye göre, bugüne kadar 32 milyon insanın canına mal olan, küresel bir sağlık konusu olan HIV, kişilerin etkin önleyici tedbirlere, tanı, tedavi ve bakıma erişiminin artmasıyla onların uzun ve sağlıklı yaşamalarını mümkün kılan, yönetilebilir bir kronik sağlık durumu haline geldi.

Antiretroviral ilaçların virüsü kontrol edilebildiğine ve başkalarına bulaşmasını önlemeye yardımcı olabildiğine dikkati çeken yetkililer, HIV'in aynı gün sonuçları öğrenilebilen hızlı tanı testleri ile teşhis edilebildiğinin ve bunun tedavi ve bakım süreçlerini kolaylaştırdığının altını çizdi.