ANKARA (AA) - UĞUR ÇİL/NAZLI YÜZBAŞIOĞLU - Dünyada en büyük diasporaya sahip ülkeler arasında beşinci sırada yer alan Almanya, yurt dışında yaşayan Almanların asimile olmadan bulundukları ülkeye uyum sağlaması ve Alman dili ile kültürünün korunması için eğitim, kültür ve yatırım kaynaklarını seferber ederek söz konusu ülkelerde birçok faaliyet yürütüyor.

Doğu Avrupa'da, eski Sovyetler Birliği ülkelerinde ve ABD'de bulunan, çoğu hukuken azınlık statüsünde kabul edilen Almanlar, Alman hükümetinin bu ülkelerde kendileri için çeşitli alanlarda sağladığı teşviklerden yararlanıyor.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütünün (OECD) Haziran 2015'te yayınlanan "Yurt Dışındaki Yetenek: Alman Göçmenlere Bakış (Talent Abroad: A Review of German Emigrants)" başlıklı raporunda yer alan 2010-2011'e ait verilere göre, Almanya'da doğup diğer OECD ülkelerinde yaşayan 15 yaşın üzerindeki Almanların sayısı yaklaşık 3 milyon 400 bin.

Rapora göre, OECD ülkeleri arasında diasporası en büyük üçüncü ülke olan Almanya, dünya sıralamasında ise Meksika, İngiltere, Çin ve Hindistan'ın ardından beşinci sırada yer alıyor.

Alman diasporasının özellikle Doğu Avrupa ülkelerinde ve ABD'de yoğunlaştığına dikkati çekilen raporda, yaklaşık 1 milyon yüz bin Alman'ın ABD'de yaşadığı vurgulanıyor. Her birinde yaklaşık 270 bin Alman bulunan İngiltere ve İsviçre'yi ise yakın oranlarla Fransa, İspanya ve İtalya'nın izlediği belirtiliyor.

- Almanya'nın diaspora seferberliği

Başka ülkelerdeki Alman azınlıkların kültürel kimliklerinin korunmasını gözeten Almanya, eğitim, kültür, uyum, yatırım, mesleki gelişim imkanlarını özellikle Doğu Avrupa'da, eski Sovyetler Birliği ülkelerinde ve ABD'de bulunan Alman kökenliler için seferber ediyor.

Diaspora çalışmalarını Ulusal Azınlıklar ve Alman Göçmenlerden Sorumlu Müsteşarlık, Dışişleri Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Bakanlığı nezdinde yürüten Almanya Federal Hükümeti, ayrıca destek verdiği birçok dernek ve vakıf aracılığıyla yurt dışındaki Alman azınlıkların asimile olmadan bulunduğu ülkeye entegre olmasını hedefliyor.

Yurt dışındaki Alman azınlıkların kültürel kimliklerini korumayı hedefleyen Almanya'nın, bakanlıklar ve sivil toplum kuruluşları aracılığıyla yürüttüğü programlar, yurt dışında Alman dili ve kültürüne yönelik eğitim ve programları düzenlenmesini ve anaokulları dahil eğitim kurumlarının kurulmasını da kapsıyor.

Alman hükümeti, kültürünü korumak ve yaygınlaştırmak amacıyla faaliyet yürüten sivil toplum kuruluşlarının çalışmalarını teşvik ederken medya çalışanlarına ve başka alanlardaki profesyonellere eğitim verilmesini kapsayan faaliyetlere de destek veriyor.

Bu kuruluşlar arasında 90'ı aşkın ülkede Almanca dil eğitimi veren ve uluslararası kültürel faaliyet yürüten Goethe Enstitüsü ile 1968'den bu yana sadece yurt dışındaki Alman okullarına yönelik çalışmalar yapan Yurtdışı Eğitim ve Öğretim Merkezi ve yurt dışındaki Alman okullarının mezunlarıyla dünyadaki farklı üniversitelerin öğrencilerine, bilim insanlarına, akademisyenlerine ve sanatçılarına Almanya'da eğitim imkanı sağlayan Alman Akademik Değişim Merkezi de yer alıyor.

Ayrıca Friedrich Ebert, Konrad Adenauer, Max Weber, Federal Devletin Kültür Vakfı (Kulturstiftung des Bundes) gibi vakıflar da birçok ülkede politika ve sivil toplum çalışmaları yapıyor.

Benzer faaliyetleri yürüten kuruluşlar arasında Alman dil ve kültürel değerlerini yurt dışına taşıyan medya kuruluşu Deutsche Welle, yurt dışında sanat ve kültürel faaliyetleri yürüten Yurt Dışı İlişkiler Enstitüsü, yurt içi ve yurt dışındaki öğretmenlere pedagojik eğitim sunan Pedagojik Değişim Merkezi ile Enternasyonal Gençlik Çalışmaları Merkezi, Mesleki Eğitim Merkezi, Dünya Kültürleri Evi, Alman-Yabancı Kültür Toplulukları, Alman Yabancı Toplumlar Merkezi ile kiliselerin yurt dışı kültür çalışmaları da bulunuyor.

- Alman hükümeti yurt dışındaki Almanlara sahip çıkıyor

Ulusal Azınlıklar ve Alman Göçmenlerden Sorumlu Müsteşarlığı aracılığıyla yurt dışında yaşayan Almanlarla düzenli görüşmeler yapan Almanya, büyükelçileri aracılığıyla STK'ların projelerinin teşvik edilmesini ve kültürel çalışmaların yürütülmesini, İçişleri Bakanlığı aracılığıyla da kültür ve eğitim projelerinin desteklenmesini sağlıyor.

Yurt dışı kültür ve eğitim çalışmalarına her yıl bütçesinden hatırı sayılır maddi kaynak da ayıran Almanya, diasporanın kültürel kimliğinin ve anavatanla bağının korunmasının yanı sıra hukuki haklarının da gözetilmesi için bazı ülkelerle ikili anlaşmalar yapıyor.

Bunlardan 17 Haziran 1991'de imzalanan "Polonya-Almanya Komşuluk ve Dostluk Anlaşması"na göre, mütekabiliyet ilkeleri doğrultusunda Polonya'da yaşayan Almanlar özel ve kamu hayatında ana dilin serbest kullanımı, eğitim, kültür ve dini kurumlar kurma ve işletme, kendi dinlerini yaşama ve din dersinin ana dilde verilmesi gibi haklara sahip.

AA