ANKARA (AA) - Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) 15 Temmuz'daki darbe girişimine ilişkin bin 233 kişi hakkında 9 ayrı şehirde 17 iddianame düzenlenerek, mahkemelere gönderildi.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, darbe girişimiyle ilgili bugüne kadar Ankara ve İstanbul'da 4'er, Balıkesir ve Adana'da 2, Muğla, Denizli, İzmir, Erzurum ve Bursa'da da birer iddianame düzenledi. Ankara'daki iddianamelerde toplam 444, İzmir'de 267, İstanbul'da 251 kişi şüpheli olarak yer aldı.

İddianamelerde şüphelilerin "Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme, TBMM'yi ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme, nitelikli kasten öldürme" suçlarının her biri için ağırlaştırılmış müebbet, "Fetullahçı Terör Örgütü kurucusu, yöneticisi ve üye olma, örgüt üyesi olmamakla birlikte bilerek ve isteyerek örgüte yardım etmek" suçlarından da 7 yıl 6'şar aydan 22 yıl 6'şar aya kadar değişen hapis cezaları istendi.

Bazı şüphelilerin, darbe gecesindeki eylemlerine göre, "insan öldürmeye teşebbüs etmek, kişiyi hürriyetinden yoksun kılmak, askeri komutanlıkların gasbı, kasten yaralama, genel güvenliği kasten tehlikeye düşürmek" gibi suçlardan da ayrıca cezalandırılmaları talep edildi.

İddianamelerden bazıları kabul edilirken, diğerleri ise mahkemelerde değerlendirme aşamasında bulunuyor. Adana'daki 2 dava ile Erzurum'daki bir davanın sanıklarının yargılanmasına başlandı.

- İlk dava Denizli'den

Darbe girişimine ilişkin ilk dava Denizli'de açıldı. İddianamede, Denizli 11. Komando Tugay Komutanlığından çok sayıda askeri personelin kalkışmaya destek olmak için Ankara'ya sevk edilmek üzere Çardak Havaalanına götürülmesi nedeniyle eski Denizli Garnizon ve 11. Komando Tugay Komutanı Tuğgeneral Kamil Özhan Özbakır'ın da arasında bulunduğu 42'si tutuklu 60 kişinin "Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme, TBMM'yi ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme" suçlamalarından üçer kez ağırlaştırılmış müebbet hapsi talep edildi. Sanıkların terör örgütü üyesi olmak suçundan 7 yıl 6'şar aydan 15'er yıla kadar ayrıca cezalandırılması istenen davanın görülmesine Denizli 2. Ağır Ceza Mahkemesinde 26 Aralık'ta başlanacak.

- Ankara'da 4 soruşturma tamamlandı

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, darbe girişimine ilişkin şu ana kadar, toplam 444 şüpheli hakkında dört iddianameyi tamamlayarak mahkemelere gönderdi.

Başkentteki ilk iddianame, Astsubay Ömer Halisdemir'in de şehit edildiği Gölbaşı'nda bulunan Özel Kuvvetler Komutanlığındaki eylemlerle ilgili hazırlandı. İddianamedeki 18 sanıktan 17'sinin "anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile TBMM'yi ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs" ve "nitelikli kasten öldürme" suçlarından dörder kez, sanık Mihrali Atmaca'nın da beş kez ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırılması, ayrıca bütün sanıkların "silahlı terör örgütü üyeliğinden" 7 yıl 6 aydan 15'er yıla kadar hapsi talep edildi.

Halisdemir'in öldürdüğü darbeci general Semih Terzi ile hareket eden Fati̇h Şahi̇n'in de sanıkları arasında bulunduğu davanın görülmesine, 21 Şubat 2017'de Ankara 14. Ağır Ceza Mahkemesinde başlanacak.

Ankara'daki ikinci iddianame de yine Özel Kuvvetler Komutanlığındaki eylemlere ilişkin 69 şüpheli hakkında açıldı. Savcılığın 18 kişi hakkındaki davayla birleştirilmesini istediği iddianame, halen Ankara 14. Ağır Ceza Mahkemesince değerlendirme aşamasında bulunuyor.

Şüphelileri arasında, TSK'dan ihraç edilen eski Kurmay Albay Ümit Bak, Muhabere Albay Murat Aydın ve Kurmay Yarbay Mehmet Ali Çelik'in de bulunduğu iddianamede, darbe girişimi gecesi Astsubay Halisdemir'e darbeci general Semih Terzi'yi öldürme emri veren Özel Kuvvetler Komutanı Korgeneral Zekai Aksakallı "müşteki" olarak yer aldı.

İddianamede şüphelilerin dörder kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının yanı sıra "terör örgütü üyesi olmak" suçundan 7 yıl 6'şar ay hapis cezasına çarptırılmaları istendi.

- Etimesgut ve Polatlı'daki askerler

Ankara'daki üçüncü iddianame, Özel Kuvvetler Komutanlığı Etimesgut Özel Hava Alay Komutanlığında meydana gelen olaylara ilişkin 27 kişi hakkında hazırlandı.

İddianamede, FETÖ mensubu askerlerle fikir ve eylem birlikteliği içerisinde hareket ettiği belirlenen Özel Kuvvetler Komutanlığı Etimesgut Özel Hava Alay Komutanlığında görevli şüphelilerin, Alay Komutanı Albay Ümit Tatan'ı olay gecesi enterne edip, askeri darbenin sevk ve idaresinin yapılacağı Akıncılar Üssü'ne götürerek Alay Komutanlığının kontrolünü ele geçirmek için hareket ettikleri kaydedildi.

Şüphelilerin üçer kez "ağırlaştırılmış müebbet hapis" cezası ile "terör örgütü üyesi olmak" suçundan 7 yıl 6'şar aydan 15'er yıla kadar hapse çarptırılmaları istenen iddianame Ankara 13. Ağır Ceza Mahkemesinde değerlendirme aşamasında bulunuyor.

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının dördüncü iddianamesi Polatlı ilçesindeki 58. Topçu Tugayı ve Topçu ve Füze Okul Komutanlığında görevli 330 kişi şüpheli hakkında hazırlandı. Ankara 13. Ağır Ceza Mahkemesinde değerlendirme aşamasında bulunan iddianamedeki şüpheliler arasında eski Topçu ve Füze Okul Komutanı Tümgeneral Osman Ünlü, eski 58. Topçu Tugay Komutanı Tuğgeneral Murat Aygün, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Harekat Başkanlığı Teşkilat Şube Müdürlüğünde görevli eski Kurmay Albay Bilal Akyüz de yer alıyor.

İddianamede, şüphelilerin darbe girişimi gecesi Ankara'daki 10 ayrı kavşağın trafiğe kapatılması ve Telekominikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) ile TÜRKSAT'ın ele geçirilmesi için harekete geçtikleri kaydedildi.

Şüphelilerin üçer kez ağırlaştırılmış müebbet hapisleri istenen iddianamede, dört şüphelinin FETÖ/PDY silahlı terör örgütü yöneticisi olmak suçundan 15'er yıldan 22 yıl 6'şar aya, diğer şüphelilerin terör örgütü üyesi olmak suçundan 7 yıl 6'şar aydan 15'er yıla kadar hapsi talep edildi.

Ayrıca sanıklardan Bilal Akyüz, 9 kişinin ölümünden ve 102 kişiyi öldürmeye teşebbüs edilmesinden de sorumlu tutuldu.

- Cumhurbaşkanına suikast girişimi

Darbe girişimi sırasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a yönelik suikast girişimine ilişkin aralarında Çiğli 2. Ana Jet Üs Komutanlığının "üs imamı" olduğu belirtilen Astsubay Kıdemli Başçavuş Zekeriya Kuzu'nun da bulunduğu 44'ü tutuklu 47 şüpheli hakkındaki iddianamenin Muğla 2. Ağır Ceza Mahkemesince kabul edilmesiyle dava açıldı.

- İstanbul'da da 4 iddianame

FETÖ'nün 15 Temmuz darbe girişimine katılan askerlere ilişkin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturma kapsamında 4 iddianame hazırlandı.

İlk iddianamede, darbe girişimi gecesi Sabiha Gökçen Havalimanı'nın ele geçirilmesine teşebbüs eden biri yüzbaşı, 3 üsteğmen, 5 astsubay, 20 uzman çavuş ve 34 er olmak üzere 63 asker hakkında, "anayasal düzeni bozmaya teşebbüs etmek", "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'nin görevini yapmasını engellemeye ve ortadan kaldırmaya teşebbüs etmek", "TBMM'yi ortadan kaldırmaya teşebbüs etmek" ve "silahlı terör örgütüne üye olmak ya da üye olmaksızın yardım etmek" suçlarından üçer kez ağırlaştırılmış müebbet hapis ve 7 yıl 6'şar aydan 15'er yıla kadar hapis cezası talep edildi.

İddianameyi kabul eden İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi, askerlerin yargılanmasına 23 Şubat'ta Silivri Ceza İnfaz Kurumu karşısındaki duruşma salonunda başlanmasına karar verdi.

İstanbul'da hazırlanan ikinci iddianamede, AK Parti İstanbul İl Başkanlığını işgal etmeye çalışan biri binbaşı, ikisi yüzbaşı olmak üzere tutuklu 14 rütbeli ile tutuksuz 60 şüpheli asker hakkında üçer kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istendi. İddianamede ayrıca bir kısım şüpheliler hakkında ''silahlı terör örgütüne üye olmak'' suçundan, diğer bazı şüpheliler hakkında ise ''örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına faaliyette bulunmak'' suçundan 7 yıl 6'şar aydan 15'er yıla kadar hapis cezası talep edildi. İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi, 74 askerin yargılamaya 6 Şubat 2017'de başlayacak.

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca hazırlanan üçüncü iddianamede ise FETÖ'nün darbe girişimi sırasında İstanbul Valiliğini işgal etmeye çalışan 12'si tutuklu 90 şüpheli askerin üçer kez ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırılması talep edildi. Ayrıca, şüphelilerden bazılarına "silahlı terör örgütüne üye olmak", bazılarına da "FETÖ silahlı terör örgütüne üye olmaksızın bilerek veya isteyerek yardım etmek" suçundan 7 yıl 6'şar aydan 15'er yıla kadar hapis cezası talebinde bulunuldu.

İstanbul'da hazırlanan dördüncü iddianamede de darbe girişimi sırasında İstanbul Valiliğini işgal eden askerlere yardıma gitmeye çalışan biri tutuklu 24 şüpheli asker hakkında üçer kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istendi.

- İzmir iddianamesi

İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından darbe girişimine ilişkin 267 sanık hakkında hazırlanan iddianame, İzmir 2. Ağır Ceza Mahkemesince kabul edildi.

İddianamede, sanıklara "anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs, TBMM'yi ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs" suçlamaları yöneltilerek haklarında 2'şer kez ağırlaştırılmış müebbet ve "silahlı terör örgütüne üye olma" suçundan 7 yıl 6'şar aydan 15'er yıla kadar hapisleri istendi.

FETÖ elebaşı Fetullah Gülen'in "birinci" sanık olduğu iddianamede, darbeci "Yurtta Sulh Konseyi"nce Manisa ve İzmir'de sözde "sıkıyönetim komutanı" ilan edilen Ege Ordusu Komutanlığı eski Kurmay Başkanı Tümgeneral Memduh Hakbilen, NATO Kara Komutanlığı eski Kurmay Başkanı Tümgeneral Salih Sevil, Bornova 57. Topçu eski Tugay Komutanı Tuğgeneral Mehmed Nuri Başol, Amfibi Deniz Piyade eski Tugay Komutanı Tuğamiral Halil İbrahim Yıldız, Foça Batı Görev Grup eski Komutanı Tuğamiral Yaşar Çamur, Hava Teknik Okulları eski Komutanı Tümgeneral Ahmet Cural, Ulaştırma Personel ve Eğitim eski Komutanı Tümgeneral Mustafa İlter, İstihkam Okulu ve Eğitim Merkezi eski Komutanı Tuğgeneral Osman Nadir Saylan, Ege Deniz Bölge eski Komutanı Tuğamiral Süleyman Manka, Hava Eğitim Komutanlığı eski Kurmay Başkanı Tuğgeneral Veyis Savaş, Gaziemir Hava Sınıf Okulları eski Komutanı Tuğgeneral Ersal Ölmez ile Çiğli 2. Ana Jet Üs Komutanlığının "üs imamı" olarak anılan "Paşa" lakaplı meslekten ihraç edilen astsubay Zekeriya Kuzu da sanıklar arasında gösterildi.

Sanıklar, 30 Ocak 2017'de hakim karşısına çıkacak.

- Erzurum'daki darbe davası

Erzurum Cumhuriyet Başsavcılığı, 15 Temmuz'daki darbe girişimine ilişkin, olay tarihinde Erzurum Jandarma Bölge Komutanlığı Kurmay Başkanı olan Kurmay Albay Koçak ile dönemin Erzurum Jandarma Bölge Komutanlığında görevli Harekat ve Asayiş Şube Müdürü Kurmay Binbaşı Yılmaz hakkında üçer kez ağırlaştırılmış müebbet hapsin yanı sıra "terör örgütü yöneticisi olmak" suçundan 15'er yıldan 22 yıl 6'şar aya kadar hapis talebiyle dava açtı.

Sanıkların yargılanmasına geçen günlerde Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesinde başlandı. İddianamede, Koçak'ın örgütün sözde "Erzurum Sıkıyönetim Komutanı" olduğu, Yılmaz'ın ise "sıkıyönetim komutanları atama listesinde" isminin bulunduğu ifade edildi. İddianamede, kendilerini "Yurtta Sulh Konseyi" olarak isimlendiren grup tarafından hazırlanan ve "darbe mahiyetinde bir emir olan" metinde sıkıyönetim ilan edildiği ve yönetime TSK'nın el koyduğunun yazıldığı kaydedilerek, Koçak ile Yılmaz'ın Erzurum'da örgütün emri doğrultusunda hareket ettiği vurgulandı.

- Adana

Adana Cumhuriyet Başsavcılığı, darbe girişimine yönelik dönemin Jandarma Bölge Kurmay Başkanı Kurmay Albay Halil Çelik, Çukurova İlçe Jandarma Komutanı Jandarma Kurmay Binbaşı Hüseyin Yalçınkaya, İl Jandarma Komutanlığında görevli Binbaşı Osman Tunahan Berk, Bursa'nın İnegöl ilçesinde yakalanan Adana İl Jandarma Komutanlığı İstihbarat Şube Müdürü Binbaşı Atilla Demir ile eski Üsteğmen Hasan Şahna hakkında üçer kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istemiyle dava açtı.

İddianamede Çelik'in, sözde Adana Sıkıyönetim Komutanlığına atanan, TSK'dan ihraç edilen eski İncirlik 10. Tanker Üs Komutanı Tuğgeneral Bekir Ercan Van ile telefonla görüştüğü, Osmaniye'deki Jandarma Özel Harekat (JÖH) Taburu'nu Adana'ya getirmek için girişimlerde bulunduğu ve diğer şüphelilerle odasında toplantı yaptığı bildirildi.

Şüpheli Berk'in de askerlerle telefonda "5 tankı al gel, böyle günlerde 3 kişi 300 kişiye bedeldir" şeklinde konuştuğu, kalkışmaya katılan binbaşıya da "O iş öyle değil, gözaltılar başlayacak" ifadesini kullandığına ilişkin bilgilere yer verilen iddianamede, şüphelilerden Şahna'nın ise İncirlik Üssü çıkışında tertibat alarak, darbecilerin çıkmasına engel olan polisleri, "Biz askeriz. Asker devlet demek. Ben istediğim yere giderim. Beni buradan engelleyemezsiniz. Hepinizi burada öldürsem cezamız yok. Bu saatten sonra yönetimi biz devraldık" diyerek tehdit ettiği ve silahın namlusuyla vurduğu polisi yaraladığı bildirildi.

- "Şaka yaptım" diyerek kurtulmaya çalıştı

Adana'da, eski Seyhan İlçe Emniyet Müdür Yardımcısı 4. Sınıf Emniyet Müdürü Haluk Pamukçu ile eski 4. Sınıf Emniyet Müdürü Nezir Özcan hakkında da 15 Temmuz gecesi yaptığı eylemler dolayısıyla 2'şer kez ağırlaştırılmış müebbet ile 15'er yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı.

İddianamede hakkında darbenin başarılı olması durumunda Adana Emniyet Müdürü olacağı yönünde bilgi bulunan Pamukçu'nun, darbe girişimi sırasında İlçe Emniyet Müdürlüğü binasında çevre koruma görevi yapan polislere, "Gelen Türk askeri. Onlara mı sıkacaksınız? Onlara direnmeyin, silahınızı, telsizini teslim edin" dediği, polislerin bunu kabul etmeyip "Silah namustur, ha silahını vermişsin ha vatanını satmışsın" demeleri üzerine, bu kez "Şaka, şaka" ifadesini kullandığı kaydedildi.

Sanık Pamukçu, Adana 11. Ağır Ceza Mahkemesindeki duruşmada yaptığı savunmada, diğer sanık Nezir Özcan’ın darbe girişimi gecesi kendisini arayıp zırhlı araç durumunu sorduğunu ifade etmişti.

- Bursa

Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı, darbe girişimi gecesi saat 01.00 sıralarında gözaltına alınan, çantasında "sıkıyönetim atama listeleri" ve "yeni yapılanma" dokümanı ele geçirilen ve "Bursa Sıkıyönetim Komutanı" olduğu iddia edilen Bursa İl Jandarma Komutanı Yurdakul Akkuş'un da arasında bulunduğu 16 kişi hakkında hazırlanan iddianameyi Bursa 8. Ağır Ceza Mahkemesine sundu. Mahkeme, halen iddianame üzerindeki değerlendirmesini sürdürüyor.

​Girişimle ilgili ülkede ilk yakalanan isim olan, çantasından "sıkıyönetim atama listeleri" ve "yeni yapılanma" dokümanları çıkan Akkuş'un gözaltına alınmasıyla, darbe girişiminin seyri değişmişti. Çantadaki belgelere göre ülke genelinde gözaltına alma operasyonları hızlanmıştı.

- Balıkesir

Balıkesir'de de "anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs ve silahlı terör örgütüne üye olma" suçlarından 74'ü tutuklu 115, "anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs, silahlı terör örgütüne üye olma ve 6415 sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanunu'na muhalefetten" 20'si tutuklu 24 sanık, toplam 139 şüpheli Balıkesir 2. Ağır Ceza Mahkemesinde hakim karşısına çıkacak.

AA