Günahlardan arınmak için neler yapmalıyız?
157
GÜNAHLARDAN ARINMA YOLLARI
257
İslam dinine göre doğan her insan masumdur ve tertemiz İslam fıtratıyla dünyaya gönderilmiştir. Bunun böyle olduğunu Rabbimiz şöyle açıklar
357
‘’O halde sen, batıl dinlerden uzaklaşarak yüzünüzü ve özünüzü, hak din olan İslam’a yönelt! Allah’ın insanları yaratmasında esas kıldığı o fıtrata uygun hareket et! Allah’ın bu hilkatini kimse değiştiremez. İşte dosdoğru din budur fakat insanların ekserisi bunu bilmezler.’’
457
İNSAN NEDEN GÜNAH İŞLER?
557
İnsanın varlık gayesi Allah’ı tanımak ve O’na ibadet etmektir. Bununla beraber onun günah işlemeye yakın bir yapısı da vardır. O, melekler gibi günahtan ırak ve elleri cürme uzanmaya bir varlık olmayıp, hem sevap hem de günah işlemeye açık bir fıtrattadır.
657
Peygamberimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) bu hakikati şöyle ifade ederler:
757
‘’Canım kudret elinde olan Allah’a yemin ederim ki eğer siz günah işlememiş olsaydınız Allah sizi alır, başka bir kavim getirir, onlar günah işlerler, hemen günahlarının bağışlanmasını dilerler; Allah da onların günahlarını bağışlar.’’
857
GÜNAHLARI ÖRTEN İBADET VE FİİLLER!
957
İşte Kur’an-ı Kerim’de ve hadis-i şeriflerde geçen ilgili bilgileri bir silsile halinde işlemeye gayret eden ‘’Günahlardan arınma yolları’’ kitabından alıntılar. Günahların lekelerini silmede en etkili güce sahip olan istiğfar ve tevbeden başlıyoruz.
1057
İstiğfar ve Tevbe
‘’Günahtan tam dönen, o günahı hiç işlememiş gibidir’’
‘’Günahtan tam dönen, o günahı hiç işlememiş gibidir’’
1157
Allah’ın rahmeti çok geniştir
Bizler ‘’Rahmetim her şeyi kuşatmıştır’’ (Araf suresi, 156) buyuran Rahman’ın kullarıyız. İlahi rahmetin her zaman gazabın önünde bulunduğunu Hz. Resul (sallallahu aleyhi ve sellem) ifade ediyor. Ahirette, şeytanların bile ümit ve beklentiye gireceği böylesine engin bir rahmete karşı ilgisiz kalmak hatta o rahmetin varlığını inkar manasına gelecek şekilde ümitsizliğe kapılmak büyük günahlardandır.
Bizler ‘’Rahmetim her şeyi kuşatmıştır’’ (Araf suresi, 156) buyuran Rahman’ın kullarıyız. İlahi rahmetin her zaman gazabın önünde bulunduğunu Hz. Resul (sallallahu aleyhi ve sellem) ifade ediyor. Ahirette, şeytanların bile ümit ve beklentiye gireceği böylesine engin bir rahmete karşı ilgisiz kalmak hatta o rahmetin varlığını inkar manasına gelecek şekilde ümitsizliğe kapılmak büyük günahlardandır.
1257
TEVBEYİ NASIL ETMELİ?
1357
Kur’an-ı Kerim’de ‘’Ey iman edenler! Kendi nefsiniz hakkında hayırhahlık düşüncesiyle Allah’a tevbe edin.’’ (Tahrim Suresi, 8) buyurularak müminlerden tevbeyi, nasuh şekliyle yerine getirmeleri istenir. Buna göre;
1457
1-Kul hakkına terettüp eden bir günahtan dolayı tevbe edilecekse ilgili kişi veya kişilere hakları verilmeli ve helallik alınmalı:
Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) bir hadis-i şerifte ‘’Gıybet zinadan daha şiddetlidir.’’ Buyurunca kendisine ‘’Bu, nasıl olur? Diye sorulmuş, o da şu cevabı vermiştir; ‘’Kişi zina edip tevbe eder de (bir daha yapmazsa), Allah Teala onun tevbesini kabul buyurur fakat gıybet edilen tarafından affedilmedikçe, o günah bağışlanmaz.’’47
Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) bir hadis-i şerifte ‘’Gıybet zinadan daha şiddetlidir.’’ Buyurunca kendisine ‘’Bu, nasıl olur? Diye sorulmuş, o da şu cevabı vermiştir; ‘’Kişi zina edip tevbe eder de (bir daha yapmazsa), Allah Teala onun tevbesini kabul buyurur fakat gıybet edilen tarafından affedilmedikçe, o günah bağışlanmaz.’’47
1557
2-Gönülden pişman olmak:
Gerçek manada tevbe edilmişse bir daha o günaha dönülmemelidir. Bu konuda şöyle bir menkıbe anlatılır: ‘’Bir gün Hz. Muaviye’yi şeytan namaza kaldırır. Hz. Muaviye şaşkınlıkla neden kaldırıldığını sorar: Şeytan ona şu ibretamiz cevabı verir: ‘’Ben şeytanım. Geçen gün birisi sabah namazını kaçırdı. Kalktığında öyle bir ‘’Of!’’ etti ki onun nedameti yüzü suyu hürmetine Allah pek çok kimseyi bağışladı. Seninki de öyle olur diye korktum ve onun için seni namaza kaldırdım.’’
Gerçek manada tevbe edilmişse bir daha o günaha dönülmemelidir. Bu konuda şöyle bir menkıbe anlatılır: ‘’Bir gün Hz. Muaviye’yi şeytan namaza kaldırır. Hz. Muaviye şaşkınlıkla neden kaldırıldığını sorar: Şeytan ona şu ibretamiz cevabı verir: ‘’Ben şeytanım. Geçen gün birisi sabah namazını kaçırdı. Kalktığında öyle bir ‘’Of!’’ etti ki onun nedameti yüzü suyu hürmetine Allah pek çok kimseyi bağışladı. Seninki de öyle olur diye korktum ve onun için seni namaza kaldırdım.’’
1657
3-Eski hataları ürperti ile hatırlamak
Hakiki mümin, işlediği günahın ağırlığını bir ömür boyu vicdanında duyup hissederek onunla iki büklüm olan ve hatasını hiç unutmayan kişidir.
Hakiki mümin, işlediği günahın ağırlığını bir ömür boyu vicdanında duyup hissederek onunla iki büklüm olan ve hatasını hiç unutmayan kişidir.
1757
4-Haksızlıkları gidermek, hakkı tutup kaldırmak Hz. Ebu Zer Cündeb İbn Cünade ile Muaz İbn Cebel (radıyallahuanhuma) Resulullah’tan (sallallahu aleyhi ve sellem) naklen şöyle bir bilgiyi paylaşır bizimle:
‘’Nerede olursan ol, Allah’tan kork ve O’na karşı saygılı ol! Günahın arkasından hemen iyilik yap ki onu siliversin. İnsanlarla muamelende güzel ahlaktan ayrılma!’’
‘’Nerede olursan ol, Allah’tan kork ve O’na karşı saygılı ol! Günahın arkasından hemen iyilik yap ki onu siliversin. İnsanlarla muamelende güzel ahlaktan ayrılma!’’
1857
5-Sorumlulukları yeniden gözden geçirip fevt edilen mükellefiyetleri yerine getirmek
Bu bahsi de şu önemli ikaz ve istekle kapatmış olalım; ‘’Gözlerin döneyazacağı, yüreklerin hoplayacağı gün gelmeden, yürekleri hoplatan tevbe gayreti ne mübecceldir..! Keşke onu, her günahın açtığı gediği kapatacak seviyede, ah u eninlerde yapmaya muvaffak olabilseydik’’50
Bu bahsi de şu önemli ikaz ve istekle kapatmış olalım; ‘’Gözlerin döneyazacağı, yüreklerin hoplayacağı gün gelmeden, yürekleri hoplatan tevbe gayreti ne mübecceldir..! Keşke onu, her günahın açtığı gediği kapatacak seviyede, ah u eninlerde yapmaya muvaffak olabilseydik’’50
1957
İslam'ın şartlarından ikincisi ve ibadetlerin en önemlisi-NAMAZ
2057
Abdest
‘’Müslüman kul (mümin) abdest alıp yüzünü yıkadığı zaman bakmak suretiyle işlediği bütün günahlar suyla birlikte dökülür. Ellerini yıkadığı zaman, onlarla işlediği bütün günahlar suyla birlikte dökülüp, gider. Ayaklarını yıkadığı zaman, onlarla yürüyerek işlediği günahlar, suyla birlikte dökülür gider. Abdest bittiğinde günahlardan arınıp tertemiz olur.’’51
‘’Müslüman kul (mümin) abdest alıp yüzünü yıkadığı zaman bakmak suretiyle işlediği bütün günahlar suyla birlikte dökülür. Ellerini yıkadığı zaman, onlarla işlediği bütün günahlar suyla birlikte dökülüp, gider. Ayaklarını yıkadığı zaman, onlarla yürüyerek işlediği günahlar, suyla birlikte dökülür gider. Abdest bittiğinde günahlardan arınıp tertemiz olur.’’51
2157
Ezan ve Müezzin
‘’…Müezzinin günahları sesinin ulaştığı yerleri de doldursa affolunur. Kıyamet gününde yaş ve kuru sesini duyan her şey ona lehinde şahitlik eder ve onunla beraber namaz kılanların sevabı ona da yazılır.’’62
‘’…Müezzinin günahları sesinin ulaştığı yerleri de doldursa affolunur. Kıyamet gününde yaş ve kuru sesini duyan her şey ona lehinde şahitlik eder ve onunla beraber namaz kılanların sevabı ona da yazılır.’’62
2257
Namazı Eda gayesiyle mescide yürümek
‘’…Her kim tertemiz abdestini alır sonra da şu mescitlerden birine giderse Allah, ona attığı her adım mukabilinde bir sevap yazar. Attığı her adıma karşılık onu bir derece yükseltir ve her adım için onun bir günahını affeder. Vallahi ben öyle günümüzü görmüşümdür ki nifakı malum münafıktan başka hiçbirimiz cemaati terk etmezdi. Vallahi kişi iki şahıs arasında, bacakları yerde sürünerek (mescide) getirilir de safa durdurulurdu.’’)70
‘’…Her kim tertemiz abdestini alır sonra da şu mescitlerden birine giderse Allah, ona attığı her adım mukabilinde bir sevap yazar. Attığı her adıma karşılık onu bir derece yükseltir ve her adım için onun bir günahını affeder. Vallahi ben öyle günümüzü görmüşümdür ki nifakı malum münafıktan başka hiçbirimiz cemaati terk etmezdi. Vallahi kişi iki şahıs arasında, bacakları yerde sürünerek (mescide) getirilir de safa durdurulurdu.’’)70
2357
Namaz vaktini mescitte bekleme
‘’…Kişi namaz gayesiyle mescide girdiği andan itibaren namaz sevabı alır. Namaz için bekleyen kişiye melekler şöyle dua ederler: Ya Rab! Buna rahmet buyur. Ya Rab! Bunu mağrifet eyle! Ya Rab! Burada abdestini bozup meleklere eziyet vermedikçe bunun tevbesini kabul et!’’74
‘’…Kişi namaz gayesiyle mescide girdiği andan itibaren namaz sevabı alır. Namaz için bekleyen kişiye melekler şöyle dua ederler: Ya Rab! Buna rahmet buyur. Ya Rab! Bunu mağrifet eyle! Ya Rab! Burada abdestini bozup meleklere eziyet vermedikçe bunun tevbesini kabul et!’’74
2457
Saflarda boşluk bırakmamak
‘’Saftaki bir boşluğu kapatan kişi bağışlanmıştır’’75
‘’Saftaki bir boşluğu kapatan kişi bağışlanmıştır’’75
2557
Bir arınma kurnası:
Beş vakit namaz ‘’Beş vakit namaz, birinizin kapısı önünden coşkun akan ve içinde her gün beş kez yıkandığı çaya (nehre) benzer’’84
Beş vakit namaz ‘’Beş vakit namaz, birinizin kapısı önünden coşkun akan ve içinde her gün beş kez yıkandığı çaya (nehre) benzer’’84
2657
Cuma namazı
‘’Bir kimse gusleder sonra cumaya gelir ve kendisine mukadder olan namazı kılar sonra hatip hutbesini bitirinceye kadar dinler sonra onunla beraber Cuma namazını kılarsa, o kimsenin o Cuma ile öbür Cuma arasındaki günahları; üç günlük de fazla günahı affedilir.’’91
‘’Bir kimse gusleder sonra cumaya gelir ve kendisine mukadder olan namazı kılar sonra hatip hutbesini bitirinceye kadar dinler sonra onunla beraber Cuma namazını kılarsa, o kimsenin o Cuma ile öbür Cuma arasındaki günahları; üç günlük de fazla günahı affedilir.’’91
2757
Namaz Sonrası Tesbihat
‘’Bir kimse her (farz) namazın sonunda Allah’a otuz üç defa teşbih, otuz üç defa hamd eder, otuz üç defa da tekbirde bulunursa bunların mecmuu doksan dokuz eder. Yüzün tamamında da ‘’Allah’tan başka ilah yoktur. Yalnız O vardır. Şerıki yoktur. Mülk O’nundur. Hamd de O’na mahsustur. Hem O her şeye kadirdir.’’ Derse günahları denizin köpüğü kadar bile olsa (yine) affedilir.’’99
‘’Bir kimse her (farz) namazın sonunda Allah’a otuz üç defa teşbih, otuz üç defa hamd eder, otuz üç defa da tekbirde bulunursa bunların mecmuu doksan dokuz eder. Yüzün tamamında da ‘’Allah’tan başka ilah yoktur. Yalnız O vardır. Şerıki yoktur. Mülk O’nundur. Hamd de O’na mahsustur. Hem O her şeye kadirdir.’’ Derse günahları denizin köpüğü kadar bile olsa (yine) affedilir.’’99
2857
Nafile Namazlar
‘’Allah’a çok çok secde etmeye bak çünkü eğer sen Allah için bir secde yaparsan onun sayesinde Allah senin bir dereceni yükseltir ve onun sayesinde bir günahını indirir.’’102
‘’Allah’a çok çok secde etmeye bak çünkü eğer sen Allah için bir secde yaparsan onun sayesinde Allah senin bir dereceni yükseltir ve onun sayesinde bir günahını indirir.’’102
2957
Gece Namazı
‘’Size gece namazını tavsiye ederim zira o, sizden önceki salih kulların adetidir. Sizin için de Rabbinize yakınlık, günahlarınıza kefaret, hatalardan selamet ve bünyeyi hastalıklardan koruma vesilesidir.’’107
‘’Size gece namazını tavsiye ederim zira o, sizden önceki salih kulların adetidir. Sizin için de Rabbinize yakınlık, günahlarınıza kefaret, hatalardan selamet ve bünyeyi hastalıklardan koruma vesilesidir.’’107
3057
Teravih Namazı
‘’Kim Ramazan’da inanarak ve sevabını Allah’tan bekleyerek, O’nun rızasını kazanmak için kıyam ederse (teravih kılarsa), geçmiş günahları bağışlanır.’’113
‘’Kim Ramazan’da inanarak ve sevabını Allah’tan bekleyerek, O’nun rızasını kazanmak için kıyam ederse (teravih kılarsa), geçmiş günahları bağışlanır.’’113
3157
Kuşluk Namazı
‘’Her kim iki rekat duha (kuşluk) namazı kılmaya devam ederse, Allah o kimsenin günahlarını denizin köpükleri kadar çok da olsa affeder.’’115
‘’Her kim iki rekat duha (kuşluk) namazı kılmaya devam ederse, Allah o kimsenin günahlarını denizin köpükleri kadar çok da olsa affeder.’’115
3257
Tevbe ve istiğfar namazı
‘’Bir kul günah işler de sonra kalkıp güzelce abdest alıp temizlenir ve iki rekat namaz kılarak Allah’tan bağışlanmak dilerse, Allah onu mutlaka affeder.’’117
‘’Bir kul günah işler de sonra kalkıp güzelce abdest alıp temizlenir ve iki rekat namaz kılarak Allah’tan bağışlanmak dilerse, Allah onu mutlaka affeder.’’117
3357
Ramazan Ayı orucu ve Kadir Gecesi
Her kim Ramazan’da iman ve ihtisapla oruç tutarsa, o kimsenin geçmiş günahları affedilir ve her kim Kadir gecesinde iman ve ihtisapla namaz kılarsa, o kimsenin de geçmiş günahları affedilir.’’119
Her kim Ramazan’da iman ve ihtisapla oruç tutarsa, o kimsenin geçmiş günahları affedilir ve her kim Kadir gecesinde iman ve ihtisapla namaz kılarsa, o kimsenin de geçmiş günahları affedilir.’’119
3457
Kadir Gecesi
Mümin her geceyi, her günü, Cenab-ı Hakk’ın maiyetine ermiş bir ihsan şuruyla çok iyi değerlendirmeli. Aslında mübarek günler ve geceler de bu tür insanlar için bir şey ifade eder. Yoksa tembel tembel bir şey ifade etmese gerek. Çünkü ne Efendimiz ve ashab ne imam A’zam, sadece bir geceye hasredilen ihyayı bir şey saymamışlardır. Kadir Gecesi’nin belli olmamasının hikmeti de bence burada aranmalı.’’132
Mümin her geceyi, her günü, Cenab-ı Hakk’ın maiyetine ermiş bir ihsan şuruyla çok iyi değerlendirmeli. Aslında mübarek günler ve geceler de bu tür insanlar için bir şey ifade eder. Yoksa tembel tembel bir şey ifade etmese gerek. Çünkü ne Efendimiz ve ashab ne imam A’zam, sadece bir geceye hasredilen ihyayı bir şey saymamışlardır. Kadir Gecesi’nin belli olmamasının hikmeti de bence burada aranmalı.’’132
3557
Nafile Oruçlar
‘’Her kim Allah için bir gün oruç tutarsa, Allah Teala yetmiş sene onun yüzünü Cehennem’den uzaklaştırır.’’133
‘’Her kim Allah için bir gün oruç tutarsa, Allah Teala yetmiş sene onun yüzünü Cehennem’den uzaklaştırır.’’133
3657
Arefe Günü Orucu
‘’Afere gününün orucunu Allah’ın o günden önceki sene ile o günden sonraki senelerin günahlarına kefaret yapacağını umarım.’’145
‘’Afere gününün orucunu Allah’ın o günden önceki sene ile o günden sonraki senelerin günahlarına kefaret yapacağını umarım.’’145
3757
Aşure Orucu
‘’Bu oruç (aşure günü orucu) geçen senenin günahlarına kefaret olur.’’147
‘’Bu oruç (aşure günü orucu) geçen senenin günahlarına kefaret olur.’’147
3857
MAKBUL HAC VE UMRE
‘’Kim Allah için hacceder de kötü söz ve davranışlardan sakınır ve günahlara girmezse annesinden doğduğu günkü gibi günahlardan arınmış olarak döner.’’150
‘’Kim Allah için hacceder de kötü söz ve davranışlardan sakınır ve günahlara girmezse annesinden doğduğu günkü gibi günahlardan arınmış olarak döner.’’150
3957
Büyük Günahlardan Sakınmak
‘’Eğer size yasaklanan büyük günahlardan kaçınırsanız, sizin küçük günahlarınızı örteriz ve sizi güzel bir yere (Cennet) sokarız.’’ (Nisa Suresi,31)
‘’Eğer size yasaklanan büyük günahlardan kaçınırsanız, sizin küçük günahlarınızı örteriz ve sizi güzel bir yere (Cennet) sokarız.’’ (Nisa Suresi,31)
4057
Her bir Salat ü Selam on günahın silinmesine vesiledir
‘’Ümmetinden her kim sana salavat getirirse Allah da ona on hasene sevabı yazar, on günahını siler, on derece yükseltir ve sana salavat getiren kişiye aynı şekilde mukabele eder.’’162
‘’Ümmetinden her kim sana salavat getirirse Allah da ona on hasene sevabı yazar, on günahını siler, on derece yükseltir ve sana salavat getiren kişiye aynı şekilde mukabele eder.’’162
4157
Hizmet yolunca ağaran saçlar
‘’Başında beliren her beyaz telden dolayı Müslümana sevap yazılır; o kır saç ile ya derecesi yükselir veya günahlarından birisi silinir.’’170
‘’Başında beliren her beyaz telden dolayı Müslümana sevap yazılır; o kır saç ile ya derecesi yükselir veya günahlarından birisi silinir.’’170
4257
Şehitlik
‘’Şehidin her günahı affedilir yalnız borç müstesna!’’175
‘’Şehidin her günahı affedilir yalnız borç müstesna!’’175
4357
Günah lekelerini silen musibetler
‘’Ayağına batan dikenin verdiği acı da dahil olmak üzere Müslüman’ın başına gelen her türlü yorgunluk, hastalık, tasa, keder ve üzüntüyü Allah, müminin hatalarını bağışlamaya vesile kılar.’’185
‘’Ayağına batan dikenin verdiği acı da dahil olmak üzere Müslüman’ın başına gelen her türlü yorgunluk, hastalık, tasa, keder ve üzüntüyü Allah, müminin hatalarını bağışlamaya vesile kılar.’’185
4457
Sabır musibetin başa geldiği ilk anda gösterilen reflekstir
‘’Gerçek sabır, musibetin ilk şokunu yediğin anda gösterdiğin sabırdır.’’188
‘’Gerçek sabır, musibetin ilk şokunu yediğin anda gösterdiğin sabırdır.’’188
4557
Zikir ve Zikir Meclisleri
‘’…Bir kimse günde yüz kere ‘Allah’ı tesbih ve hamd ederim.’ derse, kul hakkına terettüp edenler müstesna günahları denizin köpüğü kadar olsa bile hepsi silinip affedilir.’’197
‘’…Bir kimse günde yüz kere ‘Allah’ı tesbih ve hamd ederim.’ derse, kul hakkına terettüp edenler müstesna günahları denizin köpüğü kadar olsa bile hepsi silinip affedilir.’’197
4657
Meclislerden dua ve istğfar ile kalkmak
‘’Kim bir mecliste oturur ve orada bir sürü faydasız ve manasız sözlerle vakit öldürür de o meclisten kalkmadan önce, ‘Allah’ım Seni her türlü noksan sıfatlardan tenzih ve hamdinle tesbih ederim. Senden başka bir ilah olmadığını kesinlikle belirtirim. Senden bağışlanmamı diler ve sana tövbe ederim.’ derse, o mecliste yapmış olduğu hataları bağışlanır.’’209
‘’Kim bir mecliste oturur ve orada bir sürü faydasız ve manasız sözlerle vakit öldürür de o meclisten kalkmadan önce, ‘Allah’ım Seni her türlü noksan sıfatlardan tenzih ve hamdinle tesbih ederim. Senden başka bir ilah olmadığını kesinlikle belirtirim. Senden bağışlanmamı diler ve sana tövbe ederim.’ derse, o mecliste yapmış olduğu hataları bağışlanır.’’209
4757
Darılmamalı, dargınlığa son vermeli
‘’Müslüman’ın diğer bir Müslüman’la üç geceyi aşkın bir şekilde ilişkilerini kesip küsmesi caiz değildir. Bu iki kişi küskünlüklerini devam ettirdikleri müddetçe Hakk’tan yüz çevirmiş olurlar. Onlardan hangisi hatasını anlayıp dargınlığından vazgeçerse bu onun için hata günahına kefaret olur. Şayet barışmadan dargın bir şekilde ölürlerse birlikte Cennet’e giremezler.’’217
‘’Müslüman’ın diğer bir Müslüman’la üç geceyi aşkın bir şekilde ilişkilerini kesip küsmesi caiz değildir. Bu iki kişi küskünlüklerini devam ettirdikleri müddetçe Hakk’tan yüz çevirmiş olurlar. Onlardan hangisi hatasını anlayıp dargınlığından vazgeçerse bu onun için hata günahına kefaret olur. Şayet barışmadan dargın bir şekilde ölürlerse birlikte Cennet’e giremezler.’’217
4857
Alacağından vazgeçmek ve borçluya kolaylık göstermek
‘’Sizden önceki ümmetlerden bir adam (vefatından sonra) hesaba çekildi. İyilik adına lehinde kullanılabilecek bir şey bulunamadı. Ne var ki adam (hayatta iken) ticaret yapar ve kolaylık sağlardı. Adamlarına darda ve zorda kalan borçlulara kolaylık göstermelerini söylerdi. İşte bu davranışı sebebiyle Aziz ve Celil olan Allah buyurdu ki: Biz darda kalanlara müsamahalı davranmaya ondan daha layığız; onu affedin.’’227
‘’Sizden önceki ümmetlerden bir adam (vefatından sonra) hesaba çekildi. İyilik adına lehinde kullanılabilecek bir şey bulunamadı. Ne var ki adam (hayatta iken) ticaret yapar ve kolaylık sağlardı. Adamlarına darda ve zorda kalan borçlulara kolaylık göstermelerini söylerdi. İşte bu davranışı sebebiyle Aziz ve Celil olan Allah buyurdu ki: Biz darda kalanlara müsamahalı davranmaya ondan daha layığız; onu affedin.’’227
4957
Musafaha yapmak
‘’İki Müslüman kişi karşılaştıklarında musafaha yaparlarsa daha birbirlerinden ayrılmadan günahları affedilir’’235
‘’İki Müslüman kişi karşılaştıklarında musafaha yaparlarsa daha birbirlerinden ayrılmadan günahları affedilir’’235
5057
Sadaka
‘’Sadaka, suyun ateşi söndürdüğü gibi hataları silip süpürür.’’236
‘’Sadaka, suyun ateşi söndürdüğü gibi hataları silip süpürür.’’236
5157
Su ikram etmek
‘’Bir adam yolda, yürürken susadı ve susuzluğu arttı. Derken bir kuyuya rastladı. İçine inip susuzluğunu giderdi. Çıkınca susuzluktan ‘Bu köpek de benim gibi susamış.’ deyip tekrar kuyuya inip, mestini su ile doldurup ağzıyla tutarak dışarı çıktı ve köpeği suladı. Allah onun bu davranışından memnun kaldı ve günahlarını affetti.’’241
‘’Bir adam yolda, yürürken susadı ve susuzluğu arttı. Derken bir kuyuya rastladı. İçine inip susuzluğunu giderdi. Çıkınca susuzluktan ‘Bu köpek de benim gibi susamış.’ deyip tekrar kuyuya inip, mestini su ile doldurup ağzıyla tutarak dışarı çıktı ve köpeği suladı. Allah onun bu davranışından memnun kaldı ve günahlarını affetti.’’241
5257
Yemekten dua ile kalkmak
‘’Her kim yemek yedikten sonra ‘Benden bir güç ve kuvvet olmaksızın, bu yemeği bana yediren ve onu bana rızık olarak ihsan eden Allah’a hamd olsun.’ diye dua ederse, geçmiş günahları bağışlanır.’’244
‘’Her kim yemek yedikten sonra ‘Benden bir güç ve kuvvet olmaksızın, bu yemeği bana yediren ve onu bana rızık olarak ihsan eden Allah’a hamd olsun.’ diye dua ederse, geçmiş günahları bağışlanır.’’244
5357
5457
5557
5657
5757