ERBİL (AA) - İDRİS OKUDUCU - Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ndeki (IKBY) siyasi partiler, merkezi hükümetin 2018 yılı bütçe paylarını yüzde 17'den yüzde 12'ye düşürme kararının "siyasi" olduğunu belirterek itirazlarının dikkate alınmaması halinde meclisteki bütçe oylamalarına katılmayacaklarını açıkladı.

Birkaç yıldır aralarında derin ayrılıklar bulunan ve ciddi krizler yaşayan IKBY'deki siyasi partiler, Bağdat yönetiminin bölgenin bütçe payını düşürme kararı karşısında birleşti.

AA muhabirine konuşan IKBY'li yetkililer, mevcut bütçe planı üzerindeki önerilerinin dikkate alınmaması durumunda meclis oturumunu boykot edeceklerini söyledi.

Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) Milletvekili Abdulkadir Muhammed Ömer, meclisteki bütçe görüşmelerinin henüz başlamadığına ve ilk okumanın yapılmadığına işaret ederek daha net bir durumun olmadığını dile getirdi.

Başbakan Haydar el-İbadi'nin 14 Ocak Pazar günü meclise gelerek tartışmaların odağındaki bu konu hakkında soruları yanıtlayacağını hatırlatan Ömer, mevcut bütçe planına yönelik taleplerinin karşılanmaması ve bütçe kesintisi kararından geri adım atılmaması durumunda oylamaya katılmayacaklarını ve oturumu boykot edeceklerini ifade etti.

- Yüzde 17'lik pay Erbil'in anayasal hakkı

IKBY'de muhalefet çizginde yer alan Goran (Değişim) Hareketi Milletvekili Mesud Haydar, Irak anayasasına göre Erbil'in bütçe payının yüzde 17 olduğunu kaydederek Bağdat yönetiminin açıkladığı bütçe planına tepki gösterdi.

Haydar şunları söyledi:

"Erbil'in anayasal hakkı olan yüzde 17'lik bütçe payı, yüzde 12'ye düşürülüyor. Bütçede IKBY federal bir bölge yerine 'vilayet' olarak tanımlanıyor. IKBY'nin idari ve siyasi statüsü göz ardı ediliyor. Bunun yanında 2018 bütçe planında Irak güvenlik güçleri için 1 milyar dolar ayrıldığı belirtiliyor ancak Peşmerge'nin adı geçmiyor. Böyle bir durumdaki bütçenin oylamasına diğer Kürt siyasi partileri gibi biz de katılmayacağız."

Irak Meclisi Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Grup Başkanvekili Arafat Kerem de partisinin resmi internet sitesinden yaptığı açıklamada Bağdat'ın 2018 bütçe planına ilişkin KYB ve Goran ile paralel bir görüş sergiledi.

Mevcut plana itirazlarını dile getiren Kerem, şunları kaydetti:

"Başbakan İbadi'nin pazar günü meclise gelmesi talep edildi. Eğer gelmezse 2014'te olduğu gibi bu yıl da Irak'ın bir bütçe planı olmayacak. Kürt ve Sünnilerin mevcut bütçe planına itirazları var. Öneriler dikkate alınmazsa oylamaya katılmayacaklar. Şahsen ben Başbakan'ın meclise geleceği kanaatinde de değilim."

- Bağdat'ın IKBY'nin bütçe payını azaltma sebebi

ABD öncülüğünde 2005 yılında hazırlanan Irak anayasasına göre "federal bölge" olan IKBY'nin bütçeden payı yüzde 17 olmasına karşın Başbakan İbadi, 2018 yılı bütçe planının nüfus esasına dayandırıldığı gerekçesiyle bu payı yüzde 12'ye düşürme kararı almıştı.

Daha önceki yıllarda IKBY'nin bütçe payı belirlenirken nüfus değil bölgenin federatif yapısı göz önünde bulunduruluyordu.

Irak Başbakanı Sözcüsü Sadi Hadisi, 2018'de IKBY'nin bütçe payının azaltılmasına ilişkin yaptığı açıklamada, "IKBY'nin bu yılki bütçe payı eşitlik ilkesi ve Irak genelindeki nüfus oranına göre belirlenmiştir. Bu yöndeki değişikliğin, diğer vilayetlere olumlu yansıması olacaktır. " ifadelerini kullanmıştı.

- Irak'ta son 4 yılda 51 milyar dolarlık bütçe daralması

Irak bütçesinin yaklaşık yüzde 95'i ülkenin güneyindeki Basra ile kuzeyindeki Kerkük ve diğer bölgelerden çıkarılan petrolün ihracatından elde ediliyor.

Dünya ham petrol fiyatlarındaki ciddi düşüş öncesinde yıllık bütçesi yaklaşık 140 milyar doların üzerinde olan hatta 2014 yılında 143 milyar dolara kadar çıkan Irak'ta, petrol fiyatlarındaki düşüşle birlikte bütçe 2015'te 100 milyar dolara, 2016'da 96 milyar dolara ve 2017'de ise 84 milyar dolara kadar düştü.

Irak'ın bu yılki bütçesi ise önceki yıla oranla yaklaşık yüzde 10 artış göstererek 92 milyar dolar olarak belirlendi.

AA