İSTANBUL (AA) - İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali, "Konut kredisi faiz oranını yüzde 0,95’ten yüzde 0,90’a çekiyoruz. Taşıt kredilerini sıfır kilometre araçlarda yüzde 1,18’den yüzde 1,10 seviyesine indiriyoruz." dedi.

Bali, Türkiye ekonomisi ve bankacılık sektörüne ilişkin güncel gelişmeleri değerlendirdiği toplantıda 15 Temmuz gibi menfur darbe girişiminde finans sektörünün sağlam bir duruş sergilediğini söyledi.

Böyle zor dönemlerde İş Bankasına ve İş Bankası gibi ölçeği itibarıyla etkili olan kuruluşlara özel görevler düştüğünü ifade eden Bali, bu başarının sadece kendilerine ait olmadığını, böyle olağan dışı ortamlarda kendilerine güçlük yaratacak hiçbir müşteri davranışı görmediklerini dile getirdi.

Olağan dışı bir mevduat çıkışı yaşanmadığını, faiz oranlarını yükseltmeye dair herhangi bir zorlukla karşılaşmadıklarını aktaran Bali, ilk haftada perakende müşterilerden irili ufaklı satışlarla 11 milyar doların üzerinde satış yapıldığını anımsattı.

Bali, yakın zamanda katıldığı uluslararası toplantıda bu konuyu anlattıklarında muhataplarının anlayamadığına dikkati çeken Bali, "Bu olağanüstü kıymetli bir reflekstir. İnsanlar sokaklarda canları pahasına tankları durdurdular. Ama bir tek onunla da kalmadılar. Ekonomik bir refleks gösterdiler. İşlerimizi iyi yönetmemizde bize büyük katkı sağladılar. Üçüncü sınıf ülke olma riski ile karşı karşıya iken, birinci sınıf demokrasi imtihanı verdiğimizi düşünüyorum." diye konuştu.

Bali, şu anda içinde bulunulan dönemin olağan dönemlerin geçmiş paradigması ile cari performansları çeyrek bazlı kendiniz için en yüksek düzeyde tutmak dönemi olmadığını söyledi.

Çok boyutlu ve iç içe geçmiş belirsizlik barındıran bir konjonktürde yaşandığını ifade eden Bali, gelişmekte olan bir ülke olarak dış dünyanın Türkiye’ye olumlu bir konjonktür vadetmediğini dile getirdi. Bali, şöyle devam etti:

“Sermaye, özkaynak size sadece bir yere istifleyip, kendinizi koruyun diye bu toplum tarafından bahşedilmiş bir şey değil. Hiç unutmamamız gereken bir şey var. Bütün sermayemizi ve bütün özkaynağımızı bu ülkeden kazandık. Şu anda zorluklarını yönetmemiz gereken müşterilerimizden de kazandık. Böyle büyük kuruluşlar sadece kendilerini koruma refleksi ile örneğin kriz beklentisiyle, krize hazırlık yapıyorum diye bazı politikalar ve aksiyonlar alırlarsa maalesef ölçekleri nedeniyle de krize karşı hazırlık yapmış olmazlar, krizi hazırlamış olurlar. Ölçekleri itibarıyla ekonomi üzerinde sistemik etkiler yaratma imkanı olan kurumlara düşen, o krizin olumsuz etkilerini mümkün olduğu kadar hiç kimseye yaşatmayacak şekilde adeta dalgakıran gibi krize karşı davranış geliştirmek olmalıdır.

Şimdiye kadar iki-üç nesilde yaratılmış olan, sermayesi hala kıt olan bu ülkede değerler asla acur politikalarla çarçur edilmemelidir. Finans sistemi bu konuda son derece yapıcı davranmak zorundadır. Bankalar olarak yarışacaksak, bugünün koşullarında bunun bir kar yarışı değil, feragat yarışı olması gerekir. Bu konuda sadece bankalara değil tabi ki, kamuya, reel sektöre ve tüm iş dünyasına büyük görev düşüyor.”

- "Fahiş vade farkları uygulanmamalı"

Adnan Bali, kitabi bir anlayışla uluslararası uygulamaları olduğu gibi Türkiye’ye kopyalamanın bu dönemin ihtiyaçları ve öncelikleri ile uyumlu olmayabileceğini ifade etti.

"Bunları uygulamayalım, dış dünyanın standartlarından hariç kendimize özgü bir düzen kuralım" gibi ifadeyi asla çağrıştırmak istemediğini belirten Bali, "Bu tedbirlerin önceliklendirilmesi ve yorumlanmasında daima ulusal anlamda bir takım imkanlar ve yorumlar mümkündür. Bunu yapabilecek becerisi olan bir ülkeyiz. Son dönemde makro ihtiyati tedbirlerde bir kısım esneklikler bu yönde bir etki görmektedir. Bunu son derece doğru bir politika olarak görüyoruz. Aynı şekilde devam etmek zorundayız." dedi.

Bali, reel sektöründen de hadiseye aynı olgunlukta yaklaşım beklediklerini dile getirdi.

Acenta anlamında, tedarik zincirinde durumu zora düşenlerin ödemelerinde vade konusunda reel sektöründe hassasiyet içinde olması gerektiğini kaydeden Bali, "Bir taraftan bankacılık sisteminin faiz oranlarından şikayet edeceksin, diğer taraftan fahiş vade farkları uygulanmamalıdır. Vadelerde muhataplarını güçlükler içerisine sokacak imkanlarınız var diye bu güçler kullanılmamalıdır. Biz bankacılık sektörü olarak hangi olgunlukta davranıyorsak, aynı olgunluğu muhataplarımızdan beklemek zorundayız."

- "Yüzde 5 büyüme için yüzde 15 ve üzeri kredi büyümesi lazım"

Bali, Türkiye ekonomisi ile banka kredileri arasında direkt bir korelasyon bulunduğunu belirterek, "Yüzde 5 civarında büyümeyi hedefleyecekseniz, en az yüzde 15 ve üzeri bir kredi büyümesi sağlamanız lazım." dedi.

Sektörde aracılık maliyetleri anlamında mevduat üzerine hiç kar koyulmasa dahi en az 4-5 puan eklenmesi gerektiğine dikkati çeken Bali, operasyonel giderler, genel karşılık giderleri gibi unsurların da gelmesiyle 7-8 puanlara kadar çıkan bir aracılık maliyeti olduğunu ifade etti.

Bali bunların makul seviyeye indirilmesi gerektiğini, bundan da bütün zor durumda olan muhatapların yararlanacağının bilinmesi gerektiğini dile getirdi.

- "Faizleri indirdik"

İş Bankası olarak bölge, segment ayrımı yapmadan her kesime kredi imkanı sunduklarını anlatan Bali, 30 Haziran itibarıyla bugün yeniden yapılandırılan kredi bakiyesinin 5,5 milyar TL düzeyinde olduğunu, bunun 2,9 milyar TL’sinin ticari kredilerden oluştuğunu söyledi.

Bali, esnafa, tüketiciye, bireye dokunan kararlar aldıklarını belirterek, şöyle devam etti:

"Bu kapsamda yıl sonuna kadar esnaf ve küçük işletmelere (azami 50 çalışanı ve cirosu 8 milyon işletmeler) yeni taleplerinde azami 100 bin TL’ye kadar aylık yüzde 0,99, bugünkü yıllık bileşik maliyetlere bakıldığında 3 puandan daha fazla aşağıya tekabül eden bir yeni kredi paketini sunuyoruz. Ağustos ayında konut kampanyası başlatılmıştı. Biz de buna destek vermiştik. Şimdi bu konut kredisi faiz oranını yüzde 0,95’ten yüzde 0,90’a çekiyoruz. Taşıt kredilerini sıfır kilometre araçlarda yüzde 1,18’den yüzde 1,10 seviyesine indiriyoruz. İhtiyaç kredilerini çeşitli vadelerde değişmek üzere en düşük faiz oranını yüzde 1,20’den yüzde 1,15 seviyesine çekiyoruz. Kredi kartlarında tavan faiz oranını yüzde 2,02’den yüzde 1,90 seviyelerine indiriyoruz. Fonlama ve aracılık maliyetlerinde düşüş gözlememiz halinde indirimlerimize devam edeceğiz."

- "Avrupa'da zorunlu kredi rasyoları iki basamaklı"

Bali, gelişmiş ülkelerin olağan dışı genişletici para politikalar uyguladığını, buna rağmen sonuç alamadıklarını, şimdi bunların maliye politikaları desteklenmesinin istendiğini ancak bu ülkelerin maliye politikasında genişleme yaratacak kapasiteleri bulunmadığını vurguladı.

Türkiye’nin hem büyüme açısından görece bu ülkelerden farklı bir noktada bulunduğunu hem de disiplinli maliye politikası nedeniyle ekonomiye ivme kazandırabilecek hareket alanına sahip olduğunu ifade etti.

Bali, Avrupa’da bazı ülkelerde zorunlu krediler rasyosunun çift basamaklı ve Türkiye’nin üç katından fazla olduğunu söyledi.

Türkiye’nin avantajların farkında olması gerektiğine işaret eden Bali, "Ülke olarak bu bakımdan gereksiz karamsarlığa kapılmaya da yol açmaya da gerek yok. Belli başlı makro ekonomik verilere bakıldığında olumlu yönde ayrışma imkanımız varken, maalesef önümüze çıkan öngörülen, öngörülemeyen badireler nedeniyle olumlu ayrışmayı yaşayamadık. Çünkü Türkiye ekonomisi 27 çeyrektir büyüyen bir ülke. Bu yıl bile yüzde 3’ün üzerinde büyüme gerçekleştirebileceği öngörülüyor." diye konuştu.

(Sürecek)

AA