İSTANBUL (AA) - Türk Hava Kuvvetleri'nin 1964'te Kıbrıs'ta gerçekleştirdiği uyarı uçuşunda uçağı isabet alan ve paraşütle atlaması sonrası Kıbrıs Rum kesiminde esir alınarak şehit edilen Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel'in adı, Türkiye'deki çok sayıda park, cadde ve sokakta yaşatılıyor.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Tütün eksperi Hakkı Topel ile Mebuse Topel'in oğlu Cengiz Topel, babasının görevli olduğu İzmit'te 2 Eylül 1934'te doğdu.

İlkokula Bandırma'da başlayıp Gönen'de devam eden Topel, babasını kaybettikten sonra ailesiyle Kadıköy'e yerleşti. Topel, ilk ve ortaöğrenimini Yeldeğirmeni Okulu'nda tamamladıktan sonra Haydarpaşa Lisesi'ne gitti. Sonrasında Kuleli Askeri Lisesi'ne devam eden Topel, 1953'te buradan mezun oldu. Cengiz Topel, 1955'te Kara Harp Okulu'nu bitirip asteğmen olarak Türk Silahlı Kuvvetleri'ne katıldı.

Pilotaj eğitimi için Kanada'ya gönderilen Topel, Kanada'daki eğitimini başarıyla tamamlayarak 1957'de Türkiye'ye döndü ve Merzifon 5. Ana Jet Üs Komutanlığı'nda göreve başladı. Topel, 1961'de Eskişehir 1. Hava Ana Jet Üssü'ne atandı ve 1963'te yüzbaşılığa terfi etti.

- Son telsiz konuşmaları

Rum kesiminin Kıbrıs'taki Türklere karşı işlediği suçları caydırmak amacıyla Türk jetlerinin Kıbrıs üzerinde uyarı uçuşu yapmasına karar verilmesinin ardından Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel, 8 Ağustos 1964'te Eskişehir'den Kıbrıs'a, dörtlü kol komutanı olarak gönderildi.

Hücumbotlara yönelik ikinci hücum kolundaki dört jette, Yüzbaşı Cengiz Topel, Üsteğmen İzzet Öztarhan, Yüzbaşı Mehmet Konedralı ve Üsteğmen Ethem Sancar bulunuyordu. Komuta, Yüzbaşı Cengiz Topel'deydi. Topel'in F100F jeti, ikinci dalışına hazırlanırken, yerden isabet alarak düşürüldü.

Bilinen son telsiz konuşmaları şöyleydi:

"- Cengiz Yüzbaşım, uçağından dumanlar yükseliyor, atla. (Ütğm. Öztarhan)

- ...

- Yüzbaşım, Cayır cayır yanıyorsun, atla. (Ütğm. Öztarhan)

- Tamam, atladı. (Yüzbaşı Konedralı)

- Paraşütü açıldı. (Ütğm. Öztarhan)"

Paraşütle atlamayı başaran Topel, Peristeronori isimli Rum köyü yakınlarına indi, ancak Kıbrıs Rum Kesimi güçlerince esir alındı.

Esir düşen Topel'in uluslararası savaş hukukunun esirleri kapsayan maddelerine aykırı olarak yapılan işkenceler sonucu öldürüldüğü belirtildi. Rum Kesimi ise Topel'in yaralı olarak yakalandığını ve hastanede tedavi altına alındıktan sonra öldüğünü savundu.

Kıbrıs'taki ilk Türk hava harp şehidi olan Cengiz Topel'in naaşı, yoğun girişimler sonucu 12 Ağustos 1964'te alındı.

- Kıbrıs, Adana, Ankara ve İstanbul'da cenaze töreni düzenlendi

Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel'in naaşı, Kıbrıs, Adana, Ankara ve İstanbul'da yapılan törenlerden sonra 14 Ağustos 1964'te Edirnekapı'daki Sakızağacı Hava Şehitliği'nde toprağa verildi.

Kahramanlığıyla anılan Cengiz Topel'in adı, bugün Türkiye'nin çeşitli il ve ilçelerindeki yüzlerce park, cadde ve sokakta yaşatılıyor.

AA