Yücel Kemendi, dünyada ilk defa Konya’da yapılan Çocuk Çevre Çalıştayı’nı gerçekleştiren Sürdürülebilir Çevre Derneği (SÜÇEV) Başkanı Ahmet Ziya Gündüz’e Konya’nın çevre sorunları ve önerilerini sordu.

-Sayın Gündüz, SÜÇEV’e göre Konya’nın en önemli çevre sorunu ve bu soruna yönelik en temel çözüm öneriniz nedir?

-SÜÇEV olarak daha önce gerçekleştirdiğimiz “Konya Çevre Çalıştayı’nda öne çıkan en önemli çevre sorunu; vatandaşlarımızda yeterli çevre duyarlılığı ve çevre bilincinin olmaması ve bu sorunun en önemli sebebi olarak da çevre eğitiminin yetersizliği olarak tespit edilmişti. Bu sorunun çözümü için ise “Anaokullarından başlayarak her yaş ve her kesimden insanımıza Temel Çevre Eğitimi’nin verilmesi” önerisi ağırlık kazanmıştı.

-Oluşturulmaya çalışılan çevre bilincinin temel amaçları nelerdir?

-Tabii ki toplumun tüm bireylerinin çevre konusunda eğitilmesi çok önemlidir. Her alanda olduğu gibi çevre eğitiminin de okul öncesinden başlaması gerekmektedir. Doğayı korumak, yaşadığımız çevredeki ortak kullanım alanlarını başkalarının haklarını gözeterek paylaşmak, tüm canlıların yaşam hakkına saygı göstermek, oluşturulmaya çalışılan çevre bilincinin temel amaçlarındandır. Bu bilinçle sadece çevremiz korunmuş olmayacak aynı zamanda kişinin çevresi ile uyum içinde yaşama becerisi de gelişecektir.

-Konya Çocuk Çevre Çalıştayı fikri nasıl ortaya çıktı?

-Sürdürülebilir Çevre Derneği (SÜÇEV) olarak Konya’nın çevre sorunlarını ve çözüm yollarını çocuklarımıza da soralım istedik. Bu amaçla planladığımız Konya Çocuk Çevre Çalıştayı’nı dünya çocukları için büyük önem taşıyan “20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü”nde gerçekleştirdik. Çocukların her yönden istismarının önlenmesine dikkat çekmek için Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilmiş olan bu anlamlı günde çocuklarımızın temiz bir çevrede yaşama haklarının olduğunu yüksek bir sesle toplumumuza duyurmak istedik. Sağlıklı yaşamak için temiz hava, temiz su, verimli topraklar ve genetiği bozulmamış sağlıklı gıdalar gerekmektedir ki bu da ancak sağlıklı ve sürdürülebilir bir çevreye sahip olmakla mümkün olabilir.

-Temel Çevre Eğitimi’nde toplumumuzun hangi yaş grupları öncelikli hedefinizdir?

-Geleneksel olarak özümüzde var olan çevreyi koruma kültürümüzden günümüz yaşam koşullarında hızla uzaklaştığımızı üzülerek görmekteyiz. Belli bir yaşın üstündeki insanlarımızın çevre konusunda pek fazla ilgilerinin olmadığını biliyoruz; ancak diğer taraftan gençlerimizin ve özellikle de 5-15 yaş arası çocuklarımızın çevreye olan duyarlılıkları bizleri ümitlendiriyor. SÜÇEV olarak, geleceğimizin mimarları olan çocuklarımızın yaşadığımız çevreye bakış açılarını, çevre konusunda nelerden rahatsız olduklarını, biz büyüklerden neler istediklerini ve tüm bu sorunlara ne gibi çözüm yolları önerdiklerini öğrenmek istedik. Konya Çocuk Çevre Çalıştayı, bu sorulara cevap bulma ümidiyle tasarlandı ve gerçekleştirildi.

-Konya Çocuk Çevre Çalıştayı hangi kurum ve kuruluşların desteği ile gerçekleştirilmiştir? Çalıştayın metodu ve işleyişini biraz detaylandırabilir misiniz?

-Konya Çocuk Çevre Çalıştayı, Konya Valiliği başta olmak üzere, Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Konya İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün ve Konya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün destekleri ile gerçekleştirilmiştir. Çalıştaya, Konya’nın merkez ilçeleri olan Selçuklu, Meram ve Karatay ilçelerinin her birinden seçilen 15’er ilkokulun 4. sınıflarının 2’şer öğrencisi ve 1 öğretmeni olmak üzere toplamda 90 öğrenci ve 45 sınıf öğretmeni katılmıştır. Okullarımızın seçiminde Konya kent merkezinde ve kent merkezinden uzakta bulunan farklı çevrelerden hem devlet hem de özel okulların çalıştayda bir arada çalışmaları amaçlanmış, bu sayede farklı çevre sorunlarının gündeme taşınması hedeflenmiştir.  Mevlana Kültür Merkezi’nde gerçekleştirdiğimiz Konya Çocuk Çevre Çalıştayı’nda öğrenciler ve öğretmenler ayrı salonlarda gün boyunca çalışmışlardır. Öğrencilerimiz, kendilerinin isimlendirdikleri 5 ayrı masa etrafında Konya’nın çevre sorunlarına çözüm bulabilmek için terlemiş ve umulandan daha büyük performans göstererek çocuksu bir bakış açısı ile biz büyüklere kocaman önerilerde bulunmuşlardır.  Öğrencilerimiz, önerilerine yönelik beklentilerini, çalıştayda yazdıkları mektuplarla, Sayın Cumhurbaşkanımıza, Başbakanımıza, İlgili Bakanlarımıza, Valimize ve Büyükşehir Belediye Başkanımıza SÜÇEV aracılığıyla ulaştırmışlardır.

-Konya Çocuk Çevre Çalıştayı’na öğretmenlerimizin ne gibi katkıları olmuştur?

-Mevlana Kültür Merkezi’nin başka bir salonunda ise, 45 sınıf öğretmenimiz, birinci oturumda, “Mevcut müfredat sistemi içinde çevre eğitiminin durumu nedir ve nasıl olmalıdır?” konusunu masaya yatırmış ve görüşlerini belirtmişlerdir. Öğleden sonraki ikinci oturumda ise öğretmenlerimiz, öğretmen gözüyle çevre eğitiminin mevcut sorunlarına bilimsel bakış açısıyla çözüm yolları üretmişler, eksiklikleri ve yapılması gerekenleri kayıt altına almamız için örnek bir çalışma sergilemişlerdir.

-Bu çalıştayın Konya’ya sağladığı kazanımlar nelerdir?

-Marka şehir olma idealini sürekli diri tutan Konya’nın, sadece fiziki gelişmelerle değil, top yekün her alanda kalkınması gerektiği inancı ile kurulan SÜÇEV’in gerçekleştirdiği önemli etkinliklerden biri olan Konya Çocuk Çevre Çalıştayı’nın hazırlanmasında ve yürütülmesinde emeği geçenlere, özellikle de SÜÇEV ailemizin kıymetli üyelerine, destek veren kişi, kurum ve kuruluşlara, katılım sağlayan okullara, öğretmenlere ve sevgili öğrencilerimize teşekkürü bir borç bilirim. Kirletmenin kolay, ancak temizlemenin çok zor olduğu dünyamızda, çevreyi kirleten insan olduğuna göre, temizleyecek ve temiz tutacak olan da yine insandır anlayışının akıllarda yer etmesi dileğiyle…

-Sayın GÜNDÜZ, Konya Çocuk Çevre Çalıştayı’nın Sonuçları kamuoyuna ne şekilde duyurulmuştur?

-Konya Çocuk Çevre Çalıştayı sonuçları, SÜÇEV Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Ziya GÜNDÜZ ve SÜÇEV Yönetim Kurulu Üyeleri tarafından yapılan bir basın toplantısı ile kamuoyunun bilgisine sunulmuştur.  SÜÇEV olarak 2013 yılında Konya Çevre Çalıştayı kitapçığını çıkardık. 2014 yılı sonunda da Derneğimizin 2. Yayını olarak basımı gerçekleşen bu kitapçığımızda Konya Çocuk Çevre Çalıştayı’nın çalışma konularını ve çıktılarını sizlerle paylaşıyoruz.

Günümüz çocukları, biz ve bizden önceki kuşakların yaşadığı doğal, temiz ve tehlikesiz ortamların aksine, yaşamlarını maddi ve manevi her alanda tehdit eden kirleticilerle birlikte sürdürmektedirler. Havamız kirleniyor, sulak alanlarımız bir bir kuruyor, orman arazilerimiz hızla azalıyor, kısacası gelecekte çocuklarımız için daha yeşil ve daha doğal yaşam alanlarımız tükeniyor. Aşırı nüfus artışı, plansız kentleşme ve sanayileşme, tarım topraklarının amacı dışında bilinçsizce kullanılması bizden sonraki nesillerin yaşam haklarına doğrudan birer tehdit oluşturmaktadır. Bu durumda biz büyüklere düşen görev, üzerinde yaşadığımız gezegeni bizden sonraki kuşaklara sürdürülebilir ve yaşanabilir bir şekilde teslim edebilmek için tedbirler almaktır. 

-SÜÇEV olarak tespit ettiğiniz sorunları hangi platformlarda dile getirmektesiniz? Derneğinizin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile teması var mıdır?

-SÜÇEV, tüm bu olumsuzlukların geniş toplum kesimlerince bilinmesi ve yapılan yanlışlıklardan hızla vazgeçilmesi için uzun soluklu bir çevre eğitimi projesine duyulan ihtiyacı her platformda dile getirmektedir. Bu bağlamda, SÜÇEV yetkililerinin, Çevre ve Şehircilik Bakanı Sayın İdris GÜLLÜCE ile yaptıkları görüşmelerde çevre eğitimine duyulan ihtiyaç gündeme getirilmiş, Sayın Bakan da SÜÇEV'in "Uygulamalı Çevre Eğitimi Merkezi" projesine olumlu görüş bildirdiklerini ifade etmişlerdir. Böylelikle Konya'dan başlayacak pilot proje ile yurdumuzun tüm illerinde toplumumuzun tüm kesimleri için hizmet verecek ve önemli bir eksikliği giderecek çevre eğitimi programının da başlayacağı müjdesini vermek isteriz. Bu konuyla ilgili olarak  "Çevre Eğitimine Yönelik İşbirliği Protokolü" 30 Aralık 2014 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı arasında bakanlar nezdinde imzalanmıştır. Umut ederiz ki 2015 yılı içerisinde Türkiye'nin ilk “Uygulamalı Çevre Eğitimi Merkezi” SÜÇEV'in yürütücülüğünde Konya'da açılır ve tüm yurdumuza örnek olabilecek bir çalışma başlatılmış olur. Böylelikle, devlet ve sivil toplum kuruluşu ortak çalışması da hayata geçirilmiş olacaktır. Konya Çocuk Çevre Çalıştayı, bu gibi örnek projelere dayanak oluşturması bakımından gerçekleştirilmiş önemli bir etkinlik olarak hafızalarda yer etmiştir. Konya Çocuk Çevre Çalıştayı, nazik çevremizin ne denli kırılgan olduğunu çocuklarımızın bakış açısıyla anlamamız için büyük bir mesaj niteliğindedir.

-Toplumumuzda çevre eğitimi konularında büyüklerin durumu nedir?

-Biz biliyoruz ki tüm çocuklar bebekliklerinden itibaren kazandıkları bütün becerileri, gözlemleme ve model alma yoluyla öğrenirler. Bu sebeple çocuklarda çevre bilincinin geliştirilmesi için verilmesi gereken temel eğitimde ebeveynlerin rolü çok önemlidir. Çünkü büyükler kendi davranışlarıyla küçükler için rol model olmaktadırlar. Ancak üzülerek ifade ediyoruz ki, biz büyükler çevremizin korunması konusunda çocuklarımıza rol model olamıyoruz.

-Çocuklarımız çevre konularından ne kadar haberdarlar, gündemi takip edebiliyorlar mı?

-Havasını soluyabileceğimiz, suyunu içebileceğimiz, çiçeğini koklayabileceğimiz, sağlıklı, temiz ve aynı zamanda sürdürülebilir bir çevre için, “KONYA ÇOCUK ÇEVRE ÇALIŞTAYI” kitapçığımızda yer alan çocuklarımızın uyarıları ve önerileri biz büyüklere ışık olacaktır. Çünkü modern hayatın kendilerine sunduğu iletişim kolaylıkları sayesinde, yeni kuşaklar dünyamızın karşı karşıya kaldığı küresel çevre sorunlarından haberdar olarak yetişmekteler ve çevre konusunda söyleyecekleri çok sözleri var. Yeter ki bu konuda kendilerine fırsatlar verelim.

- Anne ve babalara tavsiyeleriniz var mıdır?

-Sevgili anneler ve babalar, hepimizin bildiği gibi çocuklarımızın doğaya ve yaşayan tüm canlılara karşı doğal bir ilgileri vardır. Ağaçların arasında koşmak, onlara tırmanmak, çevrede gördükleri her şeyi dikkatlice incelemek ve onlar hakkında sorular sormak, nedenlerini araştırmak çocuklar için hayatın vazgeçilmez zevkleridir. Lütfen çocuklarınızın doğal çevreyi tanımalarına fırsat veriniz. Böylelikle yarının büyüğü olan çocuklar, yaşadıkları çevreyi oluşturan canlı ve cansız tüm varlıkların kendileri için ne denli önemli olduklarını kavrayacaklardır. Belki bu sayede bizler de bugüne dek bilmediğimiz ya da bilip de uygulamadığımız çevremizi koruma ahlâkı ile yeniden ahlâklanabiliriz. Belki özümüzde var olan ama unutmaya yüz tuttuğumuz güzellikleri çocuklarımızla beraber yaşamanın tadına varırız.

Sayın GÜNDÜZ, Konya Çocuk Çevre Çalıştayı’nın sizce en önemli mesajı nedir?

C: Bu çalıştayın SÜÇEV’e göre en önemli iki mesajı:

• Sevgili büyükler, çevremizin korunması ve yaşatılması konusunda lütfen  “ÇOCUKLARINIZI, TORUNLARINIZI DİKKATE ALINIZ!”.
• Sevgili küçükler sizler de lütfen çevrenizi kirleten, geleceğinizi yok eden “BÜYÜKLERİNİZİ HİÇ ÇEKİNMEDEN UYARINIZ!” olmuştur.

-Sayın Başkan, son olarak söylemek istedikleriniz nelerdir?

-SÜÇEV’in kuruluş felsefesi, yaratılan her şeyi Yaradan’dan ötürü sevmek ve bu sebeple de çevre koruma bilincini ibadet olarak görmektir. Bu anlayışın bir yansıması olarak sürekli kendimizi yenilemeli, durmadan ve yılmadan çok çalışmalıyız. Çünkü SÜÇEV; sağlıklı ve sürdürülebilir bir çevrede yaşamak ve bizden sonraki kuşakların da yaşama haklarını korumak için kuruldu. Bize göre çevresel sorunların çözümü nerede biliyor musunuz? Önce kendimizde, yani çözüm bende, çözüm sende, çözüm hepimizde…

Küçüklerimizin uyarılarının dikkate alınması ve yüreği sevgi ile çarpan herkesin kulağına bir damla da olsa kar suyu kaçması dileğiyle…