Yapıların çatı veya kubbesini taşıyan anasütunları gibi, şehrin kültür ve tarihini yüklenen değerli şahsiyetler vardır. Geçmişi çok iyi bilirler, o günleri yaşamışlardır, olaylara şâhid olmuşlardır. Derin bilgilerle dopdoludurlar. Bunlar, bir asra yaklaşan ömürleriyle birer canlı tarih sebilidirler. Yeni nesiller onları tanıyarak bilgilerinden istifade edebilirlerse şehir namına pek çok konuyu kayıt altına almış sayılırlar.  Ne var ki bütün mesele, onları yakında tanıyabilmek, değerlendirebilmek ve sebil ettiği bilgileri, hatıraları muhakkak kayıt altına alabilmektir.

                 Tabiri câiz ise, “Min’el-bâb, ilel-mihrap” dopdolu olan bu eli öpülesi, değerli şahsiyetlerden birisi de merhum Mehmet Ali Apalı idi. Kuvvetli hafızası, engin merakı, büyük araştırma azmi ile Konya’ya dair çok kıymetli bilgileri ve belgeleri mahfuzdu. Konya kültür tarihine dair konularda başı daralanlar, hemen ona koşarlardı ve aradığına da kavuşurlardı. Rahmetlinin evinde, elinde Konya’ya dair pek çok kıymetli fotoğraflar mevcut idi. Mesleğini icâbı kendisine başvurulduğu için Meram Vadisi’ni boydan boya geçen ve ulaştığı yerleri sulayarak canlılık kazandıran Dere’nin, bağzı kendini bilmezlerce el konularak gasp edilmesi ve konunun adliyeye intikal ettirilmesi üzerine derin belge ve bilgilerin ışığında konuyu aydınlatarak Meramlılar’ın lehine sonuçlandırmıştı. O kadar bilgi ve belgeye sahipti ki Konya’nın kültür ve tarihine dair araştırma yapan yerli ve yabancı ilim adamları ondan çok istifade ederlerdi. Çevrilen tarihî filmlerde onun görüşü alınır Köyceğizdeki meşhur konağını bile stüdyo olarak kullanılmasına büyük bir fedakârlılıkla izin verirdi. Dedesi, meşhur âlim Sivaslı Ali Kemalî Efendi onun verdiği bâkir ve canlı bilgi ve belgelerle kitaplaştırılmış ve böylece genç nesle kazandırılmıştı.

                Apalı merhum, Türkiye Anıtları Koruma Derneği Konya Şubesi yönetim kurulu üyelerindendi. Her ay bir gün başkan Şehâbettin Uzluk’un evinde yapılan mutad toplantılardaki sohbetlerin tadına doyulmazdı.

                Son derecede kibar, nazik bir kişiliğe sahip idi. Temiz giyinir, güzel konuşur, meclistekilere ışık saçardı. Bu toplantılar Konyamız’ın alaylı akademisi gibi idi. Çok ciddi konular gündeme gelir, konuşulur, tartışılır ve karara bağlanılırdı. Meselâ, bir yıl Genel Kurmay Başkanlığı’nın talimatı üzerine, Konya şehitliklerinin yeri, tarihi ve durumu hakkında, Kültür Müdürlüğü’nce yapılan araştırmalarda, büyük görevler ifâ etmişti. Daha pek çok Konya hizmetlerinin kahramanı olan Mehmet Ali Apalı, 18 Temmuz 1987 tarihinde vefat etmişti. 87 yaşında Hakk’a kavuşan Apalı ertesi gün Sultan Selim Cami’inde kılınan ikindi namazını takiben Üçler Mezarlığı’na sırlanılmıştı. Bu yıl merhumun vefatının 30. Yıldönümüdür. Bu vesile ile onu bir kere daha rahmet ve minnetle anıyoruz. Ruhu şâd olsun.