KAHİRE (AA) - Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, Mısır'ın, geçmişte Sudan'ın Nil sularındaki payından kullanmasının, Sudan'ın söz konusu payı kaldırabilecek kapasitesi olmamasından kaynaklandığını, payın bir kısmının Mısır'ın iradesi dışında Mısır'daki nehir yatağına aktığını belirtti.

Şukri, Mısır resmi ajansı MENA'da yer alan açıklamasında, Sudan Dışişleri Bakanı İbrahim Gandur'un, "Sudan'ın sorununun, Nil Sularının Paylaşılması Anlaşması gereğince belirlenen su üzerindeki payının, geçen yıllar boyunca Mısır tarafından kullanılması olduğu" yönündeki açıklamalarına tepki gösterdi.

Bakan Şukri, Gandur'un iki ülke arasındaki su ilişkisini borçlu ya da borç veren olarak görmesinin garip olduğunu belirterek, "Sudan, uzun zamandır Nil sularındaki yıllık 18,5 milyar metreküp payının tamamını kullanıyor." ifadelerini kullandı.

Geçmiş yıllarda Sudan'ın söz konusu payı kaldıracak kapasitesi olmadığını, payından bir kısmının Mısır'ın iradesi dışında nehir yatağına aktığını ve bunun Sudan'ın onayıyla gerçekleştiğini aktaran Şukri, şunları kaydetti:

"Bu durum Mısır'daki baraj için tehlike teşkil ediyordu. Çünkü özellikle sel zamanlarında barajın depolama kapasitesinde beklenmedik artış meydana geliyordu. Bu nedenle Mısır, fazlalık suları nehrin yatağına ya da barajın arkasındaki alana tahliye ediyordu."

Şukri, Hedasi Barajı'nın iki ülkenin Nil suları paylaşımına etkileri konusunda yapılan çalışmaların sekteye uğradığı şu dönemde bu konuların gündeme gelmesinin anlaşılmaz olduğunu belirtti.

RT Arabic televizyonuna konuşan Gandur, dün Etiyopya'nın inşa ettiği Hedasi Barajı sayesinde, ülkesinin Nil Nehri üzerindeki payını alabileceğini belirterek, "Sudan'ın sorunu, 1959 yılında imzalanan Nil Sularının Paylaşılması Anlaşması gereğince belirlenen su üzerindeki payının, geçen yıllar boyunca Mısır tarafından kullanılması olmuştur. Hedasi Barajı sayesinde Mısır, Sudan'ın hakkı olan suyu kullanamayacak." ifadelerini kullanmıştı.

Mısır, 13 Kasım Pazartesi günü başkent Kahire'de yapılan üçlü toplantının ardından, Hedasi Barajı konusunda Etiyopya ve Sudan'la yapılacak teknik müzakerelerin dondurulmasına karar vermişti.

Etiyopya'nın 2011'de Nil'in iki kolundan birini oluşturan Mavi Nil'in yatağını değiştirerek Hedasi Barajı'nın inşasına başlamasıyla bölge ülkeleri arasında nehrin sularının kullanımı konusunda tartışmalar gündeme gelmişti. Etiyopya, Mısır ve Sudan arasında yürütülen müzakereler sonucu 6 Mart 2015'te Hedasi Barajı ile ilgili "İlkeler Anlaşması" imzalandığı bildirilmiş, anlaşmanın ayrıntılarına ilişkin bilgi verilmemişti.

Mısır, Etiyopya ve Sudan, ayrıca 20 Eylül 2016'da Hedasi Barajı projesinde "hidroelektrik üretim sistemi, modelleme, su kaynakları simülasyonu ile bunların çevresel, sosyal ve ekonomik etkileri" üzerine incelemeler yapılmasını öngören bir anlaşma imzalamıştı.

Mısır, Nil sularından yıllık 55,5 milyar metreküp, Sudan ise 18,5 milyar metreküplük pay alıyor.

AA