BOLU (AA) - ZAFER GÖDER - Abant İzzet Baysal Üniversitesi (AİBÜ) Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi Yaban Hayatı ve Ekolojisi Ana Bilim Dalı Başkanı Yrd. Doç Dr. Cihangir Kirazlı, insanlar nedeniyle oluşan habitat değişimlerinin yaban hayvanlarının en büyük stres kaynağı olduğunu bildirdi.

Türkiye'deki toplam 21 milyon 678 bin 134 hektarlık alanın 17 milyon 260 bin 592 hektarı "koru", 4 milyon 417 bin 542 hektarı ise "baltalık" ormanlarından oluşuyor. Koru ormanlarından yıllık ortalama 13 milyon 269 bin 618 metreküp, baltalıklardan ise 3 milyon 725 bin 583 metreküp olmak üzere toplam 16 milyon 995 bin 201 metreküp odun üretimi yapılması planlanıyor.

Türkiye'deki ormanlarda yaşayan 162 memeli, 460 kuş, 716 balık ve 141 sürüngen türü ormancılık faaliyetlerinden çeşitli şekillerde etkileniyor.

Kirazlı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ormancılık faaliyetlerinin önemli bir ekonomik kaynak olduğuna işaret ederek "Ormancılık denilince akla ilk gelen şey kereste üretimi. Kereste üretimi denilince özellikle kuru, yaşlanmış ya da belli olgunluğa ulaşmış ağaçlar kesiliyor ve bunun sonucunda da belirli bir kereste üretimi yapılarak çeşitli şekillerde değerlendiriliyor" diye konuştu.

Kirazlı, yaban hayvanlarının, ormancılık faaliyetleri sırasında en fazla habitat değişiminden etkilendiğini vurguladı.

Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) verilerine bakıldığında, "Dünyada kritik düzeyde tehlike altında olan türlerin" yüzde 93'ünün en büyük stres kaynağının habitat kaybı ve değişimi olduğunu belirten Kirazlı, "Bu habitat değişimi sadece ormancılıkla alakalı değil. İnsanların bölgede yaptığı zirai uygulamalar, avcılık ve şehirleşme gibi faktörler de buna neden olabiliyor. İnsanlar nedeniyle oluşan habitat değişimleri yaban hayvanların en büyük stres kaynağı oluyor" şeklinde konuştu.

Kirazlı, habitat değişimi nedeniyle yaban hayvanlarının kullandığı alanların daralması sonucunda ilk başta besin zincirinin en tepesindeki hayvanların etkilendiğini dile getirdi.

- Rahatsızlık faktörü

Yaban hayvanlarını etkileyen ikinci temel konunun ise "rahatsızlık faktörü" olduğuna dikkat çeken Kirazlı, şöyle konuştu:

"Ormancılık faaliyetleri sırasında orman içinde insan ve araç bulunması, bir anlamda ormanın sahipleri olan yaban hayvanlarının evinde işlem yapmamız, o bölgeyi kullanan hayvanlar için bir rahatsızlık faktörü yaratmamıza neden oluyor. Bunlardan en çok etkilenen ise yine besin zincirinin en tepesindeki büyük yırtıcı hayvanlardır. Rahatsızlık faktörü ortaya çıktığında yaban hayvanlarının üreme yatırımlarından vazgeçmesi popülasyon için ciddi kayıplara sebep oluyor."

Kirazlı, yaban hayvanlarının yaşam alanlarının korunması ve nesillerinin devam ettirilebilmesi adına sürdürülebilir bir ormancılık politikasının uygulanması gerektiğini kaydetti.

Hiçbir surette "ormandan faydalanmayalım" denilemeyeceğini ifade eden Kirazlı, "Ormandan faydalanılması gerekir çünkü bizlerin de ihtiyaçları var. Orman üretimini, orman içinde var olan yaban hayatını gözeterek yapmamız gerekiyor. Örneğin, onların üreme zamanlarına uygun bir şekilde ormancılık faaliyetleri yeniden düzenlenebilir. O bölgede bir envanter yapılarak, hangi hayvan türlerinin olduğu bilgisinin elde edilmesi ve bu bilgiler sonucunda çeşitli gözlemler, araştırmalar ve ekonomik uygulamalar yapılabilir" diye konuştu.

Orman ve Su İşleri 9.Bölge Müdürü Erdem Karaağaç ise ormancılık faaliyetlerinin bakım ve aralama kesimleri şeklinde yapıldığını anımsatarak, kesimin olduğu, insan varlığının görüldüğü ve gürültü faaliyetlerinin olduğu yerlerde ve çevresinde yaban hayvanlarının durmayacağını söyledi.

Yaban hayvanlarının, bu tür çalışmaların yapıldığı alanları mutlaka terk ettiğini vurgulayan Karaağaç, şunları kaydetti:

"Ormancılık çalışması esnasında hayvanlar strese giriyor. Orada bulunmuyor ve başka bölgeye geçiyor. Çalışma yapılan dönemlerde hayvanlar orayı terk eder ama ondan sonraki dönemler için ormanda aralama ve genişleme olacağı için hayvanların yaşama alanına olumlu etkisi olur. Ormanlık alanda, amacına uygun bir şekilde ve güzel bir bakım yapılmışsa o an için sıkıntı yaşayan hayvanlar daha sonraki dönemde alan içerisinde daha rahat gezebilir. Ormana yapılan bakım uzun vadede yaban hayvanlarına daha iyi gelir ama kısa vadede olumsuz etkisi olur."

Bolu Orman Bölge Müdürü Yusuf Şahin de ormanların yaban hayatı ile yaşam ortamlarının korunması ve geliştirilmesi açısından gerekli olan vazgeçilmez bir ekosistem olduğuna dikkat çekti.

Bu ekosistem içerisinde her türden memeli, yırtıcı, kanatlı, yeraltı ve yer üstünde yaşayan canlılar olduğunu belirten Şahin, "Yaban hayatı orman ekosisteminde zincirin bir halkasıdır. Yaban hayatının devam etmesi bu ekosistemin bozulmaması ile doğrudan ilgilidir. Ormanlar yaban hayatındaki her türden canlılar için barınma, beslenme ve üreme ortamlarıdır. Ormanlar yaban hayatının, biyolojik çeşitliliğinin devamının sigortasıdır. Yaban hayatının devamlılığı, ekosistem içinde devam etmesi bu canlıların öncelikle barınması, beslenmesi ve üremesi ile mümkündür" ifadesini kullandı.

AA