Anadolu Selçuklu Medeniyeti'ne başkentlik yapan Konya'da, varlığı daha önceki kaynaklarda geçmeyen kervansaraylar Ebul Hasan, Derebucak Ortapoyam ve Eynif Tol, literatüre kazandırıldı.

Selçuk Üniversitesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Osman Kunduracı, yaptığı açıklamada, hayatının, Konya'nın Derebucak ilçesinde geçtiğini ve bölgedeki tarihi ve kültürel varlıklara ilişkin yaklaşık 20 yıldır çalışma yürüttüğünü söyledi.

Kunduracı, Beyşehir-Derebucak-İbradı-Serik güzergahında Romalıların da kullandığı ticari bir yolun olduğunu ve Anadolu'daki ticaret mallarının Akdeniz'e buradan gittiğini dile getirdi.

Kunduracı, güzergah üzerindeki, bir kısmı yok olmuş, bir kısmı da kaybolmaya yüz tutan Selçuklu kervansaraylarına yönelik çalışmalar yaptığını belirterek, şöyle konuştu:

"Derebucak'a girişte Tollar mevkisinde bir han kalıntısı olduğunu keşfettim. Bunun hemen 14 kilometre aşağısında Orta Payam mevkisinde 'Kireçlik Hanı' vardı. Bunların silsile halinde devam ettiğini fark ettik. Konya-Beyşehir arasındaki ticaret yolunun Kubadabad-Alanya arasında bir bağlantısının olabileceğini düşünerek, bu kervansarayları belirledik. Burada üç hanın yerini bulduk ve yapıyı tespit ettik. Bunlardan ikisinin, tam metin kitabeleri de var."

O dönemde Konya'nın başkent olması dolayısıyla Kubadabad Sarayı ve Alanya Kalesi'nin güzergahında konaklama yapılacak bir kervansarayın bulunmamasının düşünülemeyeceğini vurgulayan Kunduracı, "Gembos Ovası'na ve oradan güneye doğru indiğimizde, Eynif Ovası var. Orada da bir Tol Hanı var. Bu hanların bir güzergah oluşturduğunu düşündüm ve çalışmalarımı bölgeye yoğunlaştırdım. Doğuya doğru gittiğiniz zaman Manavgat Sırt Köyde 'Mutbeli Hanı' isminde bir han buldum. Bu hanlar bilinmiyordu. Bu handa kitabesiyle ve yapısıyla ayaktaydı. Batıya doğru Kargıhan'a, bu handan da Antalya'ya ulaşıldığını gördüm." ifadelerini kullandı.

- Selçuklu dönemi kervansarayları bilim camiasına kazandırıldı

Kubadabad Sarayı ile Alanya kervan yolunu detaylarıyla ortaya çıkardığını anlatan Kunduracı, "Ancak bu yolu ilk tespit eden ben değilim. 1950'li yılarda Kurt Erdmann gelmiş, bir kısmını görmüş ancak literatüre kazandırılmamış. Bu eksikliği giderdim. Selçuklu dönemi kervansarayları, ilk defa sanat tarihi ve bilim camiasına tarafımızdan yayınlanarak kazandırılmıştır. Bu çalışma geçen yıl, 'Konya-Alanya Güzergahındaki Selçuklu Kervansarayları' başlığıyla uluslararası hakemli dergilerde yayımlandı." diye konuştu.

Kunduracı 1999'da başlayan çalışmalar kapsamında, ilk olarak 1232 tarihli Derebucak Tol Han ile 1231 tarihli Murt Beli Hanı'nı tespit ettiklerini ifade ederek, şunları söyledi:

"Kargıhan'a giderken o yol üzerinde tespit ettiğimiz Ebul Hasan Hanı'nı bilim camiasına kazandırdık. Erkman'ın görüp de ayrıntısıyla vermediği Derebucak Ortapoyam Hanı ile Eynif Ovası'nda ise Aziz Albek isimli müzecinin kısaca rapor ettiği ancak literatüre kazandırılmayan 13. yüzyıla ait Eynif Tol Hanı'nı da bilimsel çalışmalarını tamamlayarak yayımladık."