İSTANBUL (AA) - AYŞE BÜŞRA ERKEÇ - Samsun'da Sultan 2. Abdülhamid Han tarafından 1892 yılında yaptırılan ve çeşitli nedenlerle günümüze ulaşamayan Hamidiye Çeşmesi, arşivdeki fotoğraflardan istifade edilerek rekonstrüksiyon çalışmasıyla aslına uygun yeniden yapılacak.
Döneminde bulunduğu bölgenin su ihtiyacını karşılayan çeşmenin yeni hali, 2019'da ihya çalışmaları tamamlanarak yeniden hizmet vermeye başlayacak.
Rekonstrüksiyon çalışmalarını ekip arkadaşlarıyla gerçekleştirecek mimar Aslı İffet Sarıgül, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Samsun'da Pazar Mahallesi Subaşı mevkisinde bulunan tarihi çeşmenin arşivdeki fotoğraflardan yararlanılarak ihya edileceğini söyledi.
Sultan 2. Abdülhamid Han'ın Anadolu'nun pek çok yerine hayır kurumları yaptırdığını dile getiren Sarıgül, "Hamidiye Çeşmesi'ni yeniden ayağa kaldırmak için günümüze ulaşan kaynaklar yeterliydi. Yüzlerce yıldır eser veren bir medeniyetin çocuklarıyız ve ne yazık ki her eseri yeniden yapmak için bu kadar bilgiye ve belgeye sahip değiliz." diye konuştu.
Sarıgül, Türkiye'de var olan tarihin, geçmişten miras alındığına işaret ederek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Hamidiye Çeşmesi, 2. Abdülhamid'in Sultan olarak değil, insan olarak Samsunlulara bir armağanıdır çünkü bütünüyle kendi şahsi gelirleriyle yaptırdığı bir hayrattır. Çeşme, 1892 yılında yaptırılmıştır. 126 yıl önceyi düşünecek olursak su, o dönem için hayat demektir, yani mahalleye su götürmek o mahalleye hayat götürmekle eşdeğerdir.
Toplumsal hafızamızı tazeleyecek bu tür girişimlerin, bugün ve gelecekte daha büyük eserlere imza atmak için bizi motive edeceğine inanıyorum. Bu nedenle günümüze hiç ulaşmamış bir eserin bile kullanıldığı dönemdeki halini tasavvur etmeyi seviyorum. Günümüzün inşa teknolojisi çok üst düzeyde. Geçmişte de estetik ve insan ölçeği zirvedeymiş. İkisini bir araya getirmek için tek ihtiyacımız, araştırma ve hayal gücüydü. Biz de hem araştırmayı hem de hayal etmeyi seven bir ekibiz. Mimarlık demek, tasarım demektir. Zaten hayal gücü ve samimiyetin birleşimi, tasarımı oluşturur."
- "Çeşmenin eski yerine çok yakın bir alan belirledik"
Tarihi çeşmenin yenilenme aşamalarında yaşadıklarını anlatan Sarıgül, "Maalesef çeşme, çeşitli nedenlerle günümüze ulaşamamış. Samsun'un tarihi değerlerini gün yüzüne çıkartmak isteyen Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz, Hamidiye Çeşmesi'nin de rekonstrüksiyonunun yapılarak yeniden hayat bulmasını önemsedi. Bütün bu gelişmeler doğrultusunda Samsun Belediyesi çeşmenin yeniden yapılması için ihale açtı." ifadelerini kullandı.
Samsun Büyükşehir Belediyesi'nin gerekli ön çalışmaları yaptığını, çeşmenin ayakta olduğu zamanki fotoğrafları ve edindikleri bilgileri kendileriyle paylaştığını aktaran Sarıgül, şunları kaydetti:
"Biz de olarak ekip arkadaşlarımla ek araştırmalarımızı yaptık. Edindiğimiz tüm bilgiler, fotoğraflar ve veriler doğrultusunda, Samsun Büyükşehir Belediyesi Etüd ve Projeler Daire Başkanı Cüneyt Yalçınkaya ve tarih danışmanlarının rehberliğinde projeyi ölçeklendirip detaylandırdık.
Çeşmenin orijinal yerinde şimdi çarşı ve dükkanlar bulunuyor. Belediye ile yaptığımız tetkikler sonucunda eski yerine çok yakın birkaç metre mesafede bir alan belirledik. Hak sahiplerini mağdur etmeden, Abdülhamid Han'ın hassasiyetlerine yakışacağını düşünerek meydanın silüetine uygun olması, mevcut dokuyla çelişmemesi ancak tarihi ve simgesel önemini yansıtmasını da yer seçiminde temel ilke olarak aldık."
AA