ANKARA (AA) - DUYGU YENER - Sağlık Bakanlığınca, geçen yıl Türkiye genelinde yapılan meme, serviks (rahim ağzı) ve kolorektal (bağırsak) kanser taramalarından 7 milyon kişi yararlandı.
AA muhabirinin "4 Şubat Dünya Kanser Günü" dolayısıyla, Sağlık Bakanlığı verilerinden derlediği bilgilere göre, kanser beraberinde getirdiği sağlık sorunlarının yanı sıra maddi ve manevi yönden uzun süreli mücadele gerektiren bir hastalık olmaya devam ediyor.
Türkiye'deki son kanser verilerine bakıldığında, erkeklerde en sık akciğer ve prostat kanseri, kadınlarda meme kanseri görülüyor. Hem erkeklerde hem kadınlarda kolorektal kanseri, en sık görülen üçüncü kanser türü oldu.
Çocukluk çağı kanserlerinde ise en sık görülen kanser türlerinin başında lösemi geliyor.
Uluslararası Kanser Savaş Örgütü (UICC) tarafından yayınlanan bildirgede, kanserle mücadele konusunda dünya genelinde yapılması gerekenler arasında kanserin yüzde 30-50 arasındaki bir bölümünün risk faktörlerinden kaçınma, erken tanı ve tedavi yöntemleriyle önlenebileceği belirtildi.
Tütün kullanımının, önlenebilir en büyük kanser nedeni olarak gösterildiği bildirgede, sigarayı bırakmanın kanser riskini azaltmak için yapılabilecek en iyi yöntemlerden biri olduğu vurgulandı.
Bildirgede, tütün kullanımının ağız kanserleri, akciğer, karaciğer, mide, bağırsak ve yumurtalık kanserlerinin yanı sıra bazı lösemiler de (kan kanserleri) dahil olmak üzere yaklaşık 15 farklı kanser türüne neden olduğu aktarıldı.
Dünya Sağlık Örgütüne göre, yaygın kanserlerin en az üçte biri uygun bir diyetle, sağlıklı kiloyu korumak ve fiziksel olarak aktif olmakla önlenebiliyor.
Sağlıklı beslenmek, yeterli miktarda meyve ve sebze ile lifli gıda tüketimi, sağlıklı bir kilonun sürdürülmesi ve fiziksel aktivitenin günlük yaşamın bir parçası haline getirilmesi, bağırsak, meme, rahim, yumurtalık, pankreas, yemek borusu, böbrek, karaciğer, ileri prostat ve safra kesesi kanserleri gibi 10 kanser türüne ilişkin riskin azalmasına yardımcı oluyor.
Alkol kullanımı ise ağız, yutak, gırtlak, yemek borusu, bağırsak, meme, karaciğer ve bağırsak kanserlerinde riski artırıyor.
- KETEM'lerde ücretsiz kanser taraması
Kanser tedavisinde erken teşhis hayat kurtarıyor. Özellikle meme, serviks, kolorektal, cilt, ağız ve bazı çocukluk kanserlerinin erken teşhis edilmesi büyük oranda iyileşmeyi kolaylaştırıyor.
Dünya Sağlık Örgütünce tüm dünyada taranması önerilen meme, kalın bağırsak ve rahim ağzı kanserleri için Sağlık Bakanlığı tarafından Türkiye genelinde toplumun kaynaklarına ve hastalık yüküne uygun tarama programları yürütülüyor.
Kanser taramaları, Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM) ve Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) ücretsiz yapılıyor.
Meme kanseri taramaları, 40-69 yaş arasındaki kadınlara yılda bir klinik meme muayenesi, 2 yılda bir mamografi çekimi, kalın bağırsak kanserleri taramalarında ise 50-70 yaş arasındaki kadın ve erkeklere 2 yılda bir gaitada gizli kan testi (GGT) ve 10 yılda bir kolonoskopi hizmeti veriliyor.
Rahim ağzı kanserleri taramalarında ise 30-65 yaş arası tüm kadınlara 5 yılda bir HPV-DNA ve smear testi yapılıyor.
Tarama sonrası pozitif çıkan vakaların tanı ve tedavisi için hastalar, Sağlık Bakanlığı Kanser Dairesi Başkanlığınca, Avrupa Birliği kriterleri çerçevesinde hizmet veren merkezlere yönlendiriliyor.
Türkiye'nin hemen her ilinde en az bir tane olmak üzere 177 KETEM (120'si Sağlık Hayat Merkezinde) 25 Mobil KETEM toplamda 202 KETEM, 7 bin 987 Aile Sağlı Merkezi ve 182 Sağlıklı Hayat Merkezi faaliyet gösteriyor.
Bakanlık verilerine göre, geçen yıl Türkiye genelinde hizmet veren kanser tarama merkezlerine başvuran 7 milyon kişi, meme, serviks ve kolorektal taramalarından yararlandı.