ANKARA (AA) - DİLARA ZENGİN / TUBA ŞAHİN - Başbakan Binali Yıldırım'ın ABD ziyaretinin, siyasi ilişkilerin yanı sıra ekonomik konulara da "yeni kapı" aralaması bekleniyor.
ABD’de yeni yönetimin göreve gelmesinden sonra Türkiye'den ABD’ye başbakan düzeyinde gerçekleştirilen ilk ziyarette, Yıldırım, ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence ile ikili, siyasi, askeri ve ekonomik ilişkileri görüşecek.
Ekonominin de görüşmelerin odağında bulunacağı ziyarette, Yıldırım, yatırımcı ve iş adamlarıyla bir araya gelecek.
Yıldırım'ın ziyareti öncesi, ABD ile vize sorununun çözümüne yönelik yaşanan gelişme piyasalara olumlu yansıdı. Sınırlı ölçüde vize başvurularının yeniden kabul edilmeye başlandığının dün açıklanmasının ardından, Borsa İstanbul'da 115.093,34 puanla gün içerisinde en yüksek seviye görülürken, 114.165,67 puanla kapanış rekoru kırıldı. Dolar/TL paritesi, vize sorunun çözülmesine ilişkin iyimserlikle 3,8905'ten 3,8224'e kadar geriledi.
İş dünyası, söz konusu olumlu havanın, Başbakan Yıldırım'ın ABD ziyaretiyle ekonomik ilişkilere yansıyacağı değerlendirmesinde bulundu.
- "Ekonomik ilişkilerin güçlenmesi için yeni bir kapı"
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-ABD İş Konseyi (TAİK) Yürütme Kurulu Üyesi Mehmet Ali Yalçındağ, ABD ve Türkiye'nin, ticari, ekonomik, askeri ve politik alanlarda uzun süredir birlikteliği olduğunu söyledi.
Bu güçlü birlikteliğin son dönemde bazı testlerden geçtiğine ancak iki ülkenin iş birliğinin bölge için önemi ve faydasının göz ardı edilemeyeceğine dikkati çeken Yalçındağ, "Bazı olumsuz gündemler var, vize konusu, bankalarımız ile ilgili bazı dedikodular. İnancım o ki sayın Başbakanımızın ziyareti bazı dedikoduların bertaraf edilmesi için faydalı olacak ve görüşmeler de ekonomik ilişkilerin güçlenmesi için yeni bir kapı açacak." dedi.
Yalçındağ, iş dünyasının tarafların iletişim kanallarını açık tutmasını beklediklerini belirterek, vize gerginliğinin ekonomik yatırımlar için sağlıklı bir durum olmadığının altını çizdi. Yalçındağ, "Bilhassa Türkiye’deki Amerikan yatırımlarının temsilcilerinin rahat giriş yapamaması büyük bir sorun. Hükümetimizin bu süreçte iş insanlarının zorda kalmamaları için yoğun çaba sarf ettiğini gözlemliyoruz. Umuyorum ki bu konular kısa sürede geride kalır." ifadesini kullandı.
- İş dünyasının beklentisi "orta yolu" bulma
Türk Amerikan Konseyi (ATC) Başkanı Howard Beasey de Türk ekonomisinin olumlu görünümü göz önüne alındığında görüşmelerde tarafların, üretim ve çeşitli teknolojik sektörlerin entegrasyonunu artırarak ekonomik ilişkileri geliştirmeye yönelik konuları ele almalarının beklendiğini söyledi.
İkili ilişkilerin zorlu bir dönemden geçtiğini hatırlatan Beasey, "Kararlı ve ileriye bakan bir ortaklık için birden fazla sorun çözülmelidir. İş dünyası, her iki hükümetin de iki ülke arasındaki mevcut siyasi konularda orta yolu bulmasını bekliyor. Böylece iş dünyası, iş yapmaya ve ikili ticaret ilişkilerini geliştirmeye devam edebilir." diye konuştu.
Beasey, vize işlemlerinin askıya alınmasının iş dünyasının güvenini sarstığını ve iş yapma kolaylığını engellediğini belirterek, her iki ülkenin de vize başvurularını sınırlı ölçüde başlatma kararının Başbakan Yıldırım'ın ABD ziyareti öncesi olumlu bir hava yarattığını dile getirdi.
- Dış ticaret hacmi 9 ayda 15,4 milyar doları gördü
Türkiye'nin ABD'ye yaptığı ihracat tutarı bu yıl ocak-eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 34,1 artarak 4 milyar 812 milyon dolardan, 6 milyar 451 milyon dolara yükseldi.
Türkiye'nin aynı dönemde ABD'den yaptığı ithalat ise yüzde 3,8 artarak 8 milyar 949 milyon dolar oldu. Böylece iki ülke arasındaki dış ticaret hacmi bu yılın dokuz ayında 15 milyar 400 milyon olarak gerçekleşti.
Küresel finansal krizin etkisiyle 12 milyar doların altına düşen iki ülke dış ticaret hacmi, 2011'de en yüksek seviyesi olan 20,6 milyar doları görmüştü.
İki ülke arasındaki dış ticaret hacmi geçen yıl ise 17,5 milyar dolar oldu. ABD'nin Türkiye ihracatındaki payı geçen yıl yüzde 4,6 olurken, ithalattaki payı yüzde 5,5 seviyesinde gerçekleşti.
Türkiye, geçen yıl ABD'nin ihracatında 29'uncu sırada yer alırken, ülkenin tedarikçileri arasında ise 33'üncü oldu. Türkiye'nin ABD pazarından aldığı pay yüzde 0,3'te kaldı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye ve ABD arasındaki son 10 yıldaki dış ticaret verileri şöyle:
| Yıl | İhracat (milyar dolar) | ABD'nin toplam ihracattaki payı (%) | İthalat (milyar dolar) | ABD'nin toplam ithalattaki payı (%) | Dış ticaret hacmi (milyar dolar) |
| 2017 (9 Ay) | 6,45 | 5,6 | 8,95 | 5,3 | 15,4 |
| 2016 | 6,62 | 4,6 | 10,86 | 5,5 | 17,48 |
| 2015 | 6,4 | 4,4 | 11,14 | 5,4 | 17,8 |
| 2014 | 6,34 | 4 | 12,7 | 5,3 | 19,04 |
| 2013 | 5,64 | 3,7 | 12,6 | 5 | 18,24 |
| 2012 | 5,6 | 3,7 | 14,13 | 6 | 19,73 |
| 2011 | 4,6 | 3,4 | 16 | 6,7 | 20,6 |
| 2010 | 3,76 | 3,3 | 12,3 | 6,6 | 16,06 |
| 2009 | 3,24 | 3,2 | 8,6 | 6,1 | 11,84 |
| 2008 | 4,3 | 3,3 | 12 | 5,9 | 16,3 |
| 2007 | 4,2 | 3,9 | 8,2 | 4,8 | 12,4 |
AA