ABD başkanlık seçimlerinden zaferle çıkan Donald Trump, seçim kampanyası süresince sansasyonel çıkışları ve sert konuşmalarıyla gündeme gelmişti. Söylemleri nedeniyle birçok ünlü ve siyasetçinin eleştiri oklarına ve hakarete varan sözlerine hedef olan Trump'ın başkanlığı döneminde de tartışmaların devam etmesi bekleniyor.
Başkanlık ihtimali, kıdemli siyasetçiler tarafından "endişe verici, ulusal felaket, ciddi tehdit" olarak nitelendirilen Trump, sanat çevreleri tarafından da kıyasıya eleştirilmiş, Alman Nazi lideri Adolf Hitler ile kıyaslanmıştı.
"Irkçılık, yabancı ve kadın düşmanlığıyla" sıklıkla suçlanan Trump'ın döneminde hem ABD siyaseti hem de dış politikasının ne şekilde seyredeceği merak ediliyor.
- Siyaset çevrelerinden eleştiriler
Eski Dışişleri Bakanı Colin Powell'ın eylül ayında sızdırılan elektronik postalarında Trump'ı, ırkçılarla ittifak kurmakla, ABD Başkanı Barack Obama'nın Birleşik Devletler'de doğup doğmadığını sorgulamakla suçlayarak "ülke için utanç kaynağı ve ulusal bir felaket" olarak nitelendirdiği görülmüştü.
ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden, Demokratların başkan adayı eski Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'ın seçim kampanyasına destek için eylülde yaptığı konuşmada, milyarder iş adamı Trump'ı, "dış politikada cahil olmak ve ABD'nin dış politikasına ciddi tehdit oluşturmakla" suçlamıştı.
Dış politikadan "tamamen bihaber" olmakla itham ettiği Trump için Biden, "Bu adama nükleer silahların şifrelerinin verildiğini düşünsenize" şeklinde konuşmuştu.
Selefi Barack Obama, ağustosta yaptığı açıklamada, Müslüman karşıtı çıkışlarıyla dikkati çeken Trump'ın ABD başkanlık koltuğuna yakışmayacağını dile getirerek "Cumhuriyetçilerin adayı, bu ülkeye başkanlık yapacak yeteneğe sahip değil." değerlendirmesinde bulunmuştu. Ayrıca Obama, Trump'ın her konuşmasında bunu bir kez daha ispat ettiğini söylemişti.
Trump'ın kadınlarla ilgili aşağılayıcı ve küfürlü sözler sarf ettiği video kaydının ortaya çıkmasının ardından, eleştirilerinin dozunu artıran Obama, özgüvenden yoksun Trump'ın başkalarına hakaret ederek kendisini yüceltmeye çalıştığını savunmuştu.
Obama, Trump'ın sözlerinin, çocukların bulunduğu bir ortamda ağza alınamayacağını dile getirerek "Azınlıklara, göçmenlere, başka dinlerin mensuplarına da aynısını yapıyor, engellilerle alay ediyor, askerlerimize, gazilerimize hakaret ediyor. Bu şunu gösteriyor, öylesine özgüvensiz hissediyor ki başkalarını küçük düşürerek kendisini yüceltiyor. Böyle bir karakterin, Oval Ofis'te bulunmasını ben kesinlikle önermem." ifadelerini kullanmıştı.
- Meksika Cumhurbaşkanından Hitler benzetmesi
Meksika Cumhurbaşkanı Enrique Pena Nieto, seçim kampanyalarında Meksika'dan yasa dışı göçü engellemek için bu ülkeyle ABD arasına duvar çekeceğini ve "para musluklarını kapatacağını" dile getiren Trump'ı, Alman Nazi lideri Adolf Hitler'e benzetmişti.
Nieto, Meksika'da yayımlanan Excelsior gazetesine verdiği demeçte, Trump'ın söyleminin çok keskin olduğunu belirterek "(İtalyan faşist lider Benito) Mussolini ve Hitler de böyle geldi" ifadesini kullanmıştı.
New York Times gazetesinde, Michiko Kakutani imzasıyla çıkan, "Hitler: Yükselme 1889-1939" adlı kitap eleştirisinde de isim verilmeden Trump'ın Hitler ile kıyaslandığı ileri sürülmüş ve yazı tartışmalara neden olmuştu.
- Trump'a ünlülerden tepki yağmıştı
Katıldığı bir televizyon programında, "Trump seçilirse dünyanın sonu gelmiş demektir." diyen Hollywood'un ünlü aktrislerinden Jennifer Lawrence, başka bir program da Trump'a açıkça küfretmişti.
Yazarı Stephen King de Washington Post gazetesine verdiği mülakatta, "Trump'ın başkanlığı, beni her şeyden daha çok korkutur." ifadesini kullanmıştı.
King, Cumhuriyetçileri, Trump'ı aday gösterme sürecinde de sosyal medyada, "Tebrikler Cumhuriyetçiler! 3 yaşında bir çocuğun ılımlılığına sahip, hassas bir ırkçıyı aday göstermek üzeresiniz." sözleriyle eleştirmişti.
Amerikalı şarkıcı ve oyuncu Cher de Trump'ın başkan seçilmesi durumunda çareyi Jüpiter'e taşınmakta bulacağını açıklamıştı.
Trump'ın seçim yarışından zaferle çıkmasının ardından da Cher, Twitter'da yaptığı paylaşımda, üzerinden, yeni dönemi 1930'ların Nazi Almanyası ile kıyasladı. Cher, "Kazansa bile hala olduğu şey olmaya devam edecek. İntikamcı ve korkak! Almanya'nın 30'larda olduğu gibi. Öfke ve hiddet, Amerikan değerlerimizi tüketti." ifadesini kullandı.
Aktör Ben Stiller da Trump'ı eleştiren oyuncular arasında yer almıştı. Trump'ı, "Çıplak Silah" filmindeki kötü adam karakterine benzeten Stiller, "Ben onu ciddiye almıyorum ama bazı insanların onu ciddiye aldığını görüyorum. Bu çok çılgınca geliyor." görüşünü paylaşmıştı.
Dünya çapında üne kavuşan ve kitapları filme uyarlanan Harry Potter serisinin İngiliz yazarı J.K. Rowling de Trump için, "O Voldemort'tan bile daha kötü" benzetmesinde bulunmuştu.
Amerikalı aktör George Clooney de Trump için, "O sadece fırsatçı bir adamdı. Şimdi ise onun ırkçı ve yabancı düşmanı olduğunu görüyoruz." açıklamasında bulunmuştu.
Oyuncu Johnny Depp de sene başında ayrımcı söylemleriyle gündeme gelen Trump'ı canlandırdığı bir kısa film çekmişti. Depp, Trump'ı "şımarık bir çocuk" olarak nitelendirmişti.
- "Pervasız aptal, domuz, köpek, serseri"
ABD yönetiminin, 4 yıllığına bir numaralı adamı olacak Trump'a en ağır eleştiri Oscar ödüllü aktör Robert De Niro'dan gelmişti.
De Niro, ABD başkanlık seçimlerinde oy kullanmayı teşvik için yer aldığı videoda, Trump'ın ne söylediğini bilmediğini ileri sürerek "İnsanların yüzüne nasıl yumruk atmak istediği hakkında mı konuşuyor? Tamam, onun yüzüne yumruk atmak isterdim." demişti.
Trump için "pervasız aptal, domuz, köpek, serseri" gibi ifadeler kullanan De Niro, konuşmasında ABD'yi yönetebilecek kişinin Trump olmadığını öne sürmüştü.
De Niro, ayrıca şunları söylemişti:
"Bu ülkenin bu aptal, mankafanın olduğu yere gelmesine müsaade edilebilecek durumda olması beni sinirlendiriyor. O, bizim başkanlık için istediğimiz kişi mi? Sanmıyorum. Bu ülkenin yönünü önemsiyorum ve Donald Trump gibi biriyle yanlış yönde gitme ihtimalinden çok çok endişeliyim."