BRÜKSEL (AA) - Avrupa Birliği (AB), Rusya'nın eski Sovyet ülkeleri (eski Doğu Bloku) üzerindeki etkisini sınırlandırmak için Azerbaycan, Ukrayna, Gürcistan, Ermenistan, Belarus ve Moldova'yla yarın zirve düzenliyor.
Eski Sovyet ülkeleri ile AB arasında siyasi ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi amacıyla düzenlenen 5'inci Doğu Ortaklık Zirvesi, yarın Brüksel'de gerçekleştirilecek.
AB yetkilisinden edinilen bilgiye göre, zirvede, siyasi ilişkiler, ticaret, vize uygulamaları, ekonomi, ulaştırma, enerji ve iletişim gibi başlıklar ele alacak.
Zirveye, AB Konsey Başkanı Donald Tusk, AB Komisyon Başkanı Jean-Claude Juncker, Avrupa Parlamentosu Başkanı Antonio Tajani ile bazı AB üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanları katılacak.
Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, Gürcistan Başbakanı Giorgi Kvirikaşvili, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Moldova Başbakanı Pavel Filip, Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan ve Belarus Dışişleri Bakanı Vladimir Makey Doğu Ortaklık ülkelerini temsil edecek.
AB'yle iş birliği alanlarını geliştirmeye yönelik görüşmeler yapılacak zirvede, özellikle ekonomik kalkınma, serbest ticaret, kamu kurum ve yönetimlerinin güçlendirilmesi, ulaştırma, enerji ve iletişimin alanlarındaki başlıklar değerlendirilecek.
- Ukrayna
Zirvede Ukrayna, AB’yle daha yakın ilişkiler kurmaya çabalayacak. AB ile Ukrayna arasında siyasi ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesini sağlayan Ortaklık Anlaşması, taraflarca 2014'te imzalanmıştı. Bu anlaşmanın onaylarının alınarak yürürlüğe girmesi ancak bu yıl tamamlanabilmişti. Ayrıca, AB, Ukrayna vatandaşlarına haziran ayından itibaren vize muafiyeti hakkı tanımıştı. Bu aşamada Ukrayna, AB'den ilişkilerde daha olumlu adımlar atılmasına ve gelecekte Ukrayna'nın AB üyesi olabileceğine yönelik bir işaret almaya çabalayacak. Ukrayna'nın AB'den mali destek olarak yeni kredi dilimlerini serbest bırakmasını talep etmesi bekleniyor.
-Moldova
Moldova'nın Rusya tarafından işgal altında tutulan Transdinyester bölgesini gündeme taşıması beklenen zirvede, ülke öncelikli olarak AB'yle ekonomik ilişkilerin geliştirilmesine çabalayacak. AB'den daha fazla mali destek talep etmesi beklenen Moldova, AB kredilerindeki siyasi koşulları uygun bulmuyor.
-Azerbaycan
Azerbaycan'ın Avrupa enerji arz güvenliğine ilişkin projelerinin gündeme taşıması bekleniyor. Azerbaycan doğalgazını Avrupa'ya taşıyacak Güney Gaz Koridoru'nun öneminin zirvede konuşulması bekleniyor.
Asya ve Avrupa arasında bağlantıya katkı sağlayan Bakü-Tiflis-Kars demiryolunun açılmasının öneminin konuşulması beklenen zirvede, AB ve Azerbaycan arasında havacılık sektöründe iş birliğinin geliştirilmesiyle ilgili anlaşma imzalanması bekleniyor.
Ayrıca, Azerbaycan'ın Ermenistan tarafından işgal altında tutulan Dağlık Karabağ konusunu AB gündemine taşıması beklenen zirve çerçevesinde Aliyev ve Poroşenko'nun karşılıklı ilişkileri güçlendirmek amacıyla ikili görüşme gerçekleştirmesi öngörülüyor.
-Belarus
Belarus'u toplantılarda Dışişleri Bakanı Vladimir Makey temsil edecek. AB, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko hakkında 1 yıl öncesine kadar seyahat yasağı ve mal varlığı dondurulmasını içeren çeşitli yaptırımlar uyguluyordu. Bu yaptırımların kaldırmasına rağmen Rusya ile yakın ilişkileri bulunan Lukaşenko zirveye katılmayacak.
-Ermenistan
Zirvede, AB ve Ermenistan'ın ekonomik ve siyasi ilişkileri güçlendirmek amacıyla bir çerçeve anlaşması imzalaması bekleniyor.
Almanya Başbakanı Angela Merkel'in ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un zirveye katılmaları beklenmiyor.
Bir önceki Doğu Ortaklık Zirvesi 2015 yılında Letonya'nın başkenti Riga'da gerçekleştirilmiş, yolsuzlukla mücadele eylem planı, hukukun egemenliğinin artırılması ve ekonomilerin modernize edilmesi gibi konular ele alınmıştı.
-Avrupa Komşuluk Politikası
Avrupa Komşuluk Politikası, AB'nin ortak çıkarlar doğrultusunda demokrasi, hukukun üstünlüğü, insan haklarına saygı ve toplumsal bütünleşme gibi öncelikli alanlarda 16 Doğu ve Güney ülkesiyle birlikte çalışmasını içeriyor.
Söz konusu ülkelerle AB arasında ortaklık antlaşmaları imzalandıktan sonra ortak değerler, siyasi diyalog, ekonomik ve sosyal kalkınma politikaları, ticaret, iç piyasa, enerji ve ulaşım gibi alanları içeren eylem planları hazırlanıyor.
Bu çerçevede, 2009 yılında başlatılan Doğu Ortaklığı, eski Sovyet ülkeleri Azerbaycan, Belarus, Gürcistan, Moldova, Ukrayna ve Ermenistan'ın AB'yle siyasi birliğini ve ekonomik bütünleşmesini güçlendirmeyi ve Rusya'nın bölgedeki etkisini azaltmayı amaçlıyor.
AA