Covid-19 pandemisiyle ilgili olağanüstü süreçte acil servislerin ihtiyaç nedeniyle kendiliğinden yoğun bakımlara dönüşmeye başlaması, ‘Acaba şartları ve eğitimleri yeterli mi’ sorusunu gündeme getirdi. Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz Türkiye Acil Tıp Derneği Başkanı Prof. Dr. Süleyman Türedi, “Pandemi ile mücadelede acil servisler ve acil servis çalışanları sağlık sistemi içinde kilit rol oynuyor. Tüm arkadaşlarımız kendilerine düşen sorumluluğun bilincindeler ve görevlerini büyük fedakarlıkla sürdürüyorlar. Olağanüstü şartlar nedeniyle kendiliğinden meydana gelen bir dönüşüm yaşadığımız doğrudur. Hasta sayısının artmasının, yoğun bakım servislerinde kaçınılmaz olarak sıkıntı yarattığının farkındayız. Bunun sonucunda birçok servisimiz yoğun bakım servisleri gibi hizmet vermeye başladı. Ancak yoğun bakım servisleri de tıpkı acil servisler gibi özel alanlar olduğu için yeterli fiziksel alan, tıbbi ekipman ve en önemlisi eğitimli doktor ve personel gerektiriyor. Acil servislerin, bu eksikliğin giderilmesinde görev alması şart olsa da ortaya çıkan sorunun, farklı önlemlerle azaltılabileceğinin mümkün ve daha doğru olduğu unutulmamalıdır” diyor.
250 ACİL TIP UZMANININ ANKET YANITLARI
Peki pandeminin başından itibaren canla başla görev yapan acil tıp uzmanları, acil servislerin yoğun bakımlara dönüşmesi konusunda ne düşünüyor? Prof. Dr. Süleyman Türedi, 250 acil tıp uzmanının katılıp konuya ilişkin görüşlerini paylaştığı anketin sonuçlarının çok da olumlu olmadığına dikkat çekiyor ve “Anketimize katılan 250 acil tıp uzmanının yüzde15’i üniversite, yüzde 37’ si devlet hastanesi, yüzde 49’u ise eğitim - araştırma hastanelerinde görev yapıyor. Ankete katılan hastanelerin yüzde 75’inde, günlük acil servise hasta başvuru sayıları 500’ün üzerinde olup bunların yarısında sayılar günlük 1000- 1500’ü buluyor. Tüm bu yoğun acil servis başvurularına ek olarak, ankete katılan hastanelerin yüzde 91’inde acil servislerde çeşitli sürelerde yoğun bakım ihtiyacı olan hastalar da takip ediliyor” diyerek, 250 acil tıp uzmanının konuyla ilgili anket sorularına verdiği yanıtları paylaşıyor.
ACİL TIP UZMANLARI YOĞUN BAKIMA DÖNÜŞTÜRÜLME KONUSUNDA NE DİYOR?
İşte acil tıp uzmanlarına acil servislerin yoğun bakıma dönüşmesine yönelik sorulan 3 soru ve alınan yanıtlar:
1) Acil servislerde yoğun bakıma yatması gereken hastalar için bakım hizmeti verecek yeterli donanımda ve eğitimde personel var mı?
% 77 hayır
2) Acil servislerde yoğun bakıma yatması gereken hastalar için bakım hizmeti verecek yeterli tıbbi araç ve gereç var mı?
% 62 hayır
3) Acil servislerde Covid-19 hastaları için yoğun bakım olarak kullanılabilecek yeterli fiziki alan var mı?
% 80 hayır
BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ?
* Acil serviste yoğun bakım gerektiren Covid-19 hastalarının yüzde 30’u 24 saat ve üzerinde acil servislerde yoğun bakım için bekliyor ve bunların yarısında bu bekleme süresi 48 saati geçiyor.
* Bir gün içinde Covid-19 hastası olup, yoğun bakım için yer bekleyen hasta sayısı ankete katılan hastanelerin yüzde 20’sinde 5-10 hasta, yüzde 15’inde ise 10 ve üzerinde oluyor.
* Acil servislerde yoğun bakım için yer bekleyen Covid-19 dışı hastalar da bulunuyor. Bu sayı ankete katılan hastanelerin yüzde 13’ünde 5-10 hastane, yüzde 10’unda ise 10 ve üzerinde çıkıyor.”
ACİL SERVİSLERİ RAHATLATACAK 3 ÖNERİ
Prof. Dr. Süleyman Türedi’nin konuyla ilgili önerileri:
* Gereksiz acil servis başvuruları azaltılmalı. En önemli önlem, iyi çalışmadığı düşünülen aile hekimliği sisteminin yeniden ele alınması ve aktif edilmesidir.
* Acil servislerde veya hastanelerin daha uygun yerlerinde Covid-19 hastası bakabilecek yoğun bakım alanları oluşturulup; fiziksel, donanımsal ve eğitimli personel planlamaları yapılmalıdır.
* Acil Tıp uzmanları olarak, uzun yıllardır uzmanlık eğitimimize ek olarak ‘yoğun bakım yan dal eğitimi’ alma talebimiz karşılanmalıdır. Bu talebimiz Sağlık Bakanlığı tarafından daha önce iki kez reddedilmiştir. Sağlık Bakanlığı’na bağlı Tıpta Uzmanlık Kurulu’nda acil tıp uzmanlarının yoğun bakım yan dal sınavına girebilme ve yoğun bakım eğitimi alabilme talepleri gündeme alınmak üzere halen beklemektedir. Bu talebin hızla gündeme alınması ve yoğun bakım hizmeti vermeye en yatkın branşlardan biri olan acil tıp uzmanlarının yoğun bakım konusunda daha ileri düzey eğitim alabilmelerinin önü açılmalıdır.