ANKARA (AA) - AK Parti seçim beyannamesinde, Atatürk Havalimanı'nın İstanbul için bir "millet bahçesi" haline dönüştürüleceği ve dünyadaki modern, büyük şehirlerde örnekleri olan, büyük ölçekli bir hayat alanının İstanbul'a kazandırılacağı bildirildi.
Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan seçim beyannamesinde 146 kalkınma projesi yer aldı.
Beyannameye göre, Ilısu Barajı ve HES Projesi kapsamında, 2018'de su tutularak 2019'un ilk yarısında enerji üretimine başlanacak. Bin 200 megavat gücündeki santralin maliyeti 8,8 milyar lira olacak. Projenin tamamlanmasıyla GAP'ın enerji potansiyeli büyük ölçüde hayata geçirilirken, Cizre Barajı gibi yeni projeler ile ek sulama alanlarının da önü açılmış olacak.
Yusufeli Barajı ve HES Projesinin baraj inşaatı 2020'nin Şubat'ında tamamlanacak ve su tutmaya hazır hale getirilecek. Projenin bağlı üniteleri olan yol deplaseleri, yeniden yerleşim ve enerji elektromekanik ve bağlantı hatları tamamlanarak 2020'nin sonuna kadar enerji üretimine geçilecek. 558 megavat gücündeki santralin maliyeti 3,8 milyar lira olacak.
2018'in ortasında gaz akışının başlaması planlanan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) Projesinde, Türkiye'ye ilk etapta yıllık 2 milyar metreküp gaz akışı olması bekleniyor. Bu miktar daha sonra yıllık 6 milyar metreküpe çıkarılacak. Uzun vadede ise TANAP boru hattı kapasitesinin yıllık 31 milyar metreküpe çıkarılması planlanıyor. Proje, Türkiye'nin enerjide ticaret merkezi olma hedefine katkı sağlayacak. Projenin açılış töreni 12 Haziran'da yapılacak.
Türk Akımı Doğal Gaz Boru Hattı Projesi, her biri birbirine paralel ve yıllık 15,75 milyar metreküp kapasiteli iki adet boru hattı yapımını içeriyor. Projede, ilk boru hattıyla Türkiye'ye, ikinci boru hattıyla ise Avrupa'ya doğal gaz ulaştırılması öngörülüyor. Projeyle, Türkiye'ye gaz akışının 2019'da sağlanması planlanıyor.
17,8 milyar lira maliyetli Tuz Gölü Doğal Gaz Yer Altı Depolama Projesi kapsamında, arz güvenliği amaçlı ilk bölümü, 1,2 milyar metreküp olmak üzere toplam 5,4 milyar metreküp doğal gaz depolama kapasitesine ulaşılacak. Böylece mevsimsel talep dalgalanmaları ve arz kaynaklarının kesilmesi gibi durumlara karşı riskler azalacak. Projede, 2017 sonu itibarıyla 0,35 milyar metreküp depolama kapasitesine ulaşıldı.
4,3 milyar lira maliyetli, Kuzey Marmara Doğal Gaz Depolama Tevsi Projesiyle, İstanbul Silivri'de bulunan ve 2,8 milyar metreküp doğal gaz depolama kapasitesine sahip tesisin kapasitesi 4,6 milyar metreküpe çıkarılacak. 2021'de tamamlanması planlanan ve doğal gaz arz güvenliğinin sağlanmasına katkı sağlayacak projenin ihalesi 2017'de yapıldı. Sözleşme, yaklaşık 2,6 milyar lira bedelle 17 Ocak'ta imzalandı.
İl ve İlçelere Doğal Gaz İletim Projesiyle, 2019 sonuna kadar 222 ilçe ve beldeye doğal gaz arzı sağlanacak. Bu kapsamda, 101 ilçe ve beldeye (2,3 milyon vatandaşa) doğal gaz ulaştırıldı. Ayrıca, 2018 sonuna kadar Hakkari, Şırnak ve Artvin illerinin yanı sıra 98 ilçe ve beldeye daha doğal gaz arz edilecek. Genişleme yatırımları tamamlandığında, Türkiye'de 81 il, 554 ilçe ve beldede doğal gaz kullanılacak.
Mersin Akkuyu Nükleer Enerji Santralı Projesiyle, toplamda 4 bin 800 megavat kurulu gücündeki santralın kurulması için çalışmalar devam ediyor. Projeyle, enerjide dışa bağımlılığın azaltılması, enerji kaynak çeşitliliğinin artırılması ve ülkenin teknolojik seviyesinin yükseltilmesi hedefleniyor.
Toplam kurulu gücü 4 bin 480 megavat olan Sinop Nükleer Güç Santralı Projesiyle, enerjide dışa bağımlılık azaltılacak, enerji kaynak çeşitliliğinin yanı sıra teknoloji kapasitesi de artırılacak.
Güneş YEKA Projesi kapsamında, Karapınar'da kurulacak bin megavat gücündeki güneş santralinin ihalesi 6,99 dolar/kilovatsaat ile sonuçlandı. Santralde kullanılacak panellerin ortalama yüzde 65 yerlilik oranı ile yurt içinde üretilmesine yönelik güneş modülü fabrikasının temeli atıldı. Projeyle, Türkiye'nin enerjide dışa bağımlılığı azaltılacak, daha temiz enerji kaynaklarının kullanılması sağlanacak.
Rüzgar YEKA Projesi kapsamında, çeşitli illerde kurulacak toplam bin megavat gücündeki rüzgar santralinin ihalesi 3,48/kilovatsaat ile sonuçlandı. Santralde kullanılacak panellerin yurt içinde üretilmesine yönelik fabrikanın kurulumu gerçekleştirilecek. Proje ile Türkiye'nin enerjide dışa bağımlılığı azaltılacak ve daha temiz enerji kaynaklarının kullanılması sağlanacak.
Denizüstü Rüzgar YEKA ve Batarya Depolamalı Güneş YEKA Projeleri için rüzgar enerjisi alanında bin megavat kapasiteli ilk deniz üstü YEKA ve güneş enerjisi alanında batarya depolamalı ikinci güneş YEKA yarışması ile ilgili hazırlıklar devam ediyor.
- İçme suyu projeleri
680 milyon lira maliyetli Mavi Tünel İçmesuyu Projesi kapsamında Göksu Havzası'ndaki suların, Bağbaşı, Bozkır ve Afşar barajlarında toplanarak Mavi Tünel vasıtasıyla Konya havzasına aktarılması amaçlanıyor. Projeyle, Konya'nın uzun vadeli içme suyunun karşılanması öngörülüyor.
1,2 milyar lira maliyetli Ankara 2. Merhale İçmesuyu Projesi Gerede Sistemi kapsamında, Gerede Havzası'ndan gelecek sular, 31,6 kilometre uzunluğunda 4,5 metre çapında saatlik 40 metreküp kapasitesinde iletim tüneli vasıtasıyla, Çamlıdere Baraj Gölüne cazibeli olarak aktarılacak. Gerede sisteminin tamamlanmasıyla yılda ortalama 226 milyon metreküp ilave su temin edilecek. Böylece Ankara'nın 2035'e kadar olan su ihtiyacı karşılanacak.
960 milyon lira maliyetli Büyük İstanbul İçmesuyu 3.Merhale (Melen Barajı) Projesi kapsamında yapımı süren Melen Barajı ile Büyük Melen Çayı su potansiyelinden yararlanılarak, İstanbul metropolitan alanı dahilinde 2071'e kadar olan içme, kullanma, endüstri suyu ihtiyaçlarının karşılanması ve hidroelektrik enerji üretimi yapılması amaçlanıyor.
1,9 milyar lira maliyetli Gaziantep Düzbağ İçmesuyu Projesi kapsamında, Gaziantep'in Düzbağ ve Kartalkaya Barajları'ndan 2050'ye kadar içme, kullanma ve endüstri suyunun temini sağlanacak. Proje, gelecekte inşa edilecek, Düzbağ Barajı'nın mansabında yer alacak olan regülatör, isale hattı, terfi sistemi ve bir tünelden oluşacak. Projenin 2019'un sonunda tamamlanması hedefleniyor.
- Çevre projeleri
Ergene Havzası Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Projeleri kapsamında, Ergene Havzasında dağınık halde yer alan sanayi tesisleri, Tekirdağ'da 8 OSB ve Kırklareli'nde 2 OSB olarak aynı çatı altında bir araya getirildi. Sanayi için müşterek ileri atıksu arıtma tesisleri ve Marmara Denizi'ne derin deniz deşarjının yapılması ile ilgili işlemler, plan çerçevesinde yürütülüyor. 1,5 milyar liralık projeye bugüne kadar 558 milyon lira ödenek tahsis edildi. Bu kapsamda, Trakya Bölgesinin çevre sorunları köklü bir şekilde ele alınıyor. Projeyle, 2018 sonu itibarıyla Çerkezköy hattı, 2019 sonu itibarıyla Ergene hattı tamamlanıp, Ergene Nehri'nin temiz akması sağlanacak.
Su ve Kanalizasyon Altyapı Projesi (SUKAP), belediyelerin içme suyu ve kanalizasyon projelerine destek için 2011'de başlatılan programla nüfusu 25 binin altında olan yerleşimlerin içme suyu ve kanalizasyon projelerine yüzde 50 merkezi bütçe hibesi sağlandı. Programa merkezi bütçeden 3,9 milyar lira kaynak aktarıldı. Program kapsamında 8,2 milyar lira maliyetli bin 242 proje başlatıldı.
Katı Atık Programı (KAP) projesi kapsamında yerel yönetimlerin katı atık toplama, taşıma, geri kazanım ve bertaraf tesisleri, Katı Atık Ana Planı esasları dahilinde SUKAP benzeri bir yapı ile finanse edilecek.
- Atatürk Havalimanı "millet bahçesi"ne dönüştürülecek
Millet Bahçeleri Projesi kapsamında, Atatürk Havalimanı'nın tamamı, yeni havalimanının hizmete girmesiyle İstanbul için bir "millet bahçesi" haline dönüştürülecek. Böylece, dünyadaki modern büyük şehirlerde örnekleri olan, büyük ölçekli bir hayat alanı İstanbul'a da kazandırılacak.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından, 7,9 milyon metrekarelik alanda imalat halindeki 18 proje ve 3,5 milyon metrekarelik alanda hayata geçirilecek 12 proje olmak üzere toplam 11,4 milyon metrekarelik 30 yeşil alan projesi tamamlanacak.
Ayrıca TOKİ tarafından Başakşehir, Maslak, Pendik ve Bakırköy'de 0,3 milyon metrekaresi imalat halinde olmak üzere toplam 1,4 milyon metrekarelik yeşil alanda yer alacak dört büyük şehir parkı projesi tamamlanarak İstanbul'a kazandırılacak. Eskişehir, Bursa, Trabzon, Gaziantep, Adana ve Mersin başta olmak üzere, ülke genelinde "millet bahçeleri" projeleri hayata geçirilecek.
- Ar-Ge projeleri
Tematik Araştırma Laboratuvarları Projesi kapsamında, kamu kurumları ve üniversitelerde tamamlanan 131, desteklenmeye devam edilen 109 tematik araştırma laboratuvarı projesi bulunuyor. Bu projelere toplamda yaklaşık 6 milyar lira kaynak tahsis edildi. Gelecek dönemde bu alt yapılar desteklenmeye devam edilecek. Kurulan araştırma alt yapılarının daha etkin kullanımını ve sürdürülebilirliğini sağlamak üzere 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun kapsamında altyapılara destekler sağlanmaya başlanan destekler devam edecek. İlk aşamada, ODTÜ MEMS Merkezi, İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi (İBG), Sabancı Üniversitesi Nanoteknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi (SUNUM), Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi (UNAM) alt yapıları desteklenmeye başlandı.
Merkezi Araştırma Laboratuvarları Projesiyle, 96 üniversitede, ortak araştırma alt yapısı ihtiyacını karşılamak ve araştırmacılara uygun ortam sağlamak için merkezi araştırma laboratuvarı kurulması desteklendi. Toplamda yaklaşık 1,4 milyar lira kaynak tahsis edilen projelerin 58'i tamamlandı, 38'i ise devam ediyor.
- Haliç Bilim ve Teknoloji Merkezi Avrupa'nın en büyüğü olacak
Haliç Bilim ve Teknoloji Merkezi kapsamında, Haliç Tersanesi'nde yaklaşık 70 bin metrekarelik alana inşa edilecek Haliç Bilim ve Teknoloji Merkezi (HBTM) Avrupa'nın en büyük Bilim ve Teknoloji Merkezi olacak. Yerli ve milli teknolojilerle yapılan, bilim, insan ve medeniyet temalı bir merkez haline gelecek. Merkezin yılda yaklaşık 2 milyon ziyaretçiyi ağırlaması hedefleniyor.
Sanayide Milli Atılım, Milat 2018 Projesi, Türk sanayi devriminin milli ve yerli kimliğini güçlendirecek, teknolojik dönüşümüne katkıda bulunacak, yüksek teknolojili ürünlerin ihracattaki payını istikrarlı bir biçimde artıracak. Cari açığı azaltacak olan proje ve programların bütününden oluşan Milat 2018 Projesi ile bilim, teknoloji ve sanayide büyük atılımlar başlatılacak.
- e-Devlet ve Haberleşme Projeleri
Şu anda 449 kamu kurumuna ait 3 bin 220 adet kamu hizmetinin sunulduğu, 37,5 milyon kayıtlı kullanıcıya sahip e-Devlet Kapısı, aylık ortalama 200 milyon kullanıma ulaştı. e-Devlet Kapısı Projesi kapsamında, 2023'e kadar tüm kamu hizmetlerinin e-Devlet Kapısı üzerinden verilmesi hedefleniyor.
T.C. Kimlik Kartı Yaygınlaştırma Projesi kapsamındaki, 313 milyon lira maliyetli elektronik kimlik kartı projesi, hizmet sunumunu kolaylaştıracak ve kimlik sahteciliğini azaltacak. Kimlik kartlarının dağıtımına 2016'nın Mart ayında Kırıkkale'de, 2017'nin Ocak ayında da tüm Türkiye'de başlandı. Bugüne kadar 21 milyon 657 bin 8 kimlik kartı verildi. 2020'nin sonuna kadar tüm vatandaşlara dağıtılması planlanıyor. "3'ü Bir Yerde" uygulaması ile sürücü belgesi, pasaport, kimlik verilme işlemleri tek bir biyometrik veri ile yapılıyor.
Birden fazla olan acil çağrı numaralarının, 81 ilde tek numara (112) altında toplanması amacıyla, Acil Çağrı Sistemi (112) Projesi yürütülüyor. 24 ilde tamamlanan toplam 775 milyon liralık projenin çalışmaları devam ediyor. Projeyle vatandaşlara çok daha hızlı bir hizmet sunumunun sağlanması hedefleniyor. 112 Acil Çağrı Merkezleri, 2018'de toplam 76 ilde, 2019'un Haziran'ına kadar da 81 ilde faaliyete geçirilecek.
Kentiçi Güvenlik Yönetim Sistemi (KGYS) Projesi kapsamında, 81 il ve 508 ilçede, suçu önleme ve aydınlatmada büyük katkı sağlayan, kamera ve plaka tanıma sistemlerinden oluşan KGYS oluşturuldu. Ayrıca, mobil plaka tanıma sistemlerinin kullanımına başlanıldı. 2018'de tüm Türkiye'de kurulumu tamamlanacak projeyle 22 bin 468 noktada 75 bin 667 kamerayla sistem faaliyete geçecek.
Kamu Entegre Veri Merkezi Projesiyle, önümüzdeki dönemde kamu veri merkezlerinin bütünleştirilmesi ve etkin hizmet verilmesi sağlanacak. Fizibilite etüdünün tamamlanmasının ardından tasarım, standartlar, kanuni düzenlemeler, inşaat gibi gerekli işler yürütülecek.
Sesli ve Görüntülü Bilişim Sistemi (SEGBİS) Projesi kapsamında, ifade ve savunma ile duruşmalarda video kaydı alınması ve video konferans yönteminin kullanılması hedefleniyor. Böylece adaletin daha hızlı ve etkin çalışmasına katkıda bulunulacak. Proje kapsamında 3 bin 874 yerde sistem kurulumu gerçekleştirildi ve projenin yüzde 90'ı tamamlandı. Projenin 2019'da tamamlanması planlanıyor.
Mekansal Adres Kayıt Sistemi (MAKS) Veri Üretimi ve Yaygınlaştırma Projesi kapsamında metin tabanlı adres bilgileri coğrafi koordinatlarla eşleştirilerek bu bilgilere mekansal boyut kazandırılması amaçlanıyor. Bugüne kadar dijital ortama aktarılan 4 milyon 340 bin yapı, 2018'de 8 milyona çıkarılacak. 2019'da tamamlanması öngörülen proje, mekansal adres bilgisine ihtiyaç duyulan diğer projelerde de altlık olarak kullanılacak.
e-Belediye (Bulut Belediye) Projesiyle tüm belediyelerin online ortak bir veri tabanında buluşturulması, vatandaşa sundukları hizmetler ile yazışma ve diğer işlemlerinin elektronik ortama taşınması sağlanacak. Ayrıca belediyeler için vatandaşa sunulan hizmetler açısından ortak standartlar geliştirilecek. Projenin gerçekleşmesiyle belediyelerin yaklaşık 2 milyar lira tasarruf etmeleri sağlanacak.
Muhtar Bilgi Sistemi Projesiyle, yerel ve merkezi idarenin taşrada en uç noktadaki temsilcisi olan muhtarların etkinliğinin artırılması, özlük ve diğer haklarının iyileştirilmesine yönelik çalışmalar yapıldı. Muhtarların, vatandaşların kamu kurumlarına yönelik taleplerini etkili şekilde iletim ve takibini sağlamak için İçişleri Bakanlığı bünyesinde Muhtar Bilgi Sistemi (MUBİS) kuruldu.
Mobil Haberleşme Altyapısı Olmayan Yerleşim Yerlerine Altyapı Kurulması Projesiyle, evrensel hizmet kapsamında 2020'ye kadar mobil haberleşme altyapısı bulunmayan yerleşim yerlerinde 4.5 G teknolojisi ile haberleşme hizmeti sunulmasının sağlanması planlanıyor.
İlk yerli haberleşme uydusu Türksat 6A'nın üretimi Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ TAI) tesislerinde kurulan Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test Merkezinde (USET) devam ediyor. Türkiye'nin, haberleşme uydusu üretebilen 10 ülke arasında yer almasını sağlayacak projenin 2020'de tamamlanması ve 2021'de haberleşme uydusunun uzaya fırlatılması hedefleniyor.
Türkiye'nin uydu haberleşme kapasitesini artırmaya ve yörünge haklarını korumaya yönelik yeni uydu projeleri Türksat 5A ve 5B'nin üretimine başlanıldı. 2020'de Türksat 5A'yı, 2021'de Türksat 5B'yi uzaya göndererek yeni Ku-Bant frekansını kullanan ilk 5 ülke arasına girilmesi amaçlanıyor.
Çamlıca TV-Radyo Kulesi Projesiyle, hem karasal yayın vericilerinin tek bir noktada toparlanması ve İstanbul siluetinde görüntü kirliliğine neden olan onlarca antenin kaldırılması hem de İstanbul'u yüzlerce metre yüksekten seyretme imkanı sunarak her yıl milyonlarca turisti ağırlayacak yeni bir merkez kazandırılması amaçlanıyor. Projenin 2018 sonunda tamamlanması öngörülüyor.
- Bölgesel ve Kırsal Kalkınma, Kentleşme Projeleri
Mardin, Diyarbakır, Şanlıurfa, Adıyaman, Batman, Gaziantep, Kilis, Siirt, Şırnak illerini kapsayan, Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında, 2014 itibarıyla bölgede 425 bin hektara ulaşan, sulama yapılan alan miktarının 2018 sonu itibarıyla 1,1 milyon hektara ulaşması, 2014'teki yüzde 15,6 olan bölgedeki işsizlik oranının ise 2018'de yüzde 10,3'e indirilmesi hedeflendi.
Ardahan, Kars, Iğdır, Erzurum, Ağrı, Erzincan, Tunceli, Elazığ, Malatya, Muş, Bingöl, Bitlis, Van, Hakkari illerini kapsayan, Doğu Anadolu Projesi (DAP) Eylem Planı kapsamında, bölgedeki sulama alan varlığının artırılması, bitkisel ve hayvansal üretimdeki verim ve çeşitliliğin genişletilmesi amacıyla Küçük Ölçekli Tarımsal Sulama Projesi yürütülüyor.
Artvin, Rize, Trabzon, Giresun, Ordu, Samsun, Bayburt, Gümüşhane ve Tokat illerini kapsayan Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) eylem planı kapsamında Yeşil Yol Projesi uygulanıyor. Projeyle bölgedeki illerin önemli yaylaları ve turizm merkezleri birbirine bağlanacak.
Konya Ovası Projesi (KOP), Konya, Karaman, Aksaray, Niğde, Kırıkkale, Kırşehir, Nevşehir ve Yozgat illerini kapsıyor ve kuraklığın önlenmesi, sulamada etkinliğin ve üretimde verimliliğin artırılması amacıyla mevcut sulama sistemlerin rehabilite edilmesi ve basınçlı sulama sistemlerinin yaygınlaştırılmasına yönelik olarak Küçük Ölçekli Sulama İşleri Programı (KÖSİP) yürütülüyor.
Kırsal kesimde yıllardan beri süregelen içme suyu ve yol sorunlarının ortadan kaldırılmasını amaçlayan Kırsal Kalkınma ve Köylerin Altyapısının Desteklenmesi Projesi (KÖYDES), gelecek dönemde kırsal kalkınma perspektifiyle proje geliştirilerek uygulanmaya devam edilecek.
KIRDES Projesi kapsamında İstanbul ve Kocaeli hariç büyükşehirlerde kırsal kesimde yaşayan vatandaşların mahalli, müşterek ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik 300 milyon liralık yatırım yapıldı. 2018'de 400 milyon lira yatırım yapılması planlandı.
Kentsel Dönüşüm Projeleri kapsamında, 7,5 milyon birimin 15 yılda dönüştürülmesi hedefi doğrultusunda çalışmalar devam edecek. Vatandaşların konut ihtiyacı, daha güvenli, daha az enerji kullanan ve daha nitelikli bir ortamda karşılanacak.
- Sosyal Destek Projeleri
2008'de GAP illerinde başlatılan ve 34 ile yaygınlaştırılan Sosyal Destek Programı (SODES) kapsamında dezavantajlı kesimlere yönelik olarak toplam tutarı 1,8 milyar lira olan 8 bin 773 proje desteklendi. Proje gelecek dönemde daha da etkili şekilde yürütülecek.
Aile Sosyal Destek Programıyla (ASDEP), hizmetlerin tüm ihtiyaç grupları için ulaşılabilir olması, sosyal hizmete ihtiyacı olan bireylerin öncelikle yaşadıkları ortamda kendilerine yeterli hale gelmesi, sosyal hizmet ve yardıma ihtiyaç duyan aileye yerinde, etkili ve yaygın bir hizmet sağlanacak. Şu ana kadar 3 bin personeli istihdam edildiği programda, gelecek dönemde 4 bin personel daha istihdam edilecek.
(Bitti)
AA