BERLİN (AA) - Almanya, sığınmacıların hızlı şekilde topluma entegre olabilmeleri ve iş bulabilmeleri için “uyum yasası” çıkarıyor.
Başbakan Angela Merkel ile koalisyon ortaklarının uzun müzakereler sonrasında 13 Nisan’da ana hatları üzerinde anlaştığı uyum yasası taslağına gelecek ay son şeklinin verilmesi ve Federal Meclis’e sunulması bekleniyor.
Almanya tarihinin ilk uyum yasasındaki düzenlemeler, sığınmacılara birçok yeni haklar getirirken, sığınmacıların karşılaması gereken yükümlülükleri de sıralıyor. Uyum için çaba göstermeyen, dil kurslarına katılmayan sığınmacılara bazı sosyal yardımların kesilmesi öngörülüyor.
Uyumu teşvik ederken aynı zamanda yükümlülükler getirecek yasanın ana hatları, koalisyon ortaklarının anlaşmaya vardığı 6 sayfalık belgede, 15 ana madde altında sıralandı.
Yasa tasarısının en önemli başlığını, sığınmacıların istihdam piyasasına girişini kolaylaştırmak amacıyla 100 bin ek iş imkanı yaratılması, bunun için de federal düzeyde mali kaynakların harekete geçirilmesi oluşturuyor. Bu iş imkanlarından yalnızca Suriyeliler gibi uluslararası korumaya muhtaç sığınmacılar yararlanabilecek, güvenli ülke statüsündeki devletlerden gelen göçmenler dışarıda bırakılacak.
İşverenlerin, işe alımlarda sığınmacılara öncelik vermesi teşvik edilecek. Üç yıl süreyle, işe alımlarda Avrupa Birliği (AB) vatandaşlarına öncelik verilmesi uygulamasından sığınmacılar istisna tutulacak. Yasanın yürürlüğe girmesi halinde uyum kurslarına, Almanca dil derslerine katılmak yükümlülük haline getirilecek.
Uyum kurslarında “değerlerin aktarımına” ağırlık verilmesi hedefleniyor. Bu kurslara ciddi bir neden olmaksızın katılmayan sığınmacılar, kendilerine sağlanan sosyal yardımların kısıtlanması gibi yaptırımlarla karşı karşıya kalabilecek. Yeni yasal düzenlemeler ile sığınmacılar için mesleki eğitim imkanları geliştirilecek. Gerekli koşulları yerine getiren yabancıların, gelişim amaçlı eğitim programlarına katılmaları kolaylaştırılacak.
Yasa tasarısında, sığınmacıların Almanya’da daimi oturum hakkı alabilmesi için karşılamaları gereken dil, eğitim, çalışma gibi alanlardaki koşullar da düzenleniyor.
Uyum yasasıyla sığınmacılara, devletin kendileri için belirlediği yerlerde ikamet etme zorunluluğunun da getirilmesi öngörülüyor. Alman hükümeti bu yolla gettolaşmanın önüne geçmeyi hedeflediğini söylerken, insan hakları kuruluşları bunun yerleşme ve seyahat özgürlüklerine aykırı olduğu eleştirisini getiriyor. Bu maddeyle ilgili ayrıntıların eyalet hükümetleriyle yapılacak görüşmelerde netleştirilmesi bekleniyor.
Federal hükümet, yasa tasarısının ayrıntılarını ilk olarak 22 Nisan'da eyalet hükümetleriyle masaya yatırmayı planlıyor. Tasarıya son şeklinin 24 Mayıs'ta verilmesi, ardından onay için parlamentoya gönderilmesi öngörülüyor. Başbakan Merkel’in koalisyon ortağı Sosyal Demokrat Parti (SPD) uzun süredir göç ve uyum konularını kapsayacak bir “göç yasası” çıkarılmasını, göçmenlerin durumunun iyileştirilmesini, nitelikli göçmenlerin Almanya’ya gelmesinin teşvik edilmesini, süresiz oturum ve vatandaşlık koşullarının kolaylaştırılmasını talep ediyordu.
SPD’nin “göç yasası” önerisi, Merkel liderliğindeki koalisyonun büyük ortağı Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) tarafından benimsenmiyordu.
Almanya’nın geçen yıl bir milyonun üzerinde sığınmacı kabul etmesinin ardından CDU ve kardeş partisi Hristiyan Sosyal Birlik (CSU) da bir uyum yasası ihtiyacını kabul ederken, daha geniş kapsamlı bir göç yasasına mesafeli bakışını sürdürüyor. Halen üzerinde görüşmelerin sürdüğü uyum yasası tasarısı ağırlıklı olarak sığınmacıların sorunlarının çözümüne yoğunlaşırken, ülkede yaşayan göçmenlerin sorunlarına eğilmiyor.
- Muhalefet eleştiriyor
Federal hükümetin açıkladığı uyum yasa tasarısının ana hatları muhalefet partileri tarafından yeterli bulunmadı. Yeşiller Partisi’nin Eş Başkanı Simone Peter yaptığı açıklamada, hükümeti mültecilere “havuç ve sopa yöntemi” ile yaklaşmakla eleştirdi.
Peter, sığınmacıların yaptırımlar yoluyla topluma entegrasyonunun sağlanmaya çalışılmasının yanlış olduğunu vurguladı.
Muhalefetteki Sol Parti’nin Eş Başkanı Katja Kipping de sığınmacılar üzerinde baskı kuracağını belirtiği yasayı bir “utanç yasası” olarak nitelendirdi. Sivil toplum örgütleri ise federal hükümetin uyum yasası hazırlıklarını genel olarak olumlu bir adım olarak nitelendirirken, yasanın hayata geçirilmesini sağlayacak altyapı ve hazırlıkların yetersiz olduğunu kaydediyorlar.
Sığınmacılara yardım sağlayan Pro Asyl adlı sivil toplum kuruluşunun Başkanı Günter Burkhardt, yaptığı açıklamada, mültecilerin uyum konusunda isteksiz olmadığını ancak Alman hükümetinin bu yönde gerekli imkanları sunmakta isteksiz kaldığını ifade etti. Burkhardt, uyum için dil öğrenimi ve sığınmacılara oturum izni verilmesinin kilit önem taşıdığını ancak mevcut haliyle bu yasanın her iki konudaki ihtiyaçlara yanıt vermediğini savundu.
AA