Ankilozan Spondilit, etyolojisi bilinmeyen, kronik, ilerleyici, inflamatuar ve özellikle omurgayı etkileyen romatizmal bir hastalıktır. Klinik olarak sakroiliak eklemler ve belde ağrı ve eklem hareketlerinde sertlik hissi ile karakterizedir. Kalça, omuz gibi eklem bölgelerinde ve göz, kalp gibi organ tutulumları görülebilmektedir. İlerleyen dönemlerde omurga hareketleri tamamen kısıtlanabilir ve ağrı, sabah sertliği, yorgunluk gibi semptomların da eşlik etmesiyle hastaların günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirmeleri oldukça güç olabilir. Hastalığa ait en önemli bulgu şiddetli bel ağrısıdır. İlerleyici bel ağrısı 40 yaşından önce başlar, sinsi başlangıçlıdır, 3 aydan uzun süre devam eder, dinlenmeyle artar ve aktiviteyle azalır. Ağrı özellikle kalçalarda ve beldedir ve bacaklara yayılan tarzda olabilir. Geceleri uykudan uyandıracak kadar yoğun olabilir. Genellikle ağrıya sabah sertliği eşlik eder. Hastalarda öğleden sonranın günün en ağrısız kısmı olmaktadır.
AS’in etyolojisi tam olarak bilinmediği için, medikal tedaviler genellikle klinik semptomların azaltılması ve gelişebilecek yapısal bozukluk sürecinin yavaşlatılması amacıyla kullanılmaktadır. AS’ de fizyoterapinin amacı semptomları azaltmak, ilerleyen dönemlerde oluşabilecek hareket kayıplarını en aza indirgemek, optimum fiziksel fonksiyonu sağlamak ve bunu korumaktır. Bu amaçla hastalarımızın tedavi programı oluştururken geniş tedavi yöntemlerinden (örn: elektroterapi, egzersiz, eklem mobilizasyonları, hidroterapi yöntemleri) genellikle birkaçını birden kullanarak bir program oluştururuz. Elektroterapi ajanlarını genellikle ağrıyı azaltmada ve egzersiz öncesi eklem hareketlerini rahatlatma amacıyla kullanmaktayız. AS’li hastaların tedavisinde yer alan en önemli yöntemlerden birisini egzersizler oluşturmaktadır. Egzersizlerin amacı; eklem hareket kısıtlılıklarının önlenmesi, spinal mobilitenin olabildiğince korunarak düzgün bir postürün sağlanması ve bunun korunabilmesi, fonksiyonların geliştirilmesi ve korunması, yaşam kalitesinin arttırılmasıdır. Hastalarımıza sadece kendimizin klinik ortamda uygulayacağımız program harici evde de uygulayacağı bir program vererek ev egzersizlerini de dahil etmekteyiz. Düzenli gerçekleştirilen bir egzersiz programının hastaların vücut imajlarıyla ilgili düşüncelerini olumlu yönde etkilemekte ve hastalığa bağlı gelişen depresyon skorlarını azalttığı görülmektedir.
Ayrıca ankilozan spondilit tedavisinde fizyoterapi ve kaplıca uygulamaları kombine bir şekilde kullanılması sonucu hastalarda çok daha iyi gelişmeler görülmektedir. Hastalarımızı termal sağlık turizmi açısından bu alanlara yönelmelerini sağlıkları açısından çok daha iyi sonuçlar elde etmemize imkan sağlayacaktır.
Görüldüğü üzere ankilozan spondilit hastalarının tedavisinde fizyoterapistlerin çok büyük rol oynadığı ve bu rahatsızlığı yaşayan kişilerin mutlaka fizyoterapistlerine danışarak tedavi olması gerekmektedir.
Saygılarımla.
Fzt. Nurullah Ertuğrul
instagram.com/fztnurullah
fztnurullahertugrul@gmail.com