İSTANBUL (AA) - GÜÇ GÖNEL SAĞIROĞLU - İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Şen, Avustralya'daki yangınların ardından havaya karışan partiküler maddenin Güneş'ten gelen enerjiyi engelleyerek Dünya'da bu yıl ve gelecek yıl, hava sıcaklıklarını düşürebileceğini söyledi.
Avustralya'da Aralık 2019'dan bu yana devam eden ve bugüne kadar 10 milyon hektara yakın alanda etkili olan yangınlar, sadece bu kıtada değil, dünya genelinde de iklimsel anlamda bazı değişikliklere neden olabilecek.
Yangınların dünya iklimi üzerindeki etkileri konusunda AA muhabirine bilgi veren Prof. Dr. Orhan Şen, orman yangınının ardından, pyrocumulonimbus adlı bulut türünün ortaya çıktığını anlattı. Partiküler maddelerin oluşturduğu, "ateş bulutu" olarak da bilinen bu bulutların yağışa geçmediğini, sadece yıldırım ve şimşeğe neden olduklarını belirten Şen, ateş bulutlarının Avustralya'da yangının kontrol altına alınmasının önündeki engellerden olduğuna işaret etti.
Ateş bulutunun etkisiyle yeni yangınların çıktığını ve yangın alanının "kendi iklimini oluşturduğunu" ifade eden Prof. Dr. Şen, yanan ağaçlardan ise atmosfere çok büyük miktarda partiküler maddenin karıştığının altını çizdi.
Partiküler maddenin dünyanın her tarafına yayıldığını vurgulayan Şen, şöyle konuştu:
"Genellikle böyle durumlarda partiküller Ekvator çevresinde birikir. Ekvator çevresinde biriken bu partiküller Güneş'ten gelen radyasyonun bir kısmını engelleyecek, Dünya'ya gelen radyasyonun bir kısmını da engelleyecek. Dünya'daki meteorolojik şartların oluşmasında Ekvator'a gelen enerji önemlidir. O enerji Ekvator bölgesinden diğer enlemlere dağıtılır. Bu bölgede az enerji alındığı takdirde, diğer bölgelerde de enerji azlığı meydana gelecektir. Dolayısıyla bu sene veya önümüzdeki sene, Ekvator çevresinde biriken partiküler maddelerin etkisiyle dünya genelinde sıcaklık düşüşü beklenebilir ayrıca kuraklık olabilir."
- "Ant Dağları'ndaki karın rengi değişebilir"
Prof. Dr. Orhan Şen, benzeri olayların geçmişte volkanik patlamalardan sonra da gözlemlendiğini, 1914-1915 yıllarında Endonezya'da, 1800'lü yıllarda Malezya'daki yanardağ patlamalarından sonra "yazsız" bir yıl geçirildiğini anlattı.
Avustralya'daki yangınların ardından da benzeri bir olayın yaşanabileceğinin altını çizen Şen, "Çünkü çok büyük bir yangın ve çok büyük bir partiküler madde çıktı atmosfere. İnsan sağlığı açısından bir risk oluşturacağını düşünmüyorum ancak yangının yaşandığı bölgeye yakın olan 6 bin metrenin üzerindeki Ant Dağları'ndaki karın rengi sarıya dönüşebilir." diye konuştu.