ANKARA (AA) - Bankalar, 1 Ocak 2018'e kadar durumlarını "TFRS 9" Finansal Araçlar Standardı kapsamında karşılık ayrılmasına uygun hale getirmek zorunda olacak. Genel karşılık oranları bu tarihe kadar bankalarca standart nitelikli nakdi kredileri toplamının en az yüzde 1'i, yakın izlemedeki nakdi kredileri toplamının en az yüzde 2'si olarak uygulanacak.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK), bankaların kredilerinin niteliklerine göre sınıflandırılması ve bunlar için ayrılacak karşılıklara ilişkin usul ve esasları belirleyen Kredi̇leri̇n Sınıflandırılması ve Bunlar i̇çi̇n Ayrılacak Karşılıklara İli̇şki̇n Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeli̇ği, Resmi Gazete'de yayımlandı.
Buna göre, bankalar, yurt dışı şubeleri dahil, kredilerini "birinci grup standart nitelikli krediler, ikinci grup yakın i̇zlemedeki krediler, üçüncü grup tahsil i̇mkanı sınırlı krediler, dördüncü grup tahsili şüpheli krediler ve beşinci grup zarar niteliğindeki krediler" esaslarına göre sınıflandırarak izlemek zorunda olacak.
Donuk alacaklar, yeniden sınıflandırma, yeniden yapılandırma, teminatların özel karşılık hesaplamasına ilişkin esasların belirlendiği yönetmeliğe göre, bankaların kredileri için Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan TFRS 9 kapsamında karşılık ayırmaları esas olacak.
TFRS 9 kapsamında ayrılan karşılıklardan, 12 aylık beklenen kredi zarar karşılığı tutarları ve borçlunun kredi riskinde önemli derecede artış nedeniyle ayrılan ömür boyu beklenen kredi zarar karşılığı tutarları genel karşılık olarak, borçlunun temerrüdü dolayısıyla ayrılan ömür boyu beklenen kredi zarar karşılığı tutarları özel karşılık olarak addedilecek.
TFRS 9'a göre karşılık ayıran bankalarca, krediler tanımında yer almakla birlikte, TFRS 9 kapsamına girmeyen krediler için yönetmelik uyarınca ayrıca bir karşılık ayrılması zorunluluğu olmayacak.
TFRS 9 uygulamayan bankalar, standart nitelikli nakdi kredileri toplamının en az yüzde 1,5'i, yakın izlemedeki nakdi kredileri toplamının en az yüzde 3'ü olmak üzere, gerçekleşmiş olmakla birlikte henüz kredi bazında tespit edilmemiş kredi zararlarını karşılayacak düzeyde genel karşılık ayıracak. TFRS uygulamayan bankalarca ayrılacak özel karşılıklar da donuk kredilerden, tahsil imkanı sınırlı krediler için en az yüzde 20'si, tahsili şüpheli krediler için yüzde 50, zarar niteliğindeki krediler için yüzde 100'ü olmak üzere gerçekleşen kredi zararını karşılayacak tutarda özel karşılık ayrılacak.
- Katılım bankalarınca kullandırılan fonlar
Katılım bankalarınca katılma hesaplarından sağlanan finansmanlar için yönetmelik hükümleri uyarınca ayrılan özel ve genel karşılıklar gider hesapları ile katılma hesaplarına, "Mevduat ve Katılım Fonunun Kabulüne, Çekilmesine ve Zamanaşımına Uğrayan Mevduat, Katılım Fonu, Emanet ve Alacaklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin" ilgili hükmü uyarınca belirlenen zarara katılma oranlarına göre yansıtılacak.
Katılım bankaları, ayrılan karşılıkların katılma hesapları payına düşen kısmını Türk Ticaret Kanunu hükümleri saklı kalmak ve genel kurullarınca uygun görülmek kaydıyla gider hesaplarına yansıtabilecek.
Katılım bankaları, düzenlenecek katılma hesabı sözleşmeleri ile tevsik edilmesi kaydıyla, katılma hesaplarına dağıtılacak kar tutarlarının yüzde 5'ine kadar olan kısmını, katılma hesapları kaynaklı kredilere ilişkin terkin edilen alacaklardan yapılan tahsilatlar ile özel karşılıklar ve genel karşılıkların katılım payı iptallerini özel ve genel karşılıklar ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu priminin katılma hesapları payına düşen kısmının karşılanmasında kullanılmak üzere rezerv olarak ayırabilecek.
Bankalar, 1 Ocak 2018 tarihine kadar durumlarını TFRS 9 kapsamında karşılık ayrılmasına uygun hale getirmek zorunda olacak.
Kurul, bankanın detaylı gerekçelerini içeren başvurusu üzerine yapacağı değerlendirmeye göre banka bazında TFRS 9 uygulamasına geçilmesi konusunda ilave süre tanınmasına karar verebilecek.
Genel karşılık oranları söz konusu tarihe kadar standart nitelikli nakdi kredileri toplamının en az yüzde 1'i, yakın izlemedeki nakdi kredileri toplamının en az yüzde 2'si olarak uygulanacak.
- "TFRS 9 daha ihtiyatlı bir düzenleme"
Yetkililer, söz konusu düzenleme ile bankaların ayırdığı karşılıkların uluslararası finansal raporlama standartlara uyum sağlanmasının amaçlandığını belirtirken, bunun daha "ihtiyatlı" bir yaklaşım olduğunu ifade ediyor.
Bankaların mevcut durumda gerçekleşmiş kredi zararına uygun karşılık ayırdığına işaret eden yetkililer, TFRS 9'un beklenen kredi zararı yaklaşımını esas aldığını belirtiyor.
- BDDK'nın diğer yönetmelikleri
BDDK'nın Bankaların Kıymetli̇ Maden Alım Satımına İli̇şki̇n Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeli̇ği ile de bankaların kıymetli maden alım satımına ilişkin usul ve esaslar düzenlendi.
Buna göre, bankalar, kıymetli maden borsalarında işlem gören veya standartları ve nitelikleri Hazine Müsteşarlığı veya Borsa İstanbul Anonim Şirketi (BİAŞ) tarafından belirlenen ya da bu standartlara ve niteliklere uygunluğu bakımından, üretildikleri rafineriler itibarıyla kabul edilebilirlikleri BİAŞ tarafından teyit edilen kıymetli madenler ile standartları ve nitelikleri belirlenen Cumhuriyet altın sikkeleri ile Cumhuriyet ziynet altınlarının alım ve satımı ile vadeli işlem ve opsiyon borsalarında işlem gören ve standart ve nitelikleri yetkili merciler tarafından belirlenen kıymetli madenleri esas alan sözleşmelerin alım ve satımını yapabilecek.
Bankaların Özkaynaklarına İli̇şki̇n Yönetmeli̇kte Deği̇şi̇kli̇k Yapılmasına Dai̇r Yönetmeli̇ğe göre de Bankacılık Kanununda belirtilen sınırı aşan tutarlar ile bankaların alacaklarından dolayı edinmek zorunda kaldıkları ve aynı madde uyarınca elden çıkarmaları gereken emtia ve gayrimenkullerden edinim tarihinden itibaren üç yıl içinde elden çıkarılamayanların net defter değerleri ana sermaye ve katkı sermaye toplamından indirilecek. Söz konusu süre daha önce 5 yıl olarak belirlenmişti.
Söz konusu yönetmelikler, 1 Ocak 2017'de yürürlüğe girecek.
AA