CENEVRE (AA) - Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, Suriye ve Irak'ta tutuklu olan 55 bin terör örgütü DEAŞ militanı ve ailelerinin adil biçimde yargılanması gerektiğini belirtti.
İnsan Hakları Konseyinin 41'inci oturumu İsviçre'deki BM Cenevre Ofisi'nde başladı.
Bachelet, 12 Temmuz'a kadar sürecek konseyin açılışında, konuşmasının büyük bir bölümünü Suriye ve Irak'taki DEAŞ militanları ve ailelerinin durumuna ayırdı.
"DEAŞ'ın çöküşünün ardından Suriye ve Irak'ta 55 binden fazla şüpheli DEAŞ savaşçısı ve ailesi gözaltına alındı." diyen Bachelet, Suriye'nin doğusunda terör örgütü YPG/PKK işgalindeki El Hol kampında 50 ülkeden geldiği iddia edilen DEAŞ militanlarıyla ailelerinin "standartların çok altında kötü şartlarda" tutulduğunu belirtti.
Bachelet, Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) tahminlerine göre, 20 bini Irak'ta olmak üzere çoğunun yaşı 12'nin altında, 29 bin "yabancı savaşçının" çocuklarının bölgede bulunduğunu aktardı.
- Adil soruşturma ve kovuşturma çağrısı
Adil yargılamanın, toplumları gelecekteki radikalleşmeden ve şiddetten koruyacağını vurgulayan Bachelet, "Ülkeleri ve suçun niteliği ne olursa olsun suçlu olduğundan şüphelenilen kişilerin tümü, adil yargılanma süreci garanti edilerek soruşturma ve kovuşturmaya tabi tutulmalıdır." diye konuştu.
Bachelet, DEAŞ militanlarının hukuka aykırı ve insanlık dışı koşullarda yargılanmasının "adalete ihanet olacağını" söyledi.
"Ayrıca bağımsız adli inceleme yapılmadan, suç şüphesi bulunmayan kişilerin hukuka aykırı şekilde alıkonulmaları kabul edilemez." ifadelerini kullanan Bachelet, DEAŞ savaşçısı olduğu iddia edilen 150'den fazla kadın ve erkeğin Irak'ta terörle mücadele yasası gereğince adil yargılama koşulları sağlanmadan idam cezasına çarptırıldığını vurguladı.
- "Yabancı savaşçılar ülkelerine geri gönderilsin"
Binlerce Suriyeli ve Iraklı "DEAŞ savaşçısının" ailesinin gözaltında tutulduğuna işaret eden Bachelet, bu ailelerin intikam saldırıları riski altında olduğunu ve toplumla yeniden bütünleşmeleri için rehabilitasyon programlarına ihtiyaç duyulduğunu dile getirdi.
Bachelet, DEAŞ mensubu yabancı savaşçıların uluslararası standartlara uygun yargılanmadıkları sürece mensubu oldukları ülkelere geri gönderilmeleri gerektiğine dikkati çekti.
Devletlerin de vatandaşları için gerekli sorumluluğu üstlenmeleri gerektiğine işaret eden Bachelet, bazı ülkelerin yabancı savaşçıların vatandaşlığını iptal etmesinin en fazla çocukları etkileyeceğini kaydetti.
- İdlib uyarısı ve çağrısı
Bachelet, Suriye'de son haftalarda özellikle Beşşar Esed rejimi ve destekçilerinin İdlib'e yönelik saldırılarını yoğunlaştırdığını belirterek "Çatışmalar daha da yoğunlaşırsa özellikle İdlib şehir merkezindeki sivillerin üzerindeki etkisi yıkıcı olabilir." uyarısında bulundu.
Son derece endişe duyduklarını vurgulayan Bachelet, "Ofisim, daha çok Suriye hükümeti (rejim) ve müttefikleri tarafından gerçekleştirilen hava saldırıları nedeniyle, hastane ve okullar da dahil sivil altyapı tesislerinin tahrip edildiği ve yüzlerce sivilin hayatını kaybettiğine dair raporlar aldı." diye konuştu.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Bachelet, "Sivillerin korunmasını sağlamak için gerekli tüm tedbirler alınmak zorunda. Çatışma içindeki tüm tarafları, nüfusun yoğun olduğu bölgelerde ağır silahların kullanımını derhal durdurmaya davet ediyorum. Ayrıca tüm tarafları, Suriye'de işkence riski çok yüksek ve korkunç şartlar altında tutulan binlerce Suriyeliyi serbest bırakmaya çağırıyorum." dedi.
(Sürecek)