Star'dan Ercan Baysal'ın haberine göre, ‘Ortaklık yapısı ve organizasyon şemasının şeffaf ve açık olmaması’ gerekçesiyle yönetimine BDDK tarafından el konulan Bank Asya’nın imtiyazlı ortakların çok farklı alanlarda çok sayıda şirkete ortak ve yönetici olduğu, ancak tüm mal varlıklarına ilişkin bilgileri gizlemeye çalıştıkları belirlendi.
BDDK’nın iki defa belgelerini vermeleri için süre vermesine rağmen, Bank Asya’nın imtiyazlı ortakların ek süre istemeleri de dikkat çekti. Konuya yakın kaynaklar, belgelerin verilmediği dönemde her türlü usulsüz işlemden BDDK’nın sorumlu olacağını belirtti. Bu da ‘yeni bir kumpas hazırlığı mı yapılıyordu’ sorusunu gündeme getirdi.
Ahtapot tarzı ortaklık ilişkisi
Ayrıca, müşterilerinden evdeki altınları bile bankaya getirmeleri yönünde kampanya yapanların, sıra kendilerine gelince malvarlıklarını gizlemek için her yolu denedikleri belirlendi. Bank Asya’da adeta ahtapotu andıran ortaklık yapılandırması BDDK’nın salı akşamı yönetimine el koyarak, TMSF’ye devretmesiyle ortaya çıktı. BDDK, Bank Asya ortaklarından 185 kişiye ilişkin, her türlü mal varlığı, ortaklık ve yöneticilik bilgilerini istedi. Ancak Bank Asya, 63 kişinin bilgilerini verdi, diğerlerine ilişkin ‘ek süre’ istedi. Ek sürede de Bank Asya 122 ortağa ait bilgileri sunmadı. Böylece banka ‘şeffaflık’ kuralını ihlal etti. Belgeleri vermeyenlerin imtiyazlı hisselerde payı fazla olan ve bankanın ilişkilerini yönlendiren ortaklar olduğu belirtiliyor.
BDDK yetkililerinden edinilen bilgilere göre, Bank Asya’nın özellikle A Grubu imtiyazlı paylara sahip ortaklarından bazılarının aynı anda çok sayıda şirkete ortak olması nedeniyle tüm mal varlıklarına ilişkin belgeler verilmedi. Finans kulislerinde konuşulanlara göre, BDKK’ya bilgi vermeyenlerin A Grubu hisselerde payı olan büyük şirketler ve kişiler. Resmi adıyla Asya Katılım Bankası’nın sermayesi geçen yıl 900 milyon TL’ye çıkarılmıştı. Hisselerin yüzde 40’ı ‘yönetim kurulu üyeliklerini belirleme’ yetkisine sahip ‘A Grubu’ ve isme yazılı imtiyazlı hisselerden oluşuyor. ‘B Grubu’ imtiyazsız hisse oranı yüzde 60 ve bunun yüzde 54.05’i Borsa’da işlem görüyor. BDDK, A Grubu imtiyazlı hisselerin yüzde 63’üne el koydu ve şirketin yönetimini devraldı.
Organizasyon şeması çözülecek
Ortaklık listesinde ‘diğer ortaklar’ olarak belirtilen ortaklar, A Grubu imtiyazlı hisselerde yüzde 61.5 ile en büyük paya sahip. Ancak bu ortakların adları belirtilmiyor. BDDK’nın el koyduğu hisseler de bu ortaklara ait. Bank Asya’nın ortaklarının, yurt içinde ve dışında çok sayıda şirkette ortak veya yönetici olarak görünüyor olabileceği, bu ağın deşifre olmaması için bilgilerin verilmediği de konuşuluyor. Ayrıca ortakların belgeleri getirmediği dönemde usulsüz işlemlerden BDDK sorumlu olacağı için ‘yeni bir kumpas mı hazırlanıyordu’ sorusunu da gündeme geldi. Bir başka araştırılan konu da, el koyma gerekçeleri arasında bulunan ‘organizasyon şemasının şeffaf olmaması’... Bank Asya’daki organizasyon şemasında, bankacılık sistemine göre bir ilişki ve yetki ağı yerine paralel yapıya göre bir ilişki ve yetki ağı kurulup kurulmadığı araştırılıyor. Bu kapsamda Bank Asya’nın dolaylı ortakları da gündeme gelecek. Bunlar arasında paralel yapıya yakınlığıyla bilinen holdingler başta olmak üzere soyadı Gülen olan kişilerin de olduğu belirtiliyor.
BDDK’nın bilgi isteme hakkı var
Üst düzey bir finans yetkilisi, BDDK’nın Bank Asya’dan ortaklık yapısına ilişkin bilgi ve belge istemesinin normal bir süreç olduğunu belirterek, “BDDK lisans verirken ortaklara ilişkin bilgi ve belge ister ancak, aradan uzun süre bir süre geçmiş. Bu arada ortaklık yapısında değişimler olmuş. Bankanın ortaklara ilişkin tüm bilgilere ulaşma hakkına sahip olmasına rağmen bunları vermemesi soru işareti” değerlendirmesinde bulundu.
Çalışan da müşteri de kimlikle girdi
Bank Asya’ya el konulmasının ardından genel merkez ile bazı şubelerde yoğunluk yaşandı. Bazı müşteriler para yatırırken Ümraniye’deki genel müdürlük binası önünde güvenlik önlemleri alındı. Polis ekiplerinin kurduğu barikatın arkasına geçişe izin verilmedi. Banka çalışanları kimlik kartlarını göstererek içeri girebilirken, banka müşterileri ise kimlik kontrolü ile içeri alındı.
Şirketin ortaklık yapısında A Grubu hisse sahipleri ve payları:
Ortadoğu Tekstil Yüzde 12.23
Forum İnşaat Yüzde 9.63
Sürat Basım Yayın Yüzde 6.74
BJ Tekstil Yüzde 5.65
Osman Can Pehlivan Yüzde 4.25
Diğer Ortaklar Yüzde 61.5
Numan Kurtulmuş: Şeffaf olsa bu noktaya gelmezdi
Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş: Arkasında siyasi bir karar yoktur. Bu teknik şartları keşke Bank Asya yerine getirmiş olsaydı, şeffaflık şartını sağlamış olsaydı. Ortaklık yapısını bu belgeler istendiği zaman net bir şekilde ortaya koyabilseydi ve bu iş bu noktaya gelmeseydi. Ama maalesef başından itibaren bu noktaya geleceği anlaşılıyordu.
Beşir Atalay: Siyasi olsaydı çok önce olurdu
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Beşir Atalay: Bank Asya, geniş bir konu. Bank Asya konusu yeni gündemde değil. Siyasi bir etkilenme ile olacak olsaydı çok önceleri olurdu. Kendi yürüyüşü ilgili teknik kurumlarca BDDK tarafından değerlendirildi o risk aşamasına geldiği için de mevduat sahiplerini korumak adına böyle bir karar alınmıştır. Bu teknik bir konu.
Fikri Işık: Amaç mudinin zararını engellemek
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık: Burada hedef, insanların mağdur olmasını engellemek. Bankacılık sistemimizdeki tüm aktörlerin bu düzenlemelere, özellikle mudilerin ileride zarar görmesini engelleyen düzenlemelere harfiyen uyması lazım. Uymayanlar tabii ki gerekli yaptırımla karşılaşacaklar.
Nihat Zeybekci: Piyasa kullarının bir sonucu
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci: Bank Asya yönetimine el koymasının yorumlanacak bir tarafı yoktur. Matematik değerlere tabi bir karardır. Kuralları konulmuştur. Rakamsal değerler şunun altına indiğinde sonuç şu olur dendiği için. Rakamsal değerlerle ilgili tamamen teknik bir çalışmadır. Oradaki riskler mevduat sahiplerini korumanın bir sonucudur. Sonuç olarak rakam oraya geldiği için alınan tedbir de budur. Kim olursa olsun yapılması gereken yapılmıştır. Türkiye’de finansal piyasalar içinde bir spekülasyon sonlandırılmış ve daha güvenli bir ortama geçilmiştir.
Yiğit Bulut: Çok ciddi mağdur ettiler, soydular
Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Yiğit Bulut: Bank Asya hikayesi, yılan hikayesine dönen bir konu. Bank Asya’nın hisselerinde çok ciddi manipülasyonlar yapıldı, çok ciddi spekülasyonlar yapıldı. Tahtalar kapandı, açıldı. Yüzde 21 yukarı yaptı, yüzde 21 aşağı yaptı. Yüzbinlerce küçük yatırımcıyı, amatör yatırımcıyı Bank Asya tahtasında mağdur ettiler. Soydular. Herkes dedi ki “ne oluyor, ne oluyor?” Ne olduğu ortaya çıktı işte. Türk devleti kurumlarıyla gerekli soruşturmaları yaptıktan sonra bankanın mali durumlarını inceledikten sonra ortaya çıkan sonuç bu.
STAR