Bu gece Cemaziyel Ahir ayının 13. gecesi ve hicri ayın 13,14,15'i orucuna başlama gecesi.
Hicri aylardaki 13,14,15 tarihlerinin iki önemli sırrı var:
Peygamber Efendimiz'in (sav) mukım ve seferi iken dahi hiç terk etmediği nafile oruçlardandır.
1 ) İbrahim as'ın tuttuğu oruç olması yani Halilür-Rahmanın ameli ve Medine'ye hicretinden sonra ilk emrettiği ve Oruç farz kılındığında Rasulüllah'ın (sas) ilk emrettiği oruç olmasıdır.
2 ) Şaban ayının 13 gecesi ümmeti için dua edince üçte birine, 14'te duaya devam edince üçte ikisine, 15. gece duaya secdede devam edince ümmetinin tamamına şefaat izninin ve müjdesinin verilmesidir. Şefaat nimetine şükür orucu gibi oluyor.
Hicri ayın 13,14,15 orucu;
1) Milleti üzere olduğumuz İbrahim as’ın orucu olduğu için,
2) Rasulüllah sas seferde ve mukıymken hiç terk etmediği oruç olduğu için,
3) Rasulüllah sas'in ümmetine şefaat isteyip şefaat hakkının verildiği günler olduğu ve şefaat nimetine şükür orucu olduğu için,
4) Gel git (med ve cezi ) olaylarının değişim günleri olduğu için önemlidir.
Orucun sevabı:
El-eyyâmül-Biyd da yani her hicri ayın 13-14-15. günleri oruc tutmak, ( İbrahim as orucudur.)
Enes İbn-i Malik (Radıyallâhu anh)'dan rivayet edilen bir hadîs-i şerîfte Rasûlüllâh (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) Efendimiz şöyle buyurmaktadır:
((Herhangi bir aydan 13,14,15 günleri olan Eyyam-ı Bîd'i oruçlu geçiren kimseye, Allâh-u Te'âlâ birinci gününde on bin sene, ikinci gününde yüz bin sene, üçüncü gününde ise üç yüz bin senelik ecir verir.))
(Suyuti, el-Leali: 2/107), (Et-Tuyuriyyât 1/29), ( Deylemi ferdevs 3751), ( El-Firdevs bi mesutâtil-Hıtâbi 2/394 ), (Et-Terğıyb fi fadâilil-E’mâli 1/154).
O tarihlerdeki orucun hikmetlerinden:
ŞEFAAT YA RASULELLEH YA HABİBELLAH YA ABDALLAH SAS
وما أعطى فيها رسول الله ﷺ من تمام الشفاعة، وذلك أنه سأل ليلة الثالث عشر من شعبان في أمّته، فأعطى الثلث منها، ثم سأل ليلة الرابع عشر فأعطى الثلثين، ثم سأل ليلة الخامس عشر فأعطى الجميع، إلا من شرد عن الله شراد البعير. ومن عادة الله في هذه الليلة: أن يزيد فيها ماء زمزم زيادة ظاهرة،.
تفسير الكشاف في تفسير سورة الدخان
Bu gece Peygamberimiz’e şefaat hakkı verilmiştir:
Bunun delili şu hadîs-i şeriftir:
“Rasûlullah (s.a.v.) Şaban ayının on üçüncü gecesi ümmetine şefaat etmek için dua edip yalvardı; kendisine, ümmetinin üçte birine şefaat etme izni verildi.
On dördüncü gecesi yine dua edip yalvardı; bu sefer üçte ikisine şefaat etme yetkisi verildi.
On beşinci gecesi bir daha yalvardı; bu sefer de kaçak develer gibi Allah'tan kaçanlar dışında bütün ümmetine şefaat etme izni verildi.”
(Ebû Dâvûd)
أَنَّهُ صلَّى اللَّهُ عليهِ وسلَّمَ : (( سأل ليلةَ الثَّالثِ عشَرَ مِن شَعبانَ في أُمَّتِهِ فأُعطِيَ الثُّلُثَ منها ثمَّ سأل ليلةَ الرَّابعِ عَشَرَ فأُعطِيَ الثُّلُثينِ ثمَّ سأل ليلَةَ الخامسِ عشَرَ فأُعطِيَ الجميعَ إلا من شرَدَ على اللَّهِ شِرادَ البَعيرِ.))
الراوي : -.
المحدث : الزيلعي. المصدر : تخريج الكشاف.
الصفحة أو الرقم: 3/226. خلاصة حكم المحدث : غريب.
“Rasûlullah (s.a.v.) Şaban ayının on üçüncü gecesi ümmetine şefaat etmek için dua edip yalvardı; kendisine, ümmetinin üçte birine şefaat etme izni verildi.
On dördüncü gecesi yine dua edip yalvardı; bu sefer üçte ikisine şefaat etme yetkisi verildi.
On beşinci gecesi bir daha yalvardı; bu sefer de kaçak develer gibi Allah'tan kaçanlar dışında bütün ümmetine şefaat etme izni verildi.”
Muhaddis: Zeyle-î rh,
Kaynaça: Tahricül-Keşşâf, 3/226
Hüküm: Ğariyb tir.
انه اعطى فيها رسول الله عليه السلام تمام الشفاعة وذلك : (( انه سأل ليلة الثالث عشر من شعبان الشفاعة فى أمته فأعطى الثلث منها ثم سأل ليلة الرابع عشر فأعطى الثلثين ثم سأل ليلة الخامس عشر فأعطى الجميع الا من شرد على الله شراد بعير.))
“Rasûlullah (s.a.v.) Şaban ayının on üçüncü gecesi ümmetine şefaat etmek için dua edip yalvardı; kendisine, ümmetinin üçte birine şefaat etme izni verildi.
On dördüncü gecesi yine dua edip yalvardı; bu sefer üçte ikisine şefaat etme yetkisi verildi.
On beşinci gecesi bir daha yalvardı; bu sefer de kaçak develer gibi Allah'tan kaçanlar dışında bütün ümmetine şefaat etme izni verildi.”
وفى رواية اخرى قالت عائشة رضى الله عنها:
رأيت النبي صلى الله عليه وسلم فى ليلة النصف من شعبان ساجدا يدعو فنزل جبريل
فقال ان الله قد أعتق من النار الليلة بشفاعتك ثلث أمتك فزاد عليه السلام فى الدعاء
فنزل جبريل فقال ان الله يقرئك السلام ويقول أعتقت نصف أمتك من النار
فزاد عليه السلام فى الدعاء فنزل جبريل
وقال ان الله أعتق جميع أمتك من النار بشفاعتك الا من كان له خصم حتى يرضى خصمه
فزاد عليه السلام فى الدعاء فنزل جبريل عند الصبح
وقال ان الله قد ضمن لخصماء أمتك ان يرضيهم بفضله ورحمته فرضى النبي عليه السلام.))
“ان من عادة الله فى هذه الليلة ان يزيد ماء زمزم زيادة ظاهرة وفيه اشارة الى حصول مزيد العلوم الالهية لقلوب اهل الحقائق “
روح البيان اسماعيل حقي ٨/ ٤٠٤
“Diğer bir rivayette Aişe ra anamızdan şöyle anlattı:
Rasulüllah sas’i şabanın on beşinci gecesinde secdede dua ederken gördüm,
Hemen Cebrail as geldi ve, Ya Rasulallah sas, "Kuşkusuz ki Allah cc bu gecede senin şefaatinle ümmetinin üçte birini cehennem ateşinden azad eyledi" dedi.
Rasulüllah As, secdede duâya devam etti,
Hemen Cebrail as ikinci kez geldi ve Ya Rasulallah sas Allah cc sana selam eder ve dedi ki: "Bu gece ümmetinin yarsını cehennem azabından azad eyledim."
Rasulüllah As, secdede duâya devam etti,
Cebrail as üçünkü kez tekrar geldi ve, "Kuşkusuzki Allah cc ümmetinin tamamını senin şefaatinle bağışladı ancak aralarında davalı davalısını razı edinceye kadar davalıları bağışlamaz" dedi.
Rasulüllah As, tekrar secdede duaya devam etti,
Cebrail as, "O gecenin sabahında tekrar geldi ve; kesinlikle Allah cc ümmetinden aralarında hak hukukla davalı olanlarında haklarını üzerine aldı ve onları fazlı ve rahmetiyle razı edecek" dedi. İşte o zaman Nebi (sav) razı olup başını secdeden kaldırdı.”
Ruhul-Beyan Tefsiri İsmail Hakkı 8/404