İZMİR (AA) - RAMAZAN ERCAN - Acil sağlık hizmetleri çalışanlarının faydalanması için alınan son teknolojiyle donatılmış simülasyon maketi, konuşuyor, nefes alıyor, kan akıtıyor, yapılan müdahalelere tepki veriyor. Kablosuz wireless sistemiyle uzaktan da yönlendirilebilen maket, bir insan vücudunda rastlanan bütün hastalıklara göre programlanabiliyor ve sağlık çalışanlarının eğitiminde kullanılıyor.
Sağlık Bakanlığı'nın Dünya Bankası kaynaklarıyla yaptığı bir proje sonrasında aldığı yetişkin, çocuk ve yeni doğan bebek simülatör maketleri, bakanlığın Urla Karantina Adası'ndaki tesislerinde yerli ve yabancı sağlık çalışanlarının eğitimine önemli katkı sağlıyor.
İzmir Sağlık Müdür Yardımcısı Turhan Sofuoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, özellikle acil sağlık hizmeti verecek personelin eğitimine yönelik daha önceden hasta rolü verilmiş insanlar ya da maketler üzerinde yapılan uygulamaların, Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nce temin edilen son teknolojiyle donatılmış yeni simülatör maketler üzerinde gerçekleştirildiğini ve bunun da eğitim kalitesini yükselttiğini belirtti.
- İnsan gibi ölüyor
Sofuoğlu, "insandan tek farkı yürüyememesi" olarak nitelediği maketle ilgili şu bilgileri verdi:
"Bu makete geleceğin robotu diyebiliriz. İnsanın verdiği bütün tepkileri veriyor. Bir insanın yaşayabileceği tüm rahatsızlıkları senaryo haline getirip uzaktan kumandayla makete iletiyoruz. Yüksekten düşme, kalp krizi veya başka bir medikal rahatsızlığın senaryosunu oluşturuyoruz. Maket de ona göre tepkiler veriyor. Maket, müdahale eden ekibin doğru uygulamalarıyla iyileşiyor, hayatta kalıyor. Hata yapacaksak bunun üzerinde rahatlıkla yapabiliriz. Maketi öldürüp yeniden canlandırabiliyoruz. Wireless bağlantısı ile eğiticinin komutlarını vererek o anki durumu değiştirebiliyoruz. Eğitim görenlerin yaptıkları müdahaleleri de takip ediyoruz.
Eskiden kullandığımız maketler kablolarla bilgisayara bağlıydı ve daha az senaryoyu uygulayabiliyorduk. Bunun daha fazla senorya ve uzaktan erişilebilirliği var. Bizim için büyük bir şans. Üniversitelerde bile olmayan çok büyük bir makete sahibiz."
- Kan bile akıyor
112 Eğitim Koordinatörü Zeynep Sofuoğlu ise Urla'daki tesislerde gerek yurt içinden gerekse yurt dışından gelen sağlık çalışanlarına eğitim verdiklerini anlattı.
Simülatör maketi "Ansiklopedi gibi" olarak tanımlayan Sofuoğlu, maketin göz kırpıp nefes aldığını, bilinci açık bir hasta gibi yanıt verebildiğini, durum senaryosuna göre vücudundan kanama oluşabildiğini ifade etti.
Türkiye'de en çok görülen acil vakalara göre hazırlanan senaryoların makete iletildiğini dile getiren Sofuoğlu, şöyle konuştu:
"Katılımcılar teorik bilgilerden çıkıp direk uygulayarak, pratik yaparak öğrenebiliyorlar. Önceden böyle bir şans yoktu. Örneğin bazı girişimler için tavuk butu kullanabiliyorduk. Denemedikçe doğal olarak aklınızda kalmıyor. Nadir görülen olayı nasıl gösterip sonuç çıkartacaksınız. Maket sayesinde istediğiniz kadar deneyebiliyorsunuz. Katılımcılar tam olarak öğrenene kadar deniyoruz. Onlar tam olarak uygulamayı öğrendikten sonra emin olarak çıkıyorlar ve kendilerine yüzde 100 güvenebiliyorlar.
Daha önceden ortamı ne kadar gerçekçi yapsak da eğitmenler katılımcıların yanında olduğu için heyecanlanma, hatırlayamama gibi durumlar olabiliyordu. Şimdi eğitici hem uzaktan makete müdahale ediyor hem de katılımcıların neler yaptığını görebiliyor."
-10 bin sağlık çalışanına eğitim verildi
Sağlık Bakanlığı Urla Eğitim Tesisleri'nin 2004 yılında hizmete girdiğini, o tarihten bu yana Türkiye'den 10 binin üzerinde sağlık çalışanına eğitim verdiklerini anlatan Sofuoğlu, İngiltere, Yunanistan, Norveç, Macaristan, Arnavutluk, Kosova, Uganda, Togo, Nijer, Angola, Yemen gibi ülkelerden sağlık çalışanlarını da eğittiklerini kaydetti.
Yabancı sağlık çalışanlarının Türk meslektaşlarından aldıkları eğitimlerden oldukça etkilendiğini belirten Zeynep Sofuoğlu, "Çok şaşırıyorlar. Sağlık Bakanlığımızın bu kadar imkan ve hizmet verdiğini, eğitim kalitesini görünce şaşırıyorlar. Çünkü buranın ABD'den Avrupa'dan farkı yok. En son teknolojiyi kullanıyoruz" diye konuştu.