Sakarya Üniversitesi (SAÜ) bünyesinde başlatılan çalışma ile deterjanların etkinliğini artıran ithal aktivatörler (tetikleyici) yerine ağartıcı katalizörler (kimyasal reaksiyonu artıran madde) kullanılarak, çamaşırların yıkama sıcaklığı ve süresi ile ithalatın azaltılması amaçlanıyor.
Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Salih Zeki Yıldız, yaptığı yazılı açıklamada, Sanayi Tezleri Programı (SAN-TEZ) kapsamında hazırlanan projeyle yıkama süresi ve sıcaklıklarını düşüren, temizlik sanayisinde öncü bir çalışma yaptıklarını bildirdi.
Lekeler ve pamuklu ham kumaşların ağartılmasının kullanılan kimyasallar ve işlem süreci açısından önemli olduğuna dikkati çeken Yıldız, şunları belirtti:
"Ağartma, kimyasal oksitlenme yoluyla çeşitli substuratların (enzimlerin etkilediği madde) rengini gidererek beyazlatmak için aktif moleküllerin kullanıldığı süreçtir. Bu amaçla sektör bazında genellikle peroksit içerikli ağartıcı kimyasalları tercih edilmektedir. Enerji tüketimi açısından yüksek sıcaklık ve uzun yıkama süresi karşılaştırıldığında, peroksit bazlı ağartıcıların yeterli ağartma etkinliğine 60 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda ulaştıkları bilinmektedir. Ağartıcıların 60 derecenin altında etkinliğinin artırılması, reaksiyonun oluşumunu kolaylaştıran madde olarak bilinen ağartma aktivatörlerinin ilavesi ile sağlanabilmiştir. Bu aktivatörlerin kullanılması, kısa yıkama süresi ve düşük sıcaklık yıkama koşullarında, ağartma etkinliğinin devam etmesini sağlamıştır.
Bu durum enerji tasarrufu sağlanması, kumaşın ve boyanın zarar görmemesi açısından önemlidir ancak yüksek dozlarda kullanım oranları maliyet açısından dezavantaj getirmektedir."
- İthalatı azaltacak
Yıldız, son yıllarda etkinlikleri daha yüksek yeni nesil ağartma katalizörlerinin aktivatörler yerine geliştirilmeye ve ticarileştirilmeye çalışıldığına işaret ederek, katalizörlerin düşük oranlarda kullanımda dahi yüksek etki göstermelerinin konuyla ilgili çalışmaları ilginç hale getirdiğini ifade etti.
Yıldız, açıklamasını şöyle tamamladı:
"Projenin gerçekleşmesi durumunda bilimsel, teknolojik ve ekonomik olarak, aktivatörler yerine katalizörlerin kullanımı, 100 milyon avroları bulan bir ithalat kaleminin yurt içinde üretimi, üretimle daha üst teknoloji düzeyinin oluşturulması, ulusal pazarda uluslararası şirketler karşısında teknolojik, rekabetçi pozisyon ve uluslararası pazarda rekabet edebilir düzeye erişme imkanı gibi birçok kazanım elde edilmesi hedeflenmektedir."
Muhabir: Sistem
Yayınlayan: Kemal Kaymak