NEVŞEHİR (AA) - BEHÇET ALKAN - Nevşehir’in el sanatlarıyla ünlü Avanos ilçesindeki çanak atölyeleri, bayram tatilinde Kapadokya bölgesini ziyarete eden yerli turistlerin uğrak noktalarından biri haline geldi.
Atölyelerdeki imalat tezgahlarında ustaların çanak yapımını izleyen ziyaretçilerden el sanatlarına meraklı olanlar kolları sıvayıp çamura şekil vermeye çalışıyor. Ayaklarıyla çıkrığı çevirirken, elleriyle çamuru sanata dönüştürmeye çalışan turistlerin bu çabası ortaya ilginç görüntüler çıkarıyor.
Çanakçılığı Hititler'e kadar uzanan 4 bin yıllık geçmişe sahip Avanos'ta Kızılırmak’ın sürüklediği alüvyonlu topraklar çeşitli aşamalardan geçirildikten sonra tezgahlarda sanat eserine dönüştürülüyor, yüksek ısıdaki fırınlarda pişirilerek ortaya çıkan çeşitli ev ve süs eşyaları ziyaretçilerin beğenisine sunuluyor.
Bayram tatilini fırsat bilerek bölgeyi gezen yerli turistlerin yoğun ilgisini çeken atölyelerde hem alışveriş yapılıyor, hem de çamurun usta ellerde nasıl sanat eserine dönüştüğü izleniyor.
25 yıldır çanak yapımıyla uğraşan ustalardan Şaban Topuz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, atölyede topraktan imal edilen ürünlerin satışının yanısıra ziyaretçilere çanak yapımıyla ilgili gösteriler yapıldığını, konukların da tezgah başına geçerek deneme yapabildiğini söyledi.
Topuz, "Metropollerde yaşayanların içinde bulundukları stresli durumdan sıyrılıp rahatlamalarını sağlamak amacıyla toprakla, çamurla haşır neşir olmalarının önünü açıyoruz." dedi.
Avanos'ta bulunan çanak atölyelerini gezen turistlere yönelik bu etkinlikten olumlu dönüş aldıklarını belirten Topuz, çamura şekil vermenin zorluk ve kolaylıklarının ziyaretçiler tarafından bizzat tecrübe edildiğini anlattı.
- Ziyaretçiler tezgaha geçip çamura şekil vermeye çalışıyor
Atölyelerde gösterileri izledikten sonra çanak yapımı için tezgah başına geçen ziyaretçilerin uğraşları sonucu ortaya ilginç ürünlerin çıktığını aktaran Topuz, "Çeşitli eserlerin bulunduğu ürün satış galerilerini gezen yerli turistlere içinizdeki Picasso’yu çıkarın tavsiyesinde bulunup, tezgahta deneme yapmaları tavsiyesinde bulunuyoruz." diye konuştu.
Çanakçılığın, bölge turizmi açısından önemine değinen Topuz şöyle devam etti:
"Dünyada çanak denilince ilk akla gelen merkezlerden birisi de Avanos’tur. Burada çanak satışı yapmakla beraber İstanbul, Ankara gibi metropollerde yaşayanların stresten arınmalarını sağlamak için toprakla uğraşmalarını da sağlıyoruz. İnsanlar tezgah başına geçince ortaya ilginç ürünler çıkıyor. Bölgemiz için önemli ve akılda kalıcı bir etkinlik olduğunu düşünüyorum. Kızılırmak’ın yataklarından ve dağlardan aldığımız çeşitli topraklardan özelliğine göre çeşitli ev eşyaları, süs olarak kullanılan malzemeler, magnetler ve birçok şey üretiyoruz."
Çanak ustalarından Ferhat Akcan, Avanos'ta birçok atölyede üretim ve ürün satışı yapıldığını ancak ziyaretçilerin çamurla uğraşmalarını sağlayabilen klasik tezgahların sadece birkaç atölyede var olduğunu kaydetti.
Akcan, seri üretim yapılmasını kolaylaştırmak amacıyla ustaların genellikle elektrikli motoru olan tezgahlarda çalıştığını, dönmesi ayakla sağlanan tezgahların gösteri amacıyla kullanıldığını vurguladı.
Tezgah başına geçerek çanak yapmayı deneyen İbrahim Bolat, ustalardan eğitim almadan çamuru sanata dönüştürmenin çok zor olduğunu belirterek, "Ustaların çamura nasıl şekil verdiğini buraya gelip görmek gerek. İnsan burada uğraşırken gerçekten de stresini atıyor." şeklinde konuştu.
Bolat, uzun uğraşlar sonunda küçük bir çanak kap yapabildiğini ancak ustaların yardımını almadan sonuç elde etmenin mümkün olmadığını gözlemlediği paylaştı.
Mersin’in Tarsus ilçesinden ailesiyle Kapadokya bölgesini gezmek için geldiğini belirten Yunus Emre Coşkun da imkan bulduğu takdirde bu sanat dalında kendisini geliştirmek için çaba göstereceğini kaydetti.
Coşkun, memleketine döndüğünde çanak ustalarının marifetlerini görmeleri için Avanos’a gelmelerini tüm arkadaşlarına tavsiye edeceğini dile getirdi.
AA