Cezayir'de, cumhurbaşkanı tarafından görevlendirilen uzman komisyonunun hazırladığı anayasada değişiklik öngören taslak, ülkenin bağımsızlığını kazandığı 1962'den bu yana ilk defa orduya sınır ötesi operasyon gerçekleştirebilme yetkisi veriyor ve bir cumhurbaşkanı yardımcılığı makamı oluşturulmasını içeriyor.
Cezayir Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamada, Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun tarafından oluşturulan Anayasa Uzmanlar Komitesinin hazırladığı taslağın, değerlendirme yapılması ve tartışılması için siyasi partilere, sivil toplum örgütlerine ve sendikalara dağıtılmaya başlandığı bildirildi.
Açıklamada taslağın üzerinde değişiklik yapılmaya açık olduğu ifade edildi.
Taslağa göre, ülkenin bağımsızlık tarihinden bu yana ilk defa Cezayir ordusunun sınır ötesi operasyonlar gerçekleştirebilmesinin önü açılıyor.
Mevcut anayasada 29. madde Cezayir ordusunun sınır ötesi operasyonlara girişmesini engellerken, taslakta ordunun "Birleşmiş Milletler, Afrika Birliği ve Arap Birliği kararları doğrultusunda sınır ötesi barış tesisi operasyonlarına" katılabileceği yer alıyor. Söz konusu sınır ötesi operasyonlarının, parlamentonun üçte ikisinin onayını alması gerektiği ifade ediliyor.
Aynı şekilde, Anayasa değişikliği taslağı Cezayir'in bağımsızlığını kazandığı 1962'den bu yana ilk defa bir cumhurbaşkanı yardımcılığı makamı oluşturulmasını da içeriyor.
Yeni Anayasa taslağına göre, cumhurbaşkanının görevini yerine getiremeyecek durumda olması, istifa etmesi veya ölüm durumlarında, cumhurbaşkanının görev süresi dolana kadar devlet başkanlığı görevini yürütecek yeni bir cumhurbaşkanlığı yardımcılığı makamı oluşturuluyor.
- Cezayir’de Anayasa değişikliği çalışmaları
Cezayir’de kitlesel protestoların tetiklediği ve yıl boyunca köklü değişimlere yol açan olayların ardından Aralık 2019’da gerçekleşen cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, adayların tamamı için anayasa değişikliği ortak vaat olarak öne çıktı.
Cumhurbaşkanı seçilen Abdülmecid Tebbun, anayasa değişikliğine ilişkin taslağı hazırlamak üzere 15 hukuk uzmanından oluşan bir komiteyi görevlendirmişti.
Cezayir Cumhurbaşkanı Danışmanı Muhammed Lakab, daha önce basın mensuplarına yaptığı açıklamada, taslak metnin önce kamuoyunda tartışılmaya açılacağını belirtmişti. Ancak ülkede etkisini gösteren yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle bu süreç ertelenmişti.
Tebbun da önceki açıklamalarında, anayasa değişikliği maddelerinin “kapsamlı” olduğunu belirterek, ilgili taraflardan tekliflerin değerlendirilmesinin ardından taslak metnin önce parlamentoya sonra da halkoyuna sunulacağını söylemişti.
Cezayir’de önceki anayasa değişiklikleri eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika’nın üçüncü dönem cumhurbaşkanı olmasının önünü açmak için 2009 ve 2014 yıllarında gerçekleşmişti.
Buteflika döneminde yapılan bu değişiklikler, Cumhurbaşkanlığına yürütme ve yargıda geniş yetkiler tanımasıyla muhalifler tarafından sıkça eleştirilmiş, sistemdeki tıkanıklıkların gerekçeleri arasında gösterilmişti.