ANTALYA (AA) - Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Özlem Zengin, "Türkiye'de gerçekten bir anayasa yapmayı isteyen çok az siyasi parti var. Bu anayasa değişikliğe dair komisyondaki muhalefet şerhlerini okursanız, özünde 'Biz bir anayasa yapamayız. Eğer biz bir anayasa yaparsak, bu anayasanın ilk 3 değişmez maddesini değiştirmek anlamına gelir. Ve nihayetinde biz bir anayasa değişikliği yapamayız.' sonucu çıkıyor." dedi.
Zengin, Kadın ve Demokrasi Derneğince (KADEM) Akdeniz Üniversitesi Atatürk Konferans Salonu'nda düzenlenen "Cumhurbaşkanlığı Sistemi-Demokrasi, İstikrar, Kalkınma ve Denetim İçin Yeni Anayasa" konulu seminerde yaptığı konuşmada, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde okurken, arkadaşlarıyla hukuk ve siyaset dergisi çıkardıklarını anlattı.
Bu derginin 1988'de başkanlık sistemini kapak yaptığını dile getiren Zengin, "Şu andaki Cumhurbaşkanımız, o zaman bir siyasi partinin il başkanıydı. Kendisine 'Türkiye için başkanlık sistemini mi parlamenter sistemini mi uygun görüyorsunuz' diye sormuştuk. Bundan 30 yıl önce bize, 'Ben başkanlık sisteminin daha uygun olduğunu düşünüyorum. Benim gelecek tahayyülümde başkanlık sistemi daha uygun görünüyor' diye cevap vermişti." ifadelerini kullandı.
Zengin, Türkiye'nin 1921 ve 1924 Anayasalarının gerçek manada sivil anayasalar olduğunu vurgulayarak, Türkiye'de uzun zamandır sivil anayasa yapılmadığını söyledi.
Halk oylamasında 1982 Anayasası'nın 19'uncu değişiminin oylanacağına dikkati çeken Zengin, bu Anayasa'nın bugüne kadar yüzde 70'inin değiştiğini söyledi. Zengin, sıfırdan bir anayasa yapmak gerektiğini belirterek, "Türkiye'de gerçekten bir anayasa yapmayı isteyen çok az siyasi parti var. Bu anayasa değişikliğe dair komisyondaki muhalefet şerhlerini okursanız, özünde 'Biz bir anayasa yapamayız. Eğer biz bir anayasa yaparsak, bu anayasanın ilk 3 değişmez maddesini değiştirmek anlamına gelir. Ve nihayetinde biz bir anayasa değişikliği yapamayız.' sonucu çıkıyor. Bu da bana çok hüzün veriyor." dedi.
- Cumhurbaşkanı hakkında soruşturma yapılabilecek
Anayasa değişikliğinin özünün yasa ve yürütmenin katı bir şekilde birbirinden ayrılması olduğunun altını çizen Zengin, aynı gün yapılacak seçimde bir sandıkta yürütmenin, diğer bir sandıkta ise yasamanın seçileceğini belirtti.
Zengin, yürütmenin meşruiyetini direkt halktan alacağını vurgulayarak, "Bir yüz olarak Cumhurbaşkanı belirliyorsunuz. Hukuken temsilde teklik, başkanlık sisteminin özü de budur. Şimdi Cumhurbaşkanı demeyi tercih ediyoruz, o hukuken temsilin yüzüdür. Arkasında bakanlar ve yardımcıları vardır. Bir taraftan da yasama vardır. Vatandaş yasama için oy kullanırken, hükümet çıkacak çıkmayacak kaygısı taşımadan, sadece Meclisi oluşturmak için oy kullanacak. Seçim bittiğinde, yürütme ve yasama belli olacak." diye konuştu.
Bakanların milletvekili olamayacağını, milletvekillerinden bakanlığa getirilenlerin milletvekilliğinden istifa edeceğini anlatan Zengin, bakanlık ve milletvekilliği arasında katı bir ayrışma olacağını ifade etti. Zengin, bu sayede milletvekilliğinin bakanlıkla yarışır durumda olacağının altını çizerek, milletvekilliğinin şimdikinden daha değerli hale geleceğini dile getirdi.
Zengin, "Yeni anayasa ile daha önce hiç sorumluluğu olmayan cumhurbaşkanına, çok önemli bir sorumluluk alanı geliyor. O da meclis soruşturması alanı. Meclis soruşturmasında, herhangi bir konu hakkında suç iddiası olan cumhurbaşkanına ilişkin olarak Mecliste 301 milletvekili ile önerge verilecek. Bu önerge 360 milletvekilinin oyunuyla soruşturma komisyonuna ve oradan çıkan sonucun Mecliste oylanması ve de 400 milletvekilinin evet demesiyle Yüce Divana giden bir süreç olacak. Daha önce olmayan bir şeydi bu. Daha önce Cumhurbaşkanını herhangi bir suç iddiasıyla soruşturma yapmak mümkün değil. Sadece vatana ihanetten yargılayabilirsiniz. Yeni anayasa Cumhurbaşkanına soruşturma yapılması imkanını getiriyor." dedi.
Başdanışman Zengin, 16 Nisan'da yapılacak anayasa değişikliği referandumunda evet çıkması durumunda önce iki maddesinin yürürlüğe gireceğini belirtti.
Bu maddelerin Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun (HSYK) 30 gün içerisinde yeni usulle şekillenmesi ve eğer isterse cumhurbaşkanına bir siyasi partiyle bağ kurma imkanını verilmesi olduğunu aktaran Zengin, "Onun dışındaki ilk uygulaması, iki sandığın milletin önüne konulması 3 Kasım 2019'da olacak. Ama meclis isterse bu tarihi de öne alabilir." diye konuştu.
AA