Çanakkale Boğazı'nı geçmek isteyen itilaf devletlerinin 3 Kasım 1914'te ilk bombaladığı yer olan Tarihi Gelibolu Yarımadası'ndaki ilk şehitlerin verildiği Seddülbahir Kalesi'nde 1 asır sonra ayağa kaldırmak için başlatılan restorasyon ve çevre düzenlemesi çalışmaları tamamlandı. Seddülbahir Kalesi'nin Cumhuriyetin 100'üncü yılında Çanakkale Deniz Zaferi'nin kutlanacağı 18 Mart'ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ziyarete açılması planlanıyor.
IV. Mehmet'in annesi Hadice Turhan Sultan tarafından yaptırılan kale, 17. yüzyıl kalesidir. Tarihin en kanlı savaşları arasında yer alan ve Mehmetçiğin kahramanlığı sayesinde "Çanakkale Geçilmez" destanının yazıldığı Çanakkale Savaşları'nda, Gelibolu Yarımadası'ndaki Seddülbahir Kalesi, boğazın güvenliğinde çok önemli rol oynadı. 108 yıl önce "yedi düvel'e karşı Mehmetçik ile beraber karşı koyan kale, isabet eden top atışlarıyla gazi oldu.
Çanakkale Boğazı'nı geçmek isteyen itilaf devletlerinin gemilerinden atılan top mermileri ile büyük hasar alan Tarihi Gelibolu Yarımadası'ndaki Seddülbahir Kalesi, aradan geçen bir asırlık zaman diliminde doğa şartları nedeniyle zarar gördü. Harap haldeki kaleyi ayağa kaldırıp, açık hava müzesi haline getirmek için Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığınca 2015 yılında başlatılan restorasyon ve çevre düzenlemesi çalışmaları tamamlandı. Seddülbahir Kalesi Müzesi ziyarete açıldığında, ziyaretçiler kalenin 17. yüzyıldan bugüne kadarki tarihi hakkında bilgilendirilecek. Çanakkale Savaşları'nın ilk şehitlerinin yer aldığı kabristanı ziyaret edip, 1915 Çanakkale Savaşları'nın bu kalede yaşanan kısımlarını, o dönemin savaş malzemelerini, belgelerini inceleyebilecek. Müze uygulamaları; teşhir tanzim, ek yapılar, elektromekanik, aydınlatma, altyapı ve peyzaj işlerinin sonunda açık hava müzesine dönüşecek olacak Seddülbahir Kalesi'nin Cumhuriyetin 100'üncü yılında Çanakkale Deniz Zaferi'nin kutlanacağı 18 Mart'ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ziyarete açılması planlanıyor.
"Çanakkale Tarihi Alanı dünyanın en çok ziyaret edilen açık hava müzesi haline gelecek"
Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, "Çanakkale Tarihi Alandaki Gazi mekanlardan birisi olan boğazın muhafızlarından birisi olan o tarihi kale Seddülbahir Kalesi uzun ve çok özenli bir restorasyon çalışmasının sonucunda açılacak hale geldi. İnşallah bu çok önemli restorasyonun, bu çok önemli mekan tarihi mekan 18 Mart günü Sayın Cumhurbaşkanımızın da teşrifleriyle hizmete açılacak. Bu Seddülbahir Kalesi bu gazi mekan, bu tarihi mekan çok ayrı bir öneme sahip, özellikle uzun yıllar tarih boyunca Çanakkale Boğazı'na muhafızlık yapmış olması, Çanakkale Savaşları sırasında gazi bir mekan olması, büyük fedakarlıklara kahramanlıklara sahne olup, şahitlik etmiş olması, o büyük kahramanların Mehmetçiklerimizin, Mustafa Kemal'imizin ayak izleri barındırıyor olmasa, ayrıca bir hanımefendi, bir kadın sultan tarafından da yapılmış olması Seddülbahir Kalesi'ni daha ayrı bir önemli hale getirdi. Gerçekten Seddülbahir Kalesi tam Çanakkale Boğazı'nın girişinde ilk şehitleri verdiğimiz büyük mücadelelere sahne olmuş, önemli tarihi olaylar şahitlik yapmış bir gazi mekandır. Çok özel bir restorasyon oldu, inanıyorum ki bu önemli açılıştan sonra da tüm Türkiye'de ve dünyada özel bir merak uyandıracak ve burası gelen ziyaretçilerle dolup taşacak. Biz Tarihi Alan Başkanlığı olarak bütün gazi mekanlarımızı, tarihin emanetler olanı tarihi mekanları elden geçirip, ayağa kaldırıp ziyarete açık hale getiriyoruz ve çok yakın bir zaman içerisinde inşallah Çanakkale Tarihi Alanı dünyanın en çok ziyaret edilen açık hava müzesi haline gelecek" dedi.
Seddülbahir Kalesi
Çanakkale'nin Eceabat ilçesine bağlı Seddülbahir köyünde yer alan, 1. derece arkeolojik-askeri-harp tarihi-kentsel sit alanında bulunan Seddülbahir Kalesi, Gelibolu Yarımadası'nın en güney ucunda bulunmaktadır. Kale, Tarihi Alan içinde yer almakta olup Boğaz'a girişte Ertuğrul (Cape Helles) ve Morto koyları arasında kalan burun üzerindedir. Sedd'ül-bahr yani "denizin seddi" anlamına gelen yaklaşık 22 bin metrekarelik alanda konumlanmış kalenin, Venedik saldırılarına karşı 17'nci yüzyılda, Osmanlı tarihinde banisi (yaptıranı) kadın olan ilk askeri yapı olma özelliği taşıması bakımından önemli olup, Hadice Turhan Sultan (IV. Mehmed'in annesi) tarafından 17. yüzyılda inşasına başlanmıştır. Kale, topografik durumu nedeniyle asimetrik düzensiz bir plan özelliğine sahiptir. Kalenin dört köşesinde birer, kuzeybatı köşesinde de bir olmak üzere 5 burcu vardır. Bu burçlar birbirlerine sur duvarlarıyla bağlanmıştır. Kalede güneydoğudan kuzeybatıya 3 kademeli sur ile hisar peçe oluşur.