ERZURUM (AA) - İLHAMİ ERKILIÇ - Erzurum'un Uzundere ilçesinde yaşayan 56 yaşındaki Kadir Yaşar, 15 yıl boyunca 220 bin kilometre yol kat edip dağlardan topladığı yaklaşık 200 çeşit odunsu ve endemik bitki türünü ziraat mühendisi eşiyle hem yetiştirip satıyor hem de arşivleyerek gelecek nesillere aktarmaya çalışıyor.
Uzundere ilçesinde yaşayan Artvinli Kadir Yaşar (56), kentteki bitki örtüsünün zenginliğine dikkati çekmek için 15 yıl önce tabiat araştırmacısı olmaya karar verdi.
Kadir Yaşar, ziraat mühendisi eşi Hülya Yaşar'dan da destek alarak bitki türlerini kitaplardan ve internetten araştırmaya başladı.
Kent dağları gezerek topladığı, üvez ve meşe ağaçları, çınar yapraklı akça ağaçlar, bektaşi üzümleri, kuşburnu, ardıç, böğürtlen, yabani kiraz gibi bitki türlerinin fidanlarını bahçesinde büyüten Yaşar, bu bitkileri öncelikle Erzurum, Kars ve Erzincan'da satışa sunuyor.
Yaşar, ayrıca Karadeniz bölgesindeki illerin yanı sıra İstanbul, Ankara ve Adaparazı'na da söz konusu fidanları satarak hem gelir elde ediyor hem de bu türleri kayıt altına alarak gelecek nesillere aktarmayı hedefliyor.
Fidan üreticisi Kadir Yaşar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, çocukluğundan beri doğa ve bitki türlerine ilgi duyduğunu söyledi.
Erzurum'daki bitki türünün zenginliğine dikkati çekmek için 15 yıl boyunca kentin yüksek rakımlı dağlarınını gezerek bitki türlerini topladığını anlatan Yaşar, "Yaptığım araştırmalarda bölgemizde olan bir çok bitki türünün kayıtlarda yer almadığını, kapsamlı bir envanterin oluşmadığını görünce bu işi kendime aşk gibi görüp dağ tepe gezmeye karar verdim. Topladığım bitkileri büyütüp peyzajlarında kullanılması için çeşitli illere ve belediyelere gönderiyorum. Bu işi bir sevda olarak yapıyorum." diye konuştu.
Yaşar, bölgedeki çeşitli bitki türlerini gelecek nesle aktarmayı hedeflediğini vurgulayarak, fotoğraladığı bu bitki türlerini arşivleyerek kitaplaştırmayı planladığını dile getirdi.
İlaç sanayinin yüzde 50'sinin bitkilerden oluştuğuna dikkati çeken Yaşar, şöyle devam etti:
"Yapmak istediğim, farkındalık yaratmak, bu bitki tülerinin hiç sulanmadan hayatını sürdürdüğünü ve kış şartlarına dayanıklı olduğunu ortaya çıkarmak. Daha sonra bu bitkilerin sürdürülebilmesi açısından gelecek nesilere aktarılması, kent peyzajlarında kullanılması ve tıbbi aromatik bitkilerin ekonomik değere döünüştülmesinı amaçlıyorum. Burada çok miktarda endemik ve tıbı aromatik özelikleri olan ayrıca gıda olarak özellikleri bulunan yabani türler var."
Yaşar, kentin yüzde 9 oranında orman varlığına sahip olduğunu ifade ederek, Türkiye ortalamasına göre bu oranın çok düşük olduğunu aktardı.
- Bitki türlerini bulmak için 220 bin kilometre yol kat etti
Erzurum dağlarında 220 bin kilometre yol yaparak söz konusu bitki türlerini topladığını anımsatan Yaşar, "Dağlarda gezdiğimizde birçok hayvan saldırısına ve insanların 'sen hazineci misin' gibi sorularına maruz kaldım. Ama hiç birine aldırış etmedim, işimi aşkla yapıyorum. Bölgede süs veya tıbbı aromatik bitki olarak çok büyük potansiyel var, bu değerlerin oluşmasına katkıda bulunmayı kendime şiar edindim. Erzurum botanik turizm açısından dünyanın en güzel yerlerinden birisi. Çünkü 3 büyük nehir Aras, Fırat ve Çoruh buradan geçiyor. Bunlar ağaçların, bitkilerin türünü buraya taşımışlar." şeklinde konuştu.
Yaşar, dağlardan topladığı bitki türlerini bahçesinde yetiştirip çeşitli illere peyzaj için gönderdiklerini belirterek, aynı zamanda mevsimine göre Uzundere ilçesindeki yaklaşık 40 kadına da iş imkanı sağladığını ifade etti.
Amaçlarından birinin kentteki bitki çeşitliğiğinin envanterinin çıkartılması olduğuna işaret eden Yaşar, "Erzurum'un hemen hemen bütün dağlarını, vadilerini gezip bu bitki örneklerini bulundukları yerlere, konumuna, hangi toprakta yetiştiklerine göre kayıt altına alıyorum ki ürettiğimizde o bitkinin tabi şartlarda olduğu şekline en uygun metodu yakalabilelim. Topladıklarımın çoğu bin 700, bin 800 rakımın üzerindeki bitki türleri. Bunların üretimine daha çok ağırlık veriyoruz. Bunlar sadece yağmur suyuyla kurak iklimde yetişebilen ve çok ekstrem hava koşullarına tahammül eden türler." ifadelerini kullandı.
Yaşar, botanikle ilgilenen mühendislerle fikir alış verişinde bulunarak bilimsel çalışmalar yaptıklarını da aktararak, 15 yıl süren araştırma neticesinde yaklaşık 200 civarında bitki türü tespit ettiğini kaydederek, içerisinde endemik türler olan bu çeşitliliğin bölgenin tanıtımı ve botanik turizmi açısından önem arzettiğini vurguladı.
AA