İSTANBUL (AA) - ABDULKADİR GÜNYOL - Son günlerde art arda yaşanan skandallarda Silikon Vadisi'nin dev teknoloji firmalarının, kullanıcıların seslerini dinlediği açığa çıktı. Şirketler ise yaptıkları açıklamalarda kullanıcıların seslerini ürünlerini geliştirmek için dinlediklerini bildirdiler.
Başta Silikon Vadisi ve Çin merkezli teknoloji firmaları olmak üzere dev teknoloji şirketleri, sadece telefon ve dizüstü bilgisayar markaları ile değil hemen hemen günlük yaşamın bütün alanlarında kullanılan cihazlar üretiyor. Üretilen cihazların insan hayatının bütün alanlarına yayılması sonucu, bilginin ve özel hayatın mahremiyeti konusu sık sık gündeme geliyor.
Cambridge Analytica skandalı ile 87 milyon Amerikalının verilerinin toplanarak 2016 Amerikan seçimlerini manipule etmek için kullanılması, mahremiyet ve veri güvenliği konusundaki tartışmaları daha da alevlendirmişti. Cambridge Analytica skandalının ardından gelen soruşturma sonucu Facebook, ABD Federal Ticaret Komisyonu tarafından 5 milyar dolar para cezasına çarptırılmıştı.
Cambridge Analytica'nın ardından veri skandalları son günlerde "ses dinleme" haberleri ile devam ediyor. Bloomberg sitesi tarafından geçilen habere göre Facebook, Messenger kullanıcılarının seslerini para verdiği üçüncü kişilere dinleterek yazıya döktürdü.
Habere göre, Facebook'un ödeme yaptığı firma çalışanları, sesli mesajların kime ait olduğunu ve nereden geldiğini bilmediklerini, kendilerinden sadece deşifre hizmeti istendiğini belirtti. Facebook dinlemelerden sadece "yazıya dökme hizmetine" izin veren kullanıcıların etkilendiğini açıkladı. Şirket yazıya dökme sisteminin konuşulanları doğru algılayıp algılamadığını kontrol etmek için böyle adım attığını belirtti.
Facebook ayrıca, Apple ve Google'ın yaptığı gibi bir haftadan fazla bir zamandır insan sesi incelemelerini durdurduklarını belirtti.
- Facebook tek örnek değil
The Guardian sitesinde yer alan bir habere göre Apple şirketi, üçüncü kişilere ödeme yaparak Siri konuşmalarını analiz ettirmişti. Sitede yer alan habere göre şirket, sadece Siri isteklerinin az bir kısmının analiz edildiği ve bunun Siri'yi geliştirmek için yapıldığını vurgulanmıştı.
Motherboard sitesisinde yer verilen bir başka haberde ise Skype üzerinden kullanıcıların bazı konuşmalarını dinleyen Microsoft şirketi, mahremiyet politikalarına düzenleme getirdi. Şirketin yaptığı düzenlemede "Gerçek kişiler Cortana and Skype Translator ürünleri tarafından toplanan verileri dinleyebilir." denildi.
- Şirketler neden kullanıcıları dinliyor
Amazon, Apple ve Google yapılan dinlemelerini ürünlerinin daha geliştirmesi ve daha iyi hizmet vermesi için yapıldığını belirtiyor. Büyük şirketlerin kullanıcıları dinlemesi temelde makine öğrenmesine bağlı olan yapay zekalarını geliştirmek için yapılıyor. Günümüzde makine öğrenmesinin en önemli unsuru derin öğrenme (deep learning) temelde, algoritmanın mevcut verilerle beslenmesi ve ardından insan müdahalesine ihtiyaç olmadan verileri tanıması anlamına geliyor. Sadece ses sistemlerinde değil, günümüzde pek çok şirket, görüntü ve metin sistemlerini geliştirmek için kullanıcıların verilerinden faydalanıyor.
Ürün geliştirmenin haricinde şirketler yayımladıkları gizlilik politikası bildirisinde başka unsurlara da yer veriyor. Facebook'un gizlilik politikasını inceleyen AA muhabirinin elde ettiği verilere göre şirket, kullanıcılarının verilerini kullanıcılara kişiselleştirilmiş bir deneyim sunmak, doğru hedefe doğru reklamı gönderebilmek ve araştırma yapmak için de kullanıcı verilerini takip edebiliyor.